VOV4.Êđê - Hla\m mlan 8 lehana\n mlan 9, du\m klei rua\ tưp mse\ si: M[le\, êngoh [le\ êrah, jơ\ng kngan [a\ng êgei hla\m phung hđeh dôk đ^ lar pral êdi ti [uôn pro\ng Hồ Chí Minh lehana\n du\m ]ar kwar Dhu\ng. Phung thơ\ng brua\ mdrao mgu\n dôk hyưt du\m klei rua\ anei sra\ng đ^ lar dleh dưi ksiêm dla\ng, bluh đ^ jing sa klei rua\ tưp pro\ng tơdah amâo mâo hdra\ gang mkhư\ mjê].

Ti Sang êa drao Nhi Đồng 2 – [uôn pro\ng Hồ Chí Minh, hlăm mlan 8, ênoh mnuih nao mkă dlăng klei ruă êngoh bi m[le\ êrah truh êbeh 1 êbâo ]ô mnuih, đ^ êgao mkrah mkă ho\ng mlan 7. Truh mlan 9, ênoh mnuih êngoh bi m[le\ êrah ăt lo\ dơ\ng đ^. Yap mơ\ng hruê 1 – 25/9, sang êa drao mkă dlăng kơ êbeh 1 êbâo 124 ]ô hđeh leh ana\n dôk mdrao ti sang êa drao kơ 416 ]ô hđeh.

Hlăk êjai klei ruă êngoh bi m[le\ êrah ti hnơ\ng lu h^n, sơnăn ênoh hđeh mâo klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei nao đih kơ sang êa drao ăt đ^ h^n ti 3 boh sang êa drao mdrao klei ruă phung hđeh hlăm [uôn pro\ng Hồ Chí Minh. Thu\n anei, Sang êa drao Nhi Đồng 2 mdrao mgu\n kơ êbeh 1 êbâo ]ô hđeh mâo klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei. Kno\ng hlăm mlan 8 mâo 425 ]ô mnuih djo\ klei ruă anei, đ^ 2 blư\ mkă ho\ng mlan 7. Hlăm ana\n mâo 2 ]ô kjham bi êwa ho\ng máy.

Kno\ng ti Sang êa drao Nhi Đồng 1 mâo 1 ]ô mnuih djiê kyua klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei. Kno\ng hlăm 3 hruê kăm giăm anei, ênoh hđeh mâo klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei dôk mdrao hlăm sang êa drao đ^ 5 blư\ mkă ho\ng wưng anei thu\n dih. Mâo êbeh 80% ênoh hđeh hlăk dôk mdrao ti Anôk mdrao klei ruă Tưp – Arua\t ariêng klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei. Ênoh hđeh mâo klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei nao đih mdrao ti sang êa drao hlăm mlan 9 lu êdi jing thu\n mơ\ng 15 truh kơ 25 mlan.

Aê mdrao Trương Hữu Khánh, khua Adu\ bruă mdrao klei ruă Tưp – Arua\t ariêng, Sang êa drao Nhi Đồng 1 brei thâo; mta phu\n ba klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei kjham kyua kman EV 71 (Enterovirus 71): “Du\m thu\n êlâo dih ênoh hđeh djo\ klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei kbiă mơ\ng kman EV71 [ia\ đui], [ia\dah giăm anei êbeh 50% ênoh phung hđeh mâo klei ruă hlăm jơ\ng kngan kyua mta kman anei. Mta kman anei tưp lar ktang leh ana\n đ^ nao kơ kjham h^n. Ho\ng klei ruă hlăm jơ\ng kngan kyua kman Enterovirus 71 hu^ hyưt kyua ba klei ruă kjham mkăn”.

Hluê si k’iăng Giáo sư – Tiến sĩ Phan Trọng Lân, khua Anôk bruă Pasteur [uôn pro\ng Hồ Chí Minh, kman Enterovirus 71 ngă mnuih ruă mâo klei bi êdah ti êngao kjham h^n, nao truh kơ arua\t ariêng, arua\t êrah kboh leh ana\n hlăm êlan bi êwa, hlo\ng truh kơ djiê. Knơ\ng bruă mdrao mgu\n ăt ]ih yap ênoh mnuih djiê ti du\m ]ar kwar Dhu\ng kyua klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei.

Mb^t ho\ng klei ruă hlăm jơ\ng kngan, [a\ng êgei, hlăm mlan 8 leh ana\n mlan 8, klei ruă m[le\ sơruê ti du\m ]ar alu\ wa\l Ngo\ kwar Dhu\ng ăt đ^ pral mkă ho\ng wưng anei du\m thu\n giăm anei. Mơ\ng ako\ thu\n truh kơ ara\ anei, Đồng Nai mâo ênoh mnuih djo\ klei ruă m[le\ sơruê lu h^n êdi alu\ wa\l ho\ng 136 ]ô mnuih, tluôn ana\n jing Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu leh ana\n [uôn pro\ng Hồ Chí Minh.

K’iăng Giáo sư – Tiến sĩ Phan Trọng Lân bi mklă, kyua klei êrô êbat plah wah du\m alu\ wa\l lu leh ana\n ênoh tlo\ mgang amâo mâo bi knar, sơnăn ngă đ^ lar klei ruă m[le\ sơruê. Kyua ana\n, ti du\m ]ar mâo ênoh mnuih [uôn sang mu\t dôk lu, mđ^ h^n ênoh tlo\ mgang ]ia\ng răng mgang klei ruă: “Êlâo h^n jing lo\ ksiêm dlăng bruă tlo\ mgang, boh nik gơ\ klei bi mlih alu\ wa\l bi mâo klei t^ng dlăng ênu\m ênap bruă mdrao mgu\n ]ia\ng hmao [uh anôk amâo tlo\ mgang. Klei yuôm bhăn h^n êdi ana\n jing ho\ng du\m ]ar, si hdră lo\ ksiêm dlăng ]ia\ng mâo hdră răng mgang êpul êya”.

Khua g^t gai Anôk bruă Pasteur [uôn pro\ng Hồ Chí Minh bi mđing hu^ bluh đ^ klei ruă m[le\ sơruê ti du\m ]ar. Aê mdrao Lê Hồng Nga – khua anôk bruă Ksiêm dlăng Klei ruă tưp Anôk bruă răng mgang klei ruă [uôn pro\ng Hồ Chí Minh brei thâo; ăt mse\ ho\ng klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei, bruă bi mdoh klei doh jăk ti sang sang hră, djo\ ho\ng klei ]ua\n bi ktlah mdê tơdah hmao [uh mnuih mâo klei ruă, srăng mhro\ klei tưp lar klei ruă m[le\ sơruê: “Knơ\ng bruă mdrao mgu\n [uôn pro\ng mtă mtăn kơ jih jang du\m anôk êpul êya kriê dlăng phung hđeh, phung nai mtă mtăn kơ phung am^ ama ba phung hđeh nao tlo\ mgang klei ruă m[le\ sơruê djo\ wưng. Ho\ng du\m sang êa mdrao, sơnăn Knơ\ng bruă mdrao mgu\n mâo hdră g^t gai hluê ngă ksă êmă bruă hưn mthâo klei ruă tưp, ksiêm dlăng kman hlăm sang êa drao”.

Ho\ng klei ruă đ^ lar dleh ksiêm dlăng, phung thơ\ng kơ bruă mtă mtăn: ti du\m alu\ tuh tia mkra mjing – anôk mâo lu mnuih ngă bruă ka tuôm tlo\ mgang ôh klei ruă m[le\ sơruê amâodah tlo\ amâo mâo ênu\m, jing mnuih khăng bi mlih, du\m alu\ wa\l bi mguôp mb^t tliêr kjăp ho\ng pô dlăng êpul bruă mnia mblei ]ia\ng ksiêm dlăng, mtô mblang hluê ngă bruă tlo\ mgang kơ mnuih ngă bruă.

Hjăn klei ruă hlăm jơ\ng kngan [a\ng êgei leh ana\n êngoh bi m[le\ êrah, ăt ka mâo mơh vắc xin răng mgang, kyua ana\n bi hluê hdră bruă dôk dơ\ng [ơ\ng huă doh ê[a\t, mnơ\ng hlăp doh leh ana\n bi mdoh kiê kngan nanao ]ia\ng gang mkhư\ klei ruă./.