VOV4.Êđê – Hlăm hjiê dhar kreh lăn Dap kngư ăt mse\ mơh mơ\ng ]ar Kon Tum, ênhiang kdo\ xoang jing leh 1 klei yăl dliê, siă suôr ho\ng klei hd^p mda êpul êya lăn Dap kngư. Ti anôk mâo knăm m’ak lehana\n mâo ênai ]^ng ]har lăn Dap kngư đ^ kwang, jing ti ana\n mâo klei kdo\ xoang. Hlăm kdrê] Knhuah siam ê[a\t dhar kreh du\m djuê ana lăn Dap kngư hruê anei, mâo klei ]ih hâo hưn ênhiang kdo\ xoang đưm mơ\ng djiê ana Bahnar Kon Tum

Kdo\ ]huang jing klei pia mơ\ng klei kdo\ khăng mâo, lu mnuih mâo mơ\ng đưm mnuih Bahnar. Klei kdo\ ]huang jing bruă êpul êya, grăp ]ô dưi kdo\ sơa^ hlăm gưl knăm mơak. Trần Lâm, K'iăng khua adu\ bruă dhar kreh, Knơ\ng bruă dhar kreh mjuăt ktang asei mlei leh anăn hiu ]hưn ênguê ]ar KonTum, brei thâo:

"Ti ]ar Kon Tum mâo du\m yan amâo đei lu bruă, yan nao ti hma anăn mâo lu knăm mơak bi knar ho\ng grăp yan. Grăp knăm mơak mâo sơa^ ]ing ]harr leh anăn kdo\ ]huang snăn kơh mjing wa\l dhar kreh ]ing ]harr ti Kon Tum leh anăn Lăn Dap Kngư. Kdo\ ]huang amâo dưi bi hriăm ti sang hră ôh, [ia\dah ti krah [uôn sang khăng mâo klei kdo\ anăn phung hđeh tui hriăm leh anăn tui hluê kdo\, amâo dah hriăm mơ\ng am^, mơ\ng amai lo\ bi hriăm kơ adei pô."

Phung kdo\  ]huang khăng kdo\ hluê si ênai ]ing ]harr, kdo\ ho\ng knhuah ]huang đut, êdu êun hlăm êpul lu mnuih bi mđrăm, ho\ng klei kdo\ k]u\n, bi kpă jơ\ng, kngan, êyu\n asei mlei. Hlăm ênai ]ing ]har kdrăm k’ah, du\m klei kdo\ ]huang êdu êun mơ\ng phung êkei êdam mniê êra iêu jak lu mnuih mu\t kdo\ mb^t. Êpul kdo\ ]huang mnuih Bahnar khăng ]huang hluê si wang wil mklăk ho\ng êlan mmông dar, riêng gah gơ\ng ngă yang ti ta], amâo dah ti kr^ng wa\l ti anăp sang Roong.

Hlăm klei kdo\ ]huang djuê ana mơ\ng mnuih Bahnar, amâo dưi k[ah ôh du\m boh hgơr Chơ gút. Kl^t hgơr dưi mkra mjing ho\ng kl^t bê amâo dah kl^t êmô. Hgơr amâo tông ho\ng giê ôh, [ia\dah tông ho\ng kngan, kyua sa ]ô mnuih djă hgơr ti anăo đah da djă ako\ g^t gai êpul tông ]ing. Ênai hgơr kdrăm k'ah, h'uh mđao. Tông hgơr Chơ gút jing sa keli kdo\ mmui` jăk siam, kyua hgơr jing g^t gai jih êpul tông ]ing.

Kdo\ khil jing ênhiang kdo\ mb^t ho\ng kdo\ xoang hlăm knăm m’ak mơ\ng mnuih BaNa

Kdo\ ]huang siă suôr leh anăn mâo hlăm jih klei hd^p grăp ]ô mnuih, grăp yan pưk hma. Anăn jing kban mko\ w^t plah wah wưng leh êgao, wưng ara\ anei. Khă gơ\ dưi mko\ mjing hlăm du\m gưl mdê mdê, [ia\dah grăp knhuang kdo\ bi êdah klei hd^p ngă bruă mkra mjing grăp hruê mơ\ng mnuih [uôn sang. Mơ\ng du\m klei êbat, dôk dơ\ng, ]uh, koh, rah, pla grăp hruê, truh kp klei bi êdah klei khăp khăp h'iêng, ăl ]ô` dưi ba hlăm klei kdo\ ]huang hlăm grăp gưl mơak.

Kdo\ ]huang êdu êun mâo lu klei jăk siam, bi êdah ai tiê êpul êya. Y Blưn, să Đăk Rơ Wa, [uôn pro\ng Kon Tum, ]ar Kon Tum, yăl dliê:

 "Mơ\ng điêt kâo [uh leh phung amai, phung neh pro\ng kdo\. Kâo khăp dlăng snăk. Kâo pô [uh klei kdo\ ]huang mâo 3 hdră phu\n.. Jing kdo\, ba kngan phă dlông leh anăn tal êlâo mgei kngan iêu. S^t kâo mưng kdo\ leh kâo [uh klei kdo\ plăk w^t plăk nao. S^t dlăng, ara\ng thâo yơh ya klei kdo\ anăn."

Êpul kdo\ ]huang kdo\ hlăk êjai dôk ngă knăm ngă yang snăn piia jing kdo\ ]huang klei bhiăn - du\m klei kdo\ mâo mta mdê mdê tui hluê si knăm mơak. Êngao kơ êpul kdo\ ]huang klei bhiăn snăn mâo ]huang tui si ]ia\ng, ho\ng klei ]ia\ng kdo\ mơ\ng phung mkăn hlăm êpul êya.

Kdo\ ]huang tui si ]ia\ng ăt mse\ ho\ng kdo\ ]huang klei bhiăn ti hnơ\ng êmưt pral, klei kdo\, kno\ng mdê ti anôk mnuih dưi kdo\ mb^t dưi bi êdah ai tiê pô hlăm klei kdo\, ho\ng klei kdo\ mdê bi pô, tui si ]ia\ng, amâo jưh knang lu hlăm êpul kdo\ mb^t ôh.

     Phung mniê êra BaNa hlăm ênhiang kdo\ xoang

Hlăm sang mơ\ng khua mduôn A Bưu, jih go\ sang hlăk dôk kdo\ ]huang. Ho\ng go\ sang `u ăt mse\ si mnuih [uôn sang du\m djuê ana Lăn Dap Kngư, khăp ]ia\ng kơ klei kdo\ djuê ana pô. Kdo\ ]huang siam brei bi rơ\ng 4 mta klei: Kngan ê un, hdjul, siam djo\ hnơ\ng, k' iêng tluôn êdai mb^t êdu êun leh anăn [o# mta bi êdah klei mơak. Khua mduôn A Bưu, să Đăk Rờ Wa, [uôn pro\ng Kon Tum, ]ar Kon Tum, yăl dliê:

"Hlăk dôk điêt, [uh hlăm [uôn khăng kdo\ ]huang anăn kâo thâo săng.  Ară anei ung mo# mă knhuah gru anăn ăt mđ^ lar. Hlăm knăm năm leh anăn knăm kjuh hmei khăng iêu mthưr anak ]ô w^t kơ sang kdo\ ]huang. Kyua klei kdo\ ]huang mơ\ng phung hđeh êdu êun. Kngan ê un bi ênhiang kdo\ jăk siam djo\ guôp ho\ng dliê kmrơ\ng Lăn Dap Kngư."

Hruê anei, mnuih [uôn sang du\m djuê ana ti ]ar Kon Tum ăt dôk kriê pioh klei kdo\ ]huang djuê ana pô. Mơ\ng 4 mta hdră kdo\ ]huang, phung thâo mbruă hlăm hdră mtô bi hriăm kdo\ ]huang, mâo leh klei bi mlih mrâo, mđ^ kyar [rư\ hruê jăk siam h^n. Klei kdo\ ]huang amâo djo\ kno\ng mâo hlăm [uôn sang đui] ôh, [ia\dah mơ\ng du\m klei kdo\ êdu êun anăn, mâo leh lu mnuih, boh nik phung bi hriăm kdo\ Êpul kdo\ mmui` alu\ wa\l tui hriăm, mđ^ kyar, ba hlăm du\m knăm rang mdah, kdo\ mmui` kr^ng wa\l leh anăn kluôm ala ]ar.

H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk