VOV4.Êđê – Mơ\ng hla\k kkiêng truh kơ w^t ho\ng aê aduôn atâo atiêt, mnuih [uôn sang Jarai mâo [ia\ êdi mơ\ng dua truh kơ tlâo klei nga\ yang kơ asei mlei. Klei nga\ yang hua\ [uê [hur knga dưi hluê nga\ tal êlâo hla\m klei hd^p mơ\ng du\m klei nga\ yang kwưh akâo klei suaih pral kơ jih klei hd^p mơ\ng mnuih Jarai. Leh  kkiêng, e\ điêt tui hluê ho\ng klei hd^p mơ\ng go\ sang bi mko\ mjing klei nga\ yang hua\ [uê [hur knga c\ia\ng h’êc\ hmưi klei  ja\k siam yâo m’ak kơ hđeh leh ana\n lac\ ja\k kơ yang adiê mgang brei hla\m klei đ^ pro\ng êmo\ng bo\ mơ\ng sa c\ô anak mnuih, c\ia\ng kơ hđeh ana\n suaih pral, thâo m^n, jing sa c\ô mnuih tu\ ja\k kơ go\ sang, kơ êpul êya [uôn sang.

Hluê si Amai Siu H’Nưn, ti [uôn C|ôt, wa\l krah Sa Thầy, c\ar Kontum. Kna\m hua\ [uê [hur knga jing klei nga\ yang yuôm bha\n kơ sa c\ô mnuih mrâo kkiêng hla\m go\ sang, jing klei m’ak êjai leh ana\n jing brua\ bhia\n c\ia\ng nga\, m’^t klei c\ang hmang phung yang adiê lo\ dơ\ng răng mgang leh ana\n mtô lac\ brei kơ phung hđeh đ^ pro\ng êmo\ng bo\. “ Hđeh leh kkiêng mâo dua, tlâo hruê sra\ng ara\ng hluê nga\ kna\m hua\ [uê hur knga kha\ng ka sa c\eh kpiê, c\uh sa drei mnu\, u\n, êmô tui hluê ho\ng klei thâo mâo mơ\ng mdê bi go\ sang mko\ mjing klei nga\ yang hua\ [uê [hur knga leh ana\n mdưm ana\n kơ anak. Hlei sang thâo mâo mko\ mjing pro\ng mna\m hua\ pro\ng, hlei sang gơ\ amâo thâo mâo kno\ng ka\ ma\ sa c\eh kpiê c\uh ma\ sa drei mnu\ a\t dưi leh mơh. Jing c\ang hmang kơ hđeh mrâo kkiêng thâo hmư\, thâo blu\ leh ana\n mgi dih thâo m^n. H’êc\ hmưi kơ hđeh dja\l pro\ng suaih pral”

Êlâo adih, phung mniê Jarai kha\ng kkiêng anak kơ sang, mâo mniê hla\m [uôn ma\ [uê. Leh kkiêng, go\ sang mko\ mjing yơh klei hua\ [uê c\ia\ng mdưm ana\n kơ hđeh mrâo kkiêng eh ana\n lac\ ja\k kơ pô ma\ [uê, h’êc\ hmưi du\m klei ja\k yâo kơ go\ sang leh ana\n kơ hđeh mrâo kkiêng. {ia\ hla\m klei hd^p ara\  anei, mnuih [uôn sang thâo nao kơ sang êa drao ksiêm mka\ dla\ng leh ana\n kkiêng. Sna\n [ia\dah kyua anei jing klei bhia\n tu\ yuôm ja\k siam, ana\n klei  bhia\n hua\ [uê a\t  dôk mko\ mjing.

Klei mdê jing tui hluê ho\ng klei hd^p mơ\ng go\ sang bi ruah mmông mko\ mjing klei hua\ [uê kơ hđeh leh ana\n mko\ mjing điêt he\ amâodah pro\ng. Mâo đa anôk  bi mko\ mjing leh hđeh mâo sa hruê ka\m, amâodah leh hđeh êluh msa\t bi hluê nga\  brua\ mdưn ana\n kơ anak. Tơ klei hd^p dleh knap, tơl truh kơ hđeh gơ\ thâo êrui, thâo êbat sna\n kơh go\ sang mko\ mjing kna\m [hur knga, mdưm ana\n.

Aduôn Nay H’Tang ti [uôn Tel A2, sa\ êa Sôl, kdriêk Phú Thiện, c\ar Gialai jing pô tuôm ma\ [uê leh ana\n nga\ yang [hur knga kơ lu c\ô hđeh brei thâo: brua\ hluê nga\ kna\m [hur knga  `u  snei: “ Ara\ng gơ\ mpra\p yơh sa drei mnu\, sa c\eh kpiê, tơ kkiêng anak êkei mpra\p c\uh sa drei mnu\ knô, bi tơ kkiêng anak mniê c\uh sa drei mnu\ ana mb^t ho\ng sa c\eh kpiê. Mnu\ leh c\uh, ara\ng ruah ma\  tiê, kđeh,prôc\, êrah…. Jih jang dưm hla\m sa ê’i điêt sun ho\ng hla kyâo doh. Kpiê jur he\ hla\m sa boh mt^l pioh hluê nga\ klei nga yang hua [uê. Pô ma\ [uê, pô nga\ yang hriê h’êc\ hmưi klei ja\k siam yâo m’ak, kwưh akâo klei myun mdan mbha\ mbhai, nga\ yang kơ yang răng kriê klei hd^p răng mgang brei kơ hđeh mrâo kkiêng. Ara\ng amâo mâo wơr iêo jinh yang aê aduôn atâo atiêt, yang Yu\ Ngo\, yang dliê c\ư\, yang êa răng mgang brei anak mnuih…. S^t nga\ yang ara\ng pu\  hđeh mrâo kkiêng pah kluôm asei mlei, mơ\ng đah da hlo\ng truh kơ ro\ng leh ana\n [hur ti knga hđeh.”

Kpa\ Bian ti [uôn Tel A2, sa\ Ia Sol, kdriêk Phú Thiện c\ar Gialai lo\ brei thâo:

 “ Hluê si klei bhia\n đưm, [hur  knga c\ia\ng kơ `u thâo săng thâo đup gưt, `u hdơr kơ brua\ hma pưk, hdơr kơ ai tiê am^ pô pla, ama pô mjing.. Klei tu\ yuôm mơ\ng kna\m hua\ [uê [hur knga gơ\ jing sna\n yơh, c\ia\ng kơ hđeh ana\n thâo săng dja\p brua\ hla\m klei hd^p, c\ia\ng kơ `u đa\m nga\ ôh du\m brua\ amâo mâo djo\, nga\ kơ `u soh jhat, jing kho\ mgu ana\n pô c\ia\ng [hur knga kơ `u. Mnơ\ng nga\ yang jing mnu\, kpiê, rơ\ng kơ brua\ [hur knga nga\ leh. Êngao kơ ana\n, [hur knga lo\ c\ia\ng h’êc\ hmưi klei ja\k siam yâo m’ak kơ `u đ^ pro\ng êmo\ng bo\ jing mnuih tu\ jing, êdei anei nmdơ\ng sang bi pro\ng, jah hma bi [ai, buh pla lu mdiê ktơr.”

Klei nga\ yang [hur knga kơ e\ Ksor Kiêm ti [uôn Ling, sa\ Ia Hiao, kdriêk Phú Thiện, c\ar Gialai.

Anei jing asa\p nga\ yang mơ\ng pô nga\ yang Aê H’Pơ`, [uôn Bôn Ling, sa\ Ia Hiao, kdriêk Phú Thiện, c\ar Gialai ti anôk nga\ yang [hur knga:“ Ơ yang, ara\ anei hmei  ba myơr kơ yang ho\ng kpiê mmih, kpiê msa\m, c\^m u\n mnu\, c\ia\ng hluê nga\ klei bhia\n [hur knga kơ anak, c\ang hmang yang mgang brei, rông ba mtô lac\ brei `u. Hmei ka\ c\eh kpiê mtlâo, c\eh kpiê êma c\ia\ng myơr kơ yang ma\ [uê, yang rông dla\ng ba hđeh, c\ang hmang mgi dih jih sang nao kơ hma pưk, am^ `u blah djuh, dja\t êa, amâo mâo klei duah gun kpa\k, hma\ng hmưi kơ e\ điêt hd^p suaih truh kơ jo\k. ~u đ^ pro\ng êmo\ng bo\ dja\t brei êa kơ ama, ma\ brei djuh kơ am^ nga\ brei pưk hma, asei `u mâo klei suaih pral;, mna\m kpiê hiu hla\p c\hưn ho\ng ara\ng amâo mâo kpiê ktư\, ksơ\k mjhar nga\ brua\ ju\ jhat. Ne\ anei du\m mta kpiê ja\k, c\^m [âo mngưi ba myơr kơ yang c\ia\ng êdei anei nao kơ êa krông, êa hnoh, mu\t hla\m dliê đ^ kơ c\ư\, kha\ adiê ê’a\t mâodah hlơr, adiê hjan amâodah mđia\ a\t mâo nao yang mgang đru brei la\ lar kơ `u jih klei hd^p.”

Leh nga\ yang, pô nga\ yang nao dje\ ruêh he\ ti ako\, ti đahda, kơ ro\ng, jơ\ng kngan hđeh leh ana\n dje\ [hur kơ knga e\. Leh klei nga\ yang, pô nga\ yang iêo mniê ma\ [uê hriê mna\m êlâo, leh kơ ana\n truh am^ ama e\ điêt, ga\p djuê truh kơ jih jang mnuih [uôn sang hra\m mb^t bi mna\m hua\ ho\ng go\ sang. Klei nga\ yang [hur knga mơ\ng mnuih djuê ana Jarai đa\o knang snei: hđeh mrâo kkiêng sra\ng suaih pral nanao, thâo m^n pral kdal, jing mnuih tu\ ja\k kơ go\ sang, kơ  êpul êya [uôn sang.

                                                                                Y’Khem pô c\ih hlo\ng ra\k