VOV4.Êđê- Kha\dah dôk mâo du\m boh tu\ dưn kla\ s^t, [ia\dah klei rua\ tưp Covid 19 a\t jing klei dleh dưi ksiêm dla\ng. Knhal jih hruê ka\m êlâo, Khua knu\k kna mâo leh asa\p mtru\n mrô 19 kơ brua\ lo\ dơ\ng hluê nga\ du\m hdra\ gang mkhư\ klei rua\ Covid 19 hla\m boh klei mrâo.

Du\m mta năng mđing hlăm Asa\p mtru\n anei, ana\n jing mnuih [uôn sang rao kngan jê` jê` ho\ng k[u amâo dah dung dịch bi mdoh kman; ktruă ]hia\m guôm [o# tơdah kbiă ti êngao; dôk kbưi ho\ng mnuih mkăn, amâo bi k[^n lu mnuih ti anôk lu mnuih, êngao kơ anôk bruă, sang hră, sang êa drao. Lo\ dơ\ng hluê ngă amâo mâo mko\ mjing du\m knăm m’ak, klei bi k[^n klei đăo, klei bi lông ktang mjuăt asei mlei, bruă ngă bi k[^n lu mnuih ti anôk mâo lu mnuih, ta] ]ưng boh lehana\n du\m mta bruă p’pro\ng ka đei ]ia\ng mjê] ôh.

Mdei êjai du\m bruă ngă amâo đei mjê] ôh (alu\ hlăp ]hưn, anôk bi msiam asei mlei, karaoke, mát-xa, kdo\ mui`...) lehana\n du\m anôk mnia mblei mkăn hluê si hdră mtru\n amâo dah klei g^t gai mơ\ng khua knơ\ng bruă sang ]ư\ êa ]ar, [uôn pro\ng djo\ tuôm hlăm Trung ương.

Du\m ]ar, [uôn pro\ng djo\ tuôm hlăm Trung ương mâo klei hu^ hyưt lo\ dơ\ng hluê ngă du\m mta bruă:

- Mtô mblang, iêu la] mnuih [uôn sang amâo kbiă kơ ta] tơdah amâo mâo bruă ]ia\ng lehana\n hluê ngă du\m hdră mkhư\ gang klei ruă.

- Amâo bi k[^n êbeh 30 ]ô mnuih ti anôk lu mnuih, êngao kơ anôk bruă, sang hră, sang êa drao, dôk boh kbưi [ia\ êdi 1 mét ho\ng mnuih mkăn.

- Klă s^t dlông ro\ng lăn, grăp hruê ăt mâo du\m pluh ]ô mnuih djo\ klei ruă. Lu anôk bi m^n dah dưi ksiêm dlăng leh klei ruă, [ia\dah klei ruă lo\ bluh đ^. Mb^t ho\ng ana\n, kman klei ruă SARS-CoV-2 amâo thâo [uh ôh. Lu mnuih djo\ klei ruă amâo mâo klei bi êdah ôh. Lu mnuih mâo hruê mlan mđam klei ruă sui h^n. Amâo djo\ [ia\ ôh mnuih xét nghiệm amâo mâo djo\ klei ruă lehana\n lo\ djo\ klei ruă lu blư\. Phung thơ\ng kơ bruă mdrao mgu\n la] sơnei jih jang djăp ala ]ar, hlăm ana\n mâo Việt Nam, mâo klei amâo mbhă mbhai jing mnuih ba klei ruă hlăm êpul êya.

Kyua ana\n, mnuih [uôn sang bi hdơr du\m mta bhiăn mkhư\ gang klei ruă mơ\ng Phu\n bruă mdrao mgu\n mta\ mtăn mâo:

1/ Tơdah mâo klei bi êdah mse\ si êngoh, mtu\k amâo dah dleh bi êwa, đăm êbat hiu, hiu ]hưn dlăng. Tơdah mâo du\m klei bi êdah đing djo\ klei ruă, bi nao kơ sang êa drao mtam ]ia\ng mkă dlăng lehana\n hmao mdrao mgu\n. Mb^t ho\ng ana\n, diih hâo hưn klei êrô hiu mơ\ng pô ho\ng knuă druh mdrao mgu\n.

2/ Rao kngan jê` jê` ho\ng k[u, amâo mâo yua kngan m`ir hlăm ală, [a\ng adu\ng, [a\ng êgei. Mhro\ [ia\ klei bi mje\ ho\ng du\m ]ô mnuih mtu\k, êngoh.

3/ Guôm [a\ng êgei lehana\n yua ]hia\m m’ar amâo dah păl ao tơdah mtu\k amâo dah pha`. Hwiê mtam ]hia\m m’ar hlăm thu\ng djah leh ba yua lehana\n rao kngan.

4/ Hâo hưn mtam ho\ng phung knuă druh knơ\ng bruă êdeh phiơr, ôtô, êlan êdeh treng tơdah mâo klei bi êdah êngoh tơdah hiu êbat, hiu ]hưn. Nao kơ sang êa drao ktang hnưm ktang jăk.

5/ {ơ\ng du\m mta mnơ\ng [ơ\ng tu\k bi ksă.

6/ Ti anôk lu anôk, amâo k]uh êa k’hak pliă plia. Amâo bi mje\ ho\ng mnơ\ng rông lehana\n hlô mnơ\ng dliê.

7/ Ba yua ]hia\m ktruă [o# djo\ hdră, ]hia\m ktruă [o# bi guôm kluôm [a\ng êgei tơdah drei ktruă. Ho\ng du\m mta ]hia\m ktruă [o# ba yua 1 blư\ ba hwiê mtam hlăm thu\ng djah leh ba yua leh hwiê ]hia\m ktruă [o# rao he\ kngan bi doh./.