VOV4.Êđê - Kno\ng hla\m mkrah ako\ mlan 10, kluôm ]ar Daklak mâo  leh 13 ]ô djo\ mâo klei rua\ m[le\ sruê, krua\k klei bi knăl klei rua\ m[le\ sruê anei lo\ bluh mâo ti alu\ wa\l ]ar. K`a\m gang mkhư\ klei rua\ m[le\ sruê anei bluh đ^ jing sa klei rua\ tưp pro\ng, anôk brua\ mdrao mgu\n ]ar Daklak dôk po\k nga\ lu hdra\ k`a\m gang mkhư\, mdrơ\ng ho\ng klei rua\.

{uh anak Nông Bảo Khang 6 mlan đ^ êngoh hlơr, mâo wa\t ho\ng klei bi đuh m[le\ hrah dơ\ng mơ\ng miêng lar truh bo\ asei mlei, amai Lý Thị Tươi, dôk ti alu\ 11, sa\ Êa Bar, kdriêk {uôn Đon, hlo\ng ba anak mdrao anôk mdrao êngao knu\k kna hla\m [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt. {ia\dah leh dua hruê dôk mdrao, snăn [uh anak ăt đ^ êngoh hlơr, amai lo\ ba anak kơ sang êa drao pro\ng Lăn Dap Kngư. Ti anei phung nai aê mdrao mka dlăng la] e\ điêt đ^ êngoh kyua m[le\ sruê, snăn hlo\ng brei đih kơ sang êa drao, mâo klei bi ktlah ti anôk mdrao mgu\n phung hđeh. Leh dua hruê mdrao mgu\n ho\ng jih ai tiê, ara\ anei e\ lưh hlơr leh, lehana\n du\m klei bi m[le\ dơ\ng kngăm leh “Phu\n tal êlâo e\ đ^ êngoh hlơr, asei mlei kbia\ êa ho\ hang, hruê êdei dơ\ng [uh bi [le\ ti miêng bi kd^t hrah, leh kơ ana\n lar bo\ asei mlei. Đ^ êngoh hlơr h^n êjai, grăp hruê mơ\ng 38 – 39⁰C, dlăng 6 – 7 hruê amâo mâo lưh hlơr snăn ba kơ sang êa drao anei. Truh kơ sang êa drao dôk mdrao mâo dua hruê dơ\ng lưh hlơr leh, du\m anôk [le\ dơ\ng kngăm leh mơh”.

Leh gưl mdrao klei rua\ bo\k kso\ ti sang êa drao pro\ng kdriêk {uôn Đon, e\ Trương Đức Thiên 09 mlan, ti alu\ 13, sa\ }ư Knia, kdriêk {uôn Đon lo\ đ^ êngoh, lehana\n bi m[le\ bo\ asei mlei. Ru\ng răng măng ai, găp djuê ba e\ kơ sang êa drao pro\ng Lăn Dap Kngư mka\ dlăng, lehana\n phung aê mdrao đ^ng jing klei rua\ m[le\ sruê. Mmông ana\n mtam, phung aê mdrao brei e\ đih kơ sang êa drao hlăm alu\ wa\l bi ktlah anôk mdrao hđeh, ma\ mka\ dlăng thâo kơ e\ mâo klei rua\ sruê. Amai Nông Thị Oanh am^ e\ Thiên la]: “Êlâo ana\n e\ mâo klei rua\ bo\k kso\ ba mdrao leh kơ sang êa drao kdriêk, w^t kơ sang mâo 1 hruê kăm snăn đ^ êngoh hlo\ng m[le\ hrah hla\m asei mlei snăn ba mdrao kơ sang êa drao. Ara\ anei dơ\ng suaih leh, anôk bi m[le\ dơ\ng kngăm leh jih”.

Tui si Aê mdrao Trần Thị Thuý Minh, Khua anôk mdrao mgu\n hđeh, sang êa drao pro\ng Lăn Dap kngư, mơ\ng ako\ mlan 10 truh kơ ara\ anei, anôk mdrao mgu\n anei mâo mdrao leh truh kơ 13 ]ô hđeh mâo klei rua\ m[le\ sruê, lu jing mơ\ng kdriêk {uôn Đon. Leh mka\ dla\ng êrah [uh 4 ]ô hđeh mâo virus sruê. Leh tu\ jum phung hđeh đing mâo klei rua\ sruê tal êlâo, anôk mdrao mgu\n anei hưn mtam ho\ng phung khua kia\ kriê sang êa drao, knơ\ng brua\ mdrao mgu\n, lehana\n mâo klei k]e\ mko\ mjing alu\ wa\l bi ktlah pioh mdrao mgu\n mnuih rua\ ana\n, đăm bi mtưp truh ho\ng phung hđeh mkăn. Truh ti wưng anei jih jang mnuih rua\ mâo mdrao leh ho\ng klei hơ^t, amâo mâo ôh hđeh đue# mao kơ kjham, ngă hu^ hyưt kơ klei hd^p.  “Mơ\ng ako\ thu\n truh kơ ara\ anei, ka [uh ôh mnuih mâo klei rua\ sruê, [ia\dah truh kơ mlan 10 anei đu] mâo mtam truh 13 ]ô hđeh mâo klei rua\ lehana\n đing mâo klei rua\ sruê. Anei jing sa mta klei rua\ kreh tuôm ho\ng hđeh kgu\ 2 thu\n, boh nik ho\ng phung hđeh ka tuôm tlo\ mgang ôh, lehana\n klei rua\ anei mâo klei tưp lar pral snăk mơ\ng êlan bi êwa lehana\n ênưih mơh đ^ nao kơ kjham. Păt ]ia\ng jih jang mnuih mâo klei rua\ sruê, lehana\n đ^ng klei rua\ sruê phu\n tal êlâo đ^ êngoh hlơr sơăi, mâo klei bi m[le\ hrah, ala\ hrah, đa đa đ^ nao kjham truh kơ klei rua\ kso\ mb^t. Jih jang digơ\ dưi mdrao hdjul leh, lehana\n amâo mâo ôh hđeh đ^ nao kơ kjham”.

Tui si Anôk brua\ răng mgang klei rua\ tưp ]ar Daklak, hlăm mkrah ako\ mlan 10 anei kluôm ]ar mâo leh 13 ]ô hđeh djo\ virus klei rua\ sruê. Hla\m ênoh 13 ]ô hđeh mâo kman sruê anei mâo 2 ]ô hđeh kgu\ 6 mlan, jing ka truh mlan tlo\ mgang vaccin răng mgang klei rua\ sruê mơ\ng hdră tlo\ mgang po\k mlar. Năng mđing h^n hla\m ênoh 6 ]ô hđeh mâo klei rua\ jing mơ\ng 9 truh 15 mlan, dôk hlăm ênoh dưi răng mgang ho\ng vaccin răng mgang klei rua\ sruê, hlăm hdră tlo\ mgang po\k mlar, kno\ng mâo sa ]ô hđeh tuôm tlo\ mgang leh klei rua\ sruê, [ia\dah tlo\ mgang ka djăp arua\t ôh. Tui si Aê mdrao Phạm Văn Lào, khua anôk brua\ răng mgang klei rua\ tưp ]ar Daklak hlăk mđ^ h^n brua\ ngă djăp klei răng mgang, kdơ\ng ho\ng klei rua\ tưp: “Ara\ anei hmei nao ksiêm jih jang alu\ wa\l hu^dah mâo klei tưp lar amâodah hơăi. Tal dua, ho\ng du\m go\s ang mâo leh mnuih rua\ brei bi ktlah ho\ng jih jang phung hđeh mkăn. Hlăm go\ sang mâo mnuih rua\ ngă mtam brua\ krih êa drao mdjiê kman. Boh nik brei mka\ t^ng tlo\ mgang kơ phung hđeh bi ênu\m”.

Mb^t ho\ng djăp brua\ dhar brua\ mdrao mgu\n ngă jih ai tiê, pioh răng mgang klei rua\ sruê ho\ng klei tu\ dưn h^n, snăn ]ia\ng snăk mâo klei bi sa ai mơ\ng jih yang [uôn, lehana\n grăp boh sang hla\m brua\ tlo\ vaccin răng mgang klei rua\, pioh răng mgang klei ruaih pral kơ asei mlei lehana\n kơ jih jang yang [uôn./.