VOV4.Êđê – Hla\m gra\p thu\n leh yan hrui êmiêt boh mnga, hla\m brô mlan 11, mlan 12, mnuih [uôn sang Êđê kha\ng mko\ mjing Kna\m nga\ yang Tuh ako\ pin êa ]ia\ng kwưh akâo kơ yang adiê brei djo\ êa hl^m hjan, buh pla djo\ boh mnga, klei hd^p trei mđao yâo m’ak. Anei jing klei bhia\n hd^p dhar kreh dhar kreh êpul êya mnuih [uôn sangmâo klei tu\ yuôm ja\k hla\m klei hd^p m^n đa\o mơ\ng mnuih Êđê.

Ti ako\ pin êa hmư\ kđra\p ênai c\ing c\har nga\ yang iêo yang. Phung êkei êdam mniê êra dja\ đ^ng m’ô dja\t êa êđa\p drưm ba tuh hla\m c\eh kpiê nga\ yang iêo yang leh ana\n aê aduôn atâo atiêt hriê mna\m kpiê, dôk dla\ng mnuih [uôn sang hla\m [uôn nga\ yang tuh ako\ pin êa. Mduôn [uôn Aê Jim ti [uôn Kniêt, sa\ Êa Ktur, kdriêk C|ư\ Kui`, c\ar Daklak brei thâo: gra\p thu\n, leh hrui êmiêt boh mnga, mnuih [uôn sang Êđê kha\ng mko\ mjng yơh klei mna\m hua\ nga\ yang tuh ako\ pin êa:

                                    Klei ngă yang tuh ako\ pin êa

“ Klei nga\ yang tuh ako\ pin êa dưi mko\ mjing sa thu\n sa bliư\. S^t nga\ yang tuh ako\ pin êa sna\n bi c\uh sa drei u\n. S^t c\uh u\n  dra\p mơh c\^m u\n ti ako\ pin êa leh ana\n kơ ana\n hlo\ng [ơ\ng ti ana\n mơh. Leh ana\n ti mbah [a\ng jang [uôn a\r pra\p mơh c\^m pioh kơ  pô nga\ yang nao nga\ yang ti ana\n.”

Êlao kơ hruê nga\ yang, mnuih [uôn sang hlam [uôn mpra\p klei nga\ yang ti ako\ pin êa, sna\n mduôn [uôn lo\ mkra he\ êlan tru\n nao kơ pin êa, bi hrô  đ^ng knang êa. Dja\p mnuih bi mpra\p du\m mnơ\ng ba myơr nga\ yang kơ hruê êdei. Du\m mnơ\ng ba myơr nga\ yang amâo dưi k[ah ôh sa drei u\n leh ana\n du\m c\eh kpiê. Hluê si mduôn [uôn Aê Brin, [uôn Kniêt, kdriêk C|ư\ Kui`, jih [uôn bi hluê nga\, gra\p c\ô nga\ sa brua\, ana\n gơ\ brua\ mpra\p kơ klei nga\ yang dja\l mơh leh:

“  Êlâo kơ mpra\p klei nga\ yang tuh ako\ pin êa, sna\n mduôn [uôn hưn mthâo kơ jih mnuih hla\m [uôn hriê bi k[^n, bi kah mbha brua\,  mpra\p u\n, mnu\, kpiê c\eh, pô nga\ yang, dja\p mnuih bi hra\m mb^t huai mdoh pin êa…. Truh kơ hruê nga\ yang jing jang mnuih hla\m [uôn amâo dưi lo\ nao kơ hma brua\ ôh.”

S^t mnơ\ng nga\ yang dra\p ênu\m leh ti ako\ pin êa, pô nga\ yang mphu\n iêo yang yơh. Tal êlâo jing nga\ yang hưn mthâo kơ aê aduôn atâo atiêt kơ anak c\ô hla\m [uôn hriê ênu\m ênap leh hra\m mb^t mko\ mjing klei nga\ yang tuh ko\ pin êa. Leh kơ ana\n pô riu yang nga\ yang kơ Yang. Aduôn Hao ti sa\ êa Tul, kdriek C|ư\ Mgar, c\ar Daklak brei thâo:

“ Pô riu yang iêo jih jang yang c\ư\, yang êa….. c\ang hmang kơ  phung yang đru mgang brei phu\n êa bi doh êđa\p, amâo mâo thâo khuôt, dja\p mnuih hla\m [uôn s^t mna\m phu\n êa anei bi suaih pral, h’^t ênang, nga\ lo\ hma djo\  boh mnga, mdiê bo\ bro\ng, ktơr bo\ hma sang sang trei mđao….

