VOV4. Êđê - Mn^ anei kơ tluôm, hlăm mnuih [uôn sang mâo lu snăk mnuih mâoklei mưng ba yua klei tlo\ sarom plia\ mplia mse\ si sa hdră ]ia\ng mbo\ jăk kơ asei mlei awa\r êmăn, êwang êweh, lehana\n mâo lu mnuih lo\ bi m^n tơdah êman êmik, rua\ duam, êngoh dưi tlo\ mtam yơh sarom, lehana\n tlo\ hlo\ng hlao mtah yơh. Boh s^t, brua\ ba yua amâo mâo djo\ klei bhiăn klei tlo\ sarom amâo mâo djo\ kno\ng amâo mâo klei tu\ dưn, [ia\dah lo\ dơ\ng ba klei jhat kơ asei mlei:

Ara\ anei mâo lu mnuih bi m^n tlo\ sarom ]ia\ng mbo\ êa, mbo\ mnơ\ng tu\ jăk, ]ia\ng pral hlao êngoh, hlao klei rua\ lehana\n mâo klei suaih pral! Tơl đa đa mnuih ]o\ng nao blei pô sarom, tơdah mâo mnuih hlăm sang pô êngoh, tăp năng kno\ng bi êmăn ma\ snăn đu]. Êgao h^n kơ ana\n ara\ anei, mâo mâo đa đa phung nai êa drao êngao knu\k kna ti alu\ wa\l ngă klei tlo\ sarom kơ mnuih rua\ hlăm sang gơ\ pô. Anei jing sa mta brua\ nga\ bo\ ho\ng klei hu^ hyưt. Boh s^t klei tlo\ sarom kno\ng mâo klei tu\ dưn tơdah yua djo\ ho\ng klei rua\, djo\ mmông, djo\ hnơ\ng. Brua\ duah tlo\ yua gao klei bhiăn, soh ho\ng klei ktrâo ata\t ênưih srăng tuôm ho\ng klei êa drao ngă lehana\n ba klei amâo mâo jăk. Tuôm mâo leh klei djiê kyua êa drao ngă, kyua amâo mâo hmăr mghaih msir hlăm klei tlo\ sarom ti sang.

Phung khăp kơ klei tlo\ sarom kno\ng m^ndah êa drao sarom jing mnơ\ng tu\ jăk, snăn tơdah tuôm he\ [‘[ia\ klei êmăn êmik, ]ia\ng tlo\ sarom mtam yơh, di`u amâo mâo thâo ôh mta êa drao anei, jing do\ pioh yua kno\ng tơdah mâo klei ktrâo ata\t mơ\ng nai aê êa drao đu] tui si klei rua\. Hdră tlo\ sarom jing amâo mâo dleh ôh, [ia\dah kno\ng dưi brei yua hla\m sang êa drao đu] anôk mâo djăp kdrăp kăp do\ng mdrao tơdah mâo klei amâo mâo jăk truh.

Êa drao sarom jing jing sa mta êa drao bi lik mâo lu mta mdê mdê, tăp năng kno\ng dưi tlo\ bi mu\t ho\ng klei êmưt, amâodah ara\ng tlo\ ti arua\t êrah mnuih rua\. Lu jing êa ana\n jing nước cất, êngao ana\n ara\ng yua êa drao mkăn bi lu\k hlăm êa anei. Ara\ anei mâo hlăm brô 20 mta êa drao sarom mbha nga\ jing 3 êpul ana\n jing: Êpul mkăp hnơ\ng tu\ jăk kơ asei mlei; Êpul mbo\ êa, lehana\n du\m mta điện giải, pioh yua hlăm klei lu] êa, lu] êrah, lehana\n êpul yuôm bhăn hla\m du\m klei mkăp pral mta albumin amâodah mta dịch tuần hoàn hlăm asei mlei.

}ia\ng bi kla\ kơ mnuih rua\ ana\n na\ng tlo\ sarom amâodah hơăi, jing phung aê mdrao dlăng ti boh tu\ dưn klei mka\ dlăng klei rua\ ]ia\ng thâo [uh si ngă dưi tlo\ sarom amâodah hơăi, lehana\n ya do\ năng tlo\ mbo\, lehana\n du\m jing ênoh mbo\. {ia\dah, hlăm đa đa klei mdrao mgu\n kha\dah phung aê mdrao ka mâo ôh klei tu\ dưn mơ\ng brua\ mka\ dlăng klei rua\, [ia\dah ăt brei tlo\ he\ êlâo sarom, ana\n jing ho\ng mnuih rua\ hlăk lu] lu êa hlăm asei mlei, lu] êrah, dlưh awa\t asei mlei kjham, djo\ mta rua\, êlâo lehana\n êdei kơ klei bliah mdrao…

Kha\dah hdră tlo\ sarom jing ênưih, [ia\dah kreh mâo du\m klei amâo mâo jăk ho\ng klei jhat. Kyuana\n, si srăng ngă ]ia\ng dưi tlo\ sarom ho\ng klei êđăp ênang, rơ\ng amâo mâo klei jhat truh, amâo mâo tuôm ho\ng klei êa drao ngă, amâo mâo djo\ kman, amâo mâo bo\k dlô, ngă mtu\k mtu\l điện giải jing jih jang klei ana\n jing dleh thâo t^ng êlâo. Du\m klei amâo mâo jăk truh êjai tlo\ sarom kreh mâo tăp năng êdu lehana\n ktang. Dah êdu kno\ng bi bo\k, rua\ hlăm kr^ng tlo\ ana\n, kjham h^n ngă truh kơ klei mđu] êka arua\t êrah. {ia\dah klei ngă amâo mâo jăk hu^ hyưt hriê ho\ng klei kdjăt ho\ng jih asei mlei. Mmông ana\n, mnuih rua\ bi yơ\ng êa\t, [o# mta ơ\ng k`^, kbia\ lu êa ho\ hang, dleh bi êwa, rua\ đah da, bi mđu] êka arua\t êrah, bi hrut asei mlei…

Kyuana\n yơh, tui si klei bhiăn tlo\ sarom kno\ng dưi tlo\ ti sang êa drao anôk mâo djăp kdrăp mghaih msir tơdah tuôm ho\ng klei êa drao ngă. Ngă bi djo\ ho\ng klei mta mtăn hlăm klei bhiăn tlo\ sarom kơ hnơ\ng pral, mmông k]ah, ênoh, lehana\n kdrăp yua brei bi doh kman. Nai êa drao pô tlo\ sarom jing mnuih thâo hla\m brua\. Klei yuôm bhăn h^n jing mnuih rua\ ana\n brei mâo klei tui ksiêm dlăng klei rua\ bi nik êjai hălm klei dôk tlo\ sarom, hu^dah mâo klei amâo mâo jăk truh, srăng mâo hdră mