VOV4.Êđê –Klei rua\ jơ\ng kngan [a\ng êgei jing sa klei rua\ kha\ng mâo, jing klei dôk hu^ hyưt mơ\ng lu mnuih. Kha\dah klei rua\ jơ\ng kngan, [a\ng êgei jing klei rua\ êlưih tưp, [ia\dah drei dưi bi gang mkhư\ jih tơdah mâo du\m hdra\ ra\ng mgang leh ana\n mkhư\ klei rua\ anei djo\ hdra\.

Mta phu\n ba klei rua\:

Klei rua\ jơ\ng kngan [a\ng êgei jing klei rua\ tưp mơ\ng virus hlăm êpul Enterovirus pô ngă. Mta virus anei ba klei tưp mơ\ng êlan bi êwa. Mnuih dôk suaih ăt tưp mơh tơdah djo\ ho\ng êa adu\ng, êa bah mnuih rua\. Mơ\ng klei bi blu\ hrăm amâodah ma\ kngan mnuih rua\ dưi yap jing êlan ba mtưp klei rua\.

Du\m klei bi knăl kreh [uh:

Mnuih mâo klei rua\ jơ\ng kngan [a\ng êgei đ^ hlơr mơ\ng 39 – 40⁰C, asei mlei dlưh awa\t êmăn êmik, rua\ đo\k, [le\ o# amâo mâo mdei. Êngao ana\n mnuih rua\ truh bi m[le\ hla\m [a\ng êgei, bi kpla] đung êa mơ\ng 2 – 3mm. Du\m anôk kpla] anei ênưih m]ah hlo\ng jing anôk mble\ êka hla\m [a\ng êgei.

Amâo mâo djo\ kno\ng hlăm [a\ng êgei, lo\ mâo hlăm pla\ kngan, hlăm pla\ jơ\ng. hlăm boh tluôn mnuih rua\ đuh bi hrah, truh kpla] đung êa mơ\ng 2 – 10mm. Mơ\ng anôk mđu] hrah ngă kơ mnuih rua\ bi ktăl rua\.

Du\m klei amâo mâo jăk hu^dah mâo mơ\ng klei rua\ jơ\ng kngan [a\ng êgei:

Anei jing mta klei rua\ ênưih đue# nao kjham, tơdah amâo mâo klei uê` mđing, amâo mâo pral mdrao mgu\n lehana\n mdrao amâo mâo djo\. Klei amâo mâo jăk kreh truh jing bi mđu] rua\ hlăm kl^t dlô, bo\k kso\, bi mđu] rua\ kboh. Tơdah hnơ\ng đa đa lo\ mâo mdua klei rua\ amâo mâo jăk.

Brei pral thâo kral klei rua\, kyuadah lui êgao kơ 24h mnuih rua\ ênưih snăk truh kơ klei đue# nao kơ kjham, lehana\n ênưih kơ djiê mơh.

Hdră răng mgang klei rua\ jơ\ng kngan [a\ng êgei:

}ia\ng dưi răng mgang klei rua\ jơ\ng kngan [a\ng êgei, snăn brei mâo klei bi mdoh nanao asei mlei, rao bi doh kiê kngan ho\ng kbu êlâo kơ hua\ [ơ\ng, leh w^t dliê tlô.

Anei jing klei rua\ ênưih snăk tưp lu kơ phung hdeh, kyuana\n, bi đru mgang brei kơ phung hđeh ho\ng hdră dlăng kriê wiê ênăk asei mlei hđeh bi jăk, mkhư\ gang klei djo\ kman kơ hđeh. Amâo mâo brei hđeh mlim kđiêng kngan, mnơ\ng hla\p ôh, bi mdoh kman nanao hla\m mnơ\ng mnua\ yua hla\m klei hua\ [ơ\ng, lehana\n mnơ\ng mnua\ hđeh kreh dja\ hlăp.

Êngao ana\n, bi mdoh pưk sang anôk rông hđeh, tơdah mâo klei rua\ tưp, đăm bi djo\ ho\ng mnuih rua\ leh ôh. Bi tơdah mâo brua\ mjê] ]ia\ng mso# djo\ ho\ng mnuih rua\, snăn yua kdrăp răng mgang.

Hdră mdrao:

Ho\ng mnuih rua\ jơ\ng kngan [a\ng êgei, brei mâo djăp mnơ\ng [ơ\ng tu\ jăk, bi mdoh nanao jơ\ng kngan, adu\ng, [a\ng êgei mbah, đăm bi m]ah ôh anôk bi kpla] đung êa lehana\n bi mđu] êka.

Dưi ba yua du\m mta êa drao bi hro\ rua\, bi lưh hlơr, mbo\ êa kơ mnuih rua\. Êngao ana\n, mđing mkra mnơ\ng [ơ\ng bi m’êa, amâo mâo brei mnuih rua\ kpư\ hiu lu ôh, lehana\n kăn dưi yua kngan, mnơ\ng knur duah k[eh anôk kpla] đung êa ana\n, hu^ djo\ kman.

C|ia\ng bi ktuê ksiêm dlăng nik klei rua\ pioh mâo hdră msir mdrao bi djo\ hlăm brua\ mdrao mgu\n.

                                                                                                H’Nga pô ]ih hlo\ng răk