VOV4.Êđê - Mơ̆ng đưm, mnuih Êđê mâo leh sa klei bhiăn bŏ hŏng klei khăp, anăn jing bruă bi mjĕ plah wah dua ƀuôn, gŏ sang, ayŏng, amai adei, bi mjĕ mjing amĭ anak…  Klei hdĭp mrâo mrang, mnuih Êđê grăp knhuang lăm lui klei bhiăn kthŭl mluk ƀiădah klei jăk siam hlăm klei bhiăn bi mjĕ mjing ăt dưi kriê pioh truh kơ ară anei.  Bruă mjĕ mjing amâo djŏ ba kơ anak mnuih jĕ giă, siă suôr hĭn ôh, ƀiădah lŏ đru mguôp mkŏ mjing klei bi hgŭm êpul êya.

Tui si klei bhiăn anak Êđê, êkei dôk kbưi hŏng amĭ ama tơdah leh nao dôk mô̆, lehanăn hdĭp kơ sang mô̆. Mâo mnuih nao dôk mô̆ tui ƀuôn kbưi snăn ngă yơh klei mjing amĭ ama hŏng mnuih hlăm ƀuôn dôk mô̆ anăn, mâo sa djuê mbĭt hŏng pô. Êlâo kơ ngă klei mjing amĭ ama, snăn wĭt êmuh hĕ êpul kmha lehanăn amiêt awa tĭng kơ mô̆, tŭ ư mơ̆ amâodah hơăi hŏng gŏ sang pô ruah čiăng mjing amĭ ama? Thâodah tĭng kơ găp djuê mô̆ srăng ruah brei kơ sa găp djuê pioh kơ mtâo pô mjĕ êrô. Klei mjing amĭ ama mâo mkŏ mjing ti sang amĭ ama mjing anăn, mâo ênŭm amiêt khua awa mduôn, mnuih mâo k’hưm hăm găp djuê, lehanăn hlăm ƀuôn. Aê H’Ñem, ti ƀuôn Êa Sŭt, wăl krah Êa Pôč, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Daklak tuôm ngă leh mjĕ mjing mơ̆ng dua čô êkei êdam mơ̆ng ƀuôn mkăn hriê:“Mmông ngă klei mjĕ mjing, snăn amiêt awa tĭng kơ mô̆ srăng nao truh kơ sang mjing amĭ ama anăn. Êpul kmha, amiêt awa mnuih mâo k’hưm hlăm grăp djuê mâo klei blŭ čiăng mtă mtăn kơ anak mrâo mjing hdơr bruă klkam pô msĕ si: Ară anei mjing jing leh amĭ jing leh anak thâo bi gưt săp, thâo bi čuă êmuh, dlăng kriê. Mgi dih lŏ dlăng kơ amĭ msĕ si êyui ana mnŭt, dlăng kơ ama msĕ si êyui ana hra, tơdah phưi thao amâo lŏ dlăng ba, si srăng tŭ klei ƀuah mkra?”

Mnơ̆ng tĭng kơ êpul kmha jao kơ amĭ ama mjing kơ mtâo êkei mâo: Sa blah abăn ƀă, sa blah ao, sa boh mtĭl, jing bi knăl kơ mngan mđŭ êa ksâo, sa boh kriăk kpiê. Anak mjing mđup brei kơ amĭ rông sa blah abăn êđê, tui hlue si klei thâo mâo, srăng ngă yang hŏng ŭn prŏng amâodah điêt kơ amĭ ama mjing.

