VOV4.Êđê –Sa hlăm 19 hnơ\ng k]ah mơ\ng să kr^ng [uôn sang mrâo jing bruă răng mgang wa\l hd^p mda. Klei anei m^n dah ênưih [ia\dah ho\ng kr^ng ]ư\ ]hia\ng, kr^ng mnuih djuê [ia\ brei bi mâo klei g^r ktưn lu êdi. Ti [uôn Khe O, wa\l krah Bình Liêu, kdriêk Bình Liêu, ]ar Quảng Ninh, mnuih [uôn sang djuê ana Dao ti nei mkra mlih leh pưk sang, mkra mjing êlan klông kr^ng [uôn sang lo\ hma, bi doh êlan klông, hlăm [uôn, hrui m[^n ]uh dơr djah djâo… Bruă ngă anei bi êdah klei bi mlih ktang ph^t hlăm klei thâo săng mơ\ng mnuih [uôn sang, bi mlih klei hd^p hđăp amâo lo\ djo\ guôp.

Kbưi ho\ng wa\l krah Bình Liêu kno\ng hlăm brô 10 km, [uôn Khe O mse\ si 1 anôk dôk tlă ana\p ho\ng klei mtluk mtlak, m]h^t m’uăt mơ\ng [uôn pro\ng. Ju\m dar jing ]ư\ dliê, êbeh 200 go\ êsei ti anei lu êdi jing mnuih Dao, ho\ng knhuah duh mkra ngă lo\ hma amâo lo\ djo\ guôp ôh. Mơ\ng leh hluê ngă hdră bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo, [o# mta [uôn Khe O mdê leh ho\ng êlâo dih. Amâo lo\ phưi tha êmô kbao u\n mnu\, bi mdoh wa\l hd^p mda, êlan klông [uôn sang ăt doh siam, pro\ng h^n.

Go\ êsei amai Lý Thị Nguyên mrâo ngă mkra sang mnei, sang eh m’iêk. Êlâo dih, bruă bi mdoh asei mlei mơ\ng grăp ]ô mnuih hlăm go\ êsei bi mdoh ti lo\ hma amâo dah djiêu dliê. Amai Lý Thị Nguyên yăl dliê:

“Êlâo dih ]ho\ mhro\ êdi, w^t dlăng kơ sang amâo ]ia\ng huă [ơ\ng, mbh^t mprah êdi. Ara\ anei mâo Knu\k kna đru ngă mkra êlan klông êrô êbat găl ênưih h^n, war kbao dưi mbe\ kbưi ăt doh siam mơh. Êlâo dih êbat jơ\ng klam êdeh wai jơ\ng tru\n hlăm êa adih, bi ara\ anei êdeh máy dưi nao truh kơ sang leh. Dlăng [uh doh siam mse\ sơna\n ăt hơ\k m’ak mơh, mnga] ta] êdi”.

Jih jang du\m go\ êsei ti anei amâo mâo ôh sang eh m’iêk, war rông mnơ\ng ngă mkra ti djiêu sang mtam. Đađa, lu go\ êsei lo\ ngă [a\ng dưm eh êmô krô hlăm sang. Êmô kbao kă ti kmlăng sang, eh êmô kbao ]ho\ djhan jing klei juăt mưng leh. Amai Tằng Thị Sinh, mnuih [uôn sang ti [uôn Khe O yăl dliê:

“Êlâo dih ]ho\ djhan êdi, êlan klông giăm war kbao, ngă mkra giăm war u\n. Bi ara\ anei dưi êbat hlăm êlan doh, [uh hơ\k m’ak êdi, [uh [uôn sang pô siam h^n. Hơ\k m’ak mâo phung knuă druh knu\k kna đru leh mnuih [uôn dưi ngă mkra [uôn sang doh siam mse\ sơnei”.

Du\m thu\n giăm anei, knu\k kna să Lục Hồn k[^n ai tiê hluê ngă mđrăm mb^t lu hdră bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo, mđ^ ktang bruă mtô mblang mđ^ h^n klei thâo săng, klei đua klam mơ\ng grăp ]ô mnuih [uôn sang. Mb^t ana\n, ba yua du\m phu\n prăk đru dlăng ba mơ\ng ]ar, kdriêk ]ia\ng duh bi liê kơ du\m go\ êsei ngă mkra war rông mnơ\ng, sang mnei, sang eh m’iêk doh jăk. Giăm anei, êlan boh tiah giăm 1 km dưi ngă mkra ho\ng [êtông rue# riêng, mb^t ho\ng bruă ba yua “sang kbao” – klei blu\ hlăp mơ\ng mnuih [uôn sang nao kơ anôk phưi tha mnơ\ng rông klin sa anôk dưi duh bi liê ngă mkra mrâo, ngă kơ [o# mta [uôn Khe O bi mlih pral êdi. Amâo lo\ mâo ôh klei ]ho\ djhan mse\ si êlâo dih, bi hrô kơ ana\n jing du\m đang lo\ hma mdiê ksă siam, êmô kbao, u\n dưi phưi tha klin sa anôk. Aduôn Bùi Thị Hồng, khua knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să Lục Hồn brei thâo; hdră bruă “Hruê knăm 7 doh” hlăm hdră bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo klă s^t mâo tu\ mă du\m klei bi êdah jăk siam mơ\ng mnuih [uôn sang:

“Ara\ anei [o# mta [uôn Khe O bi mlih leh lu êdi. Tal êlâo hmei nao đru mnuih [uôn sang, ktrâo la] kơ digơ\ ]ia\ng digơ\ ]o\ng bi mlih klei thâo săng. Bruă hluê ngă Hruê knăm 7 doh jak iêu êpul êya knuă druh să, nai mtô nao đru sơnăn tal êlâo mnuih [uôn sang ăt kăn nao ai tiê lei, kno\ng dôk dlăng. Mơ\ng klei iêu la] mtru\t mjhar, sơnăn ara\ anei jih jang êpul êya đru hgu\m, mơ\ng phung hlăk ai, hđeh êlăk, mơ\ng phung amai adei [a\ wa\t anak ti ro\ng nao kih mdoh wa\l hd^p mda. Jih jang mnuih hơ\k m’ak nao ai hluê ngă hdră”.

Hdră bruă “Quảng Ninh hgu\m ai mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo” hlăm 10 thu\n êgao ti kdriêk Bình Liêu mjing leh ai lar bra hlăm djăp gưl tal mnuih [uôn sang, ho\ng hdră k`ăm mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo [rư\ hruê [rư\ siam ê[a\t, ai tiê mnuih [uôn sang dưi mkra mđ^. Aduôn Lê Thị Thu Hương, k’iăng khua kriê dlăng Adu\ bruă Lo\ hma lehana\n mđ^ kyar [uôn sang kdriêk Bình Liêu brei thâo:

“Bruă bi mlih knhuah hd^p ăt mse\ mơh bi mlih klei m^n kơ wa\l hd^p mda ăt jing ruh mghaih klei dleh dlan lehana\n jing mta yuôm bhăn h^n hlăm bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo mơ\ng kdriêk Bình Liêu. Ho\ng [uôn Khe O truh kơ ara\ anei mâo leh klei bi mlih kluôm, yap wa\t hlăm klei mnuih [uôn sang thâo [uh săng ăt [uh klă sơnei, leh klei hd^p mda truh kơ ara\ anei bi mlih, mâo mnơ\ng [ơ\ng mnơ\ng pioh lehana\n [uh klei hd^p jăk siam h^n, ai ang^n mnga] ta] h^n mơh, boh nik gơ\ si hdră kriê dlăng mnơ\ng rông. Ana\n jing klei thâo [uh klă mơ\ng mnuih [uôn sang ti Khe O ara\ anei”.

Ho\ng ao tiê amâo uê` kơ klei dleh knap, knu\k kna mb^t ho\ng mnuih [uôn sang [uôn Khe O, să Lục Hồn ăt mse\ mơh kdriêk Bình Liêu hlăk ngă bi mlih [o# mta mơ\ng du\m boh [uôn ti anei. Ana\n jing knơ\ng phu\n ]ia\ng kdriêk knông lăn anei lo\ dơ\ng g^r ktưn mko\ mjing 1 alu\ wa\l ktang kjăp kơ bruă duh mkra, đ^ kyar lehana\n dhar kreh – yang [uôn, đru mguôp kriê kjăp klei êđăp ênang, hnu\k êngiê kr^ng knông lăn.

H’Mrư pô ]ih hlo\ng răk