Leh nga\ yang pô riu yang dja\ khil đao nao tlo\ kơ hnoh êa dôk đoh hong klei m^n jing c\iang pruh suôt mđue# klei ju\ jhat c\iaưng kơ phu\n êa  doh êngeh nanao.

 Mjưh rue# klei nga\ yang lo\ mko\ sa êwa c\ing  sui. Phung mniê êra ho\ng kdra\p c\u\t h’ô djuê ana pô, ro\ng gui bu\ng bo\ ho\ng giêt êa leh ana\n đ^ng m’ô nao dja\t êa ti knang êa êđa\p drưm. Phung êkei êdam mniê êra tui hluê pô riu yang gui êa ba w^t kơ [uôn tuh bi mbo\ c\eh kpiê. Leh kơ ana\n mnuih [uôn sang hra\m mb^t bi mna\m hua\, tông c\ing c\har truh kơ jih hruê.

                                 Ghat tuh ako\ pin êa

Êjai dôk nga\ yang ti ako\ pin êa, ti [uôn adih ka\n mdei leh mơh ênai c\ing c\har. Sna\n [ia\dah hla\m hruê anei, mnuih [uôn sang Êđê hla\m [uôn bi kam jih du\m brua\ nga\ amâo djo\ tuôm kơ klei nga\ yang. Dja\p mnuih bi hra\m mb^t nao hla\m klei nga\ yang anei yơh, pung hđeh amâo dưi êran hiu, hu\i nga\ bi ka\l he\ ako\ êa, nga\ bi ru\ng răng kơ phung yang. Di`u ka\m mơh tuê êgar mu\t hla\m [uôn. Mduôn [uôn Aê Ap ti sa\ Êa Tul, kdriêk C|ư\ Mgar, c\ar Daklak brei thâo:

“  Duah nah mbah [a\ng bha\ sang mơ\ng pô dja\ ako\ pin êa ka\ yuôl klei mrai hrah, prôc\ mnu\ leh ana\n kwang kông nga\ ho\ng kuôt hla mda alê. Êlan nao mu\t hla\m [uôn mâo kyâo kga\n gang he\ ka\ du\m arua\t klei mrai hrah mlâo mnu\, boh giêt krô… c\ia\ng hưn ho\ng tuê êgar thâo hruê anei [uôn mâo brua\, ka\m mnuih êgar hriê mu\t [uôn”

                                                 Phung mniê êra djăt êa

Klei nga\ yang tuh ako\ pin êa mjưh hruê ho\ng brua\ po\k mbah [a\ng jang [uôn. Pô riu yang, mduôn [uôn leh ana\n pô dja\ ako\ pin êa hra\m mb^t bi nao po\k mbah [a\ng jang [uôn. Ti sang pô dja\ ako\ pin êa, ara\ng ka\ sa c\eh kpiê điêt, sa dêi mnu\ leh ana\n nga\ yang ho\ng klei  c\ia\ng lac\ jing  rue# leh yơh klei nga\ yang, dưi brei mnuih [uôn sang nao kơ hma pưk leh ana\n hd^p si aguah tlam yơh.

Klei nga\ yang tuh ako\ pin êa kwưh akâo kơ djo\ êa hl^m hjan, klei hd^p mda h’^t ênang, akâo kơ mnuih [uôn sang mâo ako\ êa doh êngeh…. bi êdah knhuah hd^p mơ\ng êpul êya mnuih [uôn sang Êđê. Klei nga\ yang anei ara\ anei a\t dôk mâo du\m [uôn sang ti Daklak hluê nga\, [ia\ mdê jing amâo lo\ gang mkhư\ [a\ng jang [uôn mse\ si êlâo adih ôh, dưi brei phung tuê ênguê mơ\ng [uôn gia\m kbưi hriê m’ak mb^t.

                                                            H’Nga pô ]ih hlo\ng răk