Gŏ sang tŭ mă klei mjĕ mjing amĭ ama anăn, tơdah thâo mâo ngă klei drông anak mrâo hriê mjing srăng tông čing, mprăp kpiê čeh, iêu jak găp ênuê djuê êpul hriê mnăm čiăng hưn mthâo hŏng găp djuê, lehanăn adei tlang yang ƀuôn jih jang mnuih, lehanăn aê aduôn atâo atiêt thâo mơh. Amĭ ama mrâo mâo bruă klam đru bi dlăng kriê tơdah djŭ djuăm duam ruă, đru bi mtô mtă kơ anak mrâo mjing hlăm klei dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă, hlăm klei čoh bruă ngă hma pla kmŭn ktơr rông mô̆ anak, lehanăn hlăm klei hdĭp mda hŏng ƀuôn sang. Bruă ngă klei bi mjing anei jing bŏ hŏng klei khăp. Kyuadah sa čô êkei êdam nao dôk mô̆, kbưi hŏng amĭ ama pô kkiêng, amâo mâo găp djuê jĕ giăm ôh pioh kăp mtă mtăn, mtô mblang hlăm klei hdĭp. Aê H’Ñem brei thâo:“Tui si klei bhiăn anak Êđê, pô ngă klei bi mjing amĭ ama amâo srăng dưi duah ƀô amâodah khăp ôh sa čô mnuih hlăm găp djuê pô mjing leh jing amĭ jing ama. Tơdah ngă soh srăng tuôm hŏng klei đŭ prŏng snăk, lehanăn srăng suôt đuĕ mơ̆ng ƀuôn anăn. Tal dua, khădah amĭ ama mjing mrâo ăt bi čuă êmuh, dlăng ba msĕ hŏng amĭ ama kkiêng kơ pô mơh”.

 Tui si klei bhiăn anak Êđê, tơdah leh jing amĭ jing anak hlăm klei bi mjing, snăn mmông anăn jing leh mnuih hlăm găp djuê, gŏ sang lehanăn jing mnuih halwm yang buôn anăn, snăn bi mâo bruă klam đru bi dlăng kriê, bi đru hdơ̆ng găp, kah êsei brei djam hlăm mmông kƀah wư amâo dưi duah ngă kolei jhat ôh kơ hdơ̆ng găp, tơdah hơăi srăng tŭ klei đŭ prŏng snăk... Amĭ Phun, jing H’Nui Niê, dôk ti ƀuôn Êa Sŭt, wăl krah Êa Pôč, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Daklak brei thâo:“Ngă klei mjing amĭ anak đru kơ anak mnuih thâo bi jĕ giăm hĭn. Tơdah dju djuăm duăm ruă adôk hdjul ƀiă snăn ka guôn truh kơ amĭ kkiêng dôk kbưi ôh hriê dlăng ba. Hlăm bruă knuă aguah tlam mlam hrue mơ̆ng găp djuê snăn anak mjing anăn đru ba jih ai ênai pô mơh. Jih leh mtâo kơ sa gŏ sang mrâo, snăn bi leh mơh bruă klam pô. Tơdah amĭ rông tuôm ruă duam, awăt êdu, anak rông anăn bi nao dlăng kriê, ăt msĕ hŏng anak kkiêng mơh. Hlăm pưk sang ya mta bruă mâo, khă knŏng bi mâo klei iêu jak snăn nao đru mtam. Kâo ƀuh klei anei jing yuôm bhăn snăk, kyuadah lŏ mâo ama, lŏ mâo amĭ, hrăm mbĭt bi đru hdơ̆ng găp hlăm klei hdĭp”.

Klei mjing amĭ ama mâo čoh čuăn leh klă mngač hlăm klei bhiăn Êđê, jing sa mta klei bhiăn jăk siam, sa knhuah gru dhar kreh yuôm bhăn êdi, bi êdah ai tiê thâo khăp, klei bi mguôp, čang hmăng kơ jih jang mnuih thâo hdĭp hlăm klei êđăp ênang, thâo bi đru, thâo bi kah êsei brei djam êjai găn klei dleh dlan, čiăng đru bi rŭ mdơ̆ng adei tlang yang ƀuôn anak ƀuôn sang knư̆ hrue knư̆ mâo klei trei mđao yâo mơak, lehanăn đĭ nao kơ sah prŏng mdrŏng jing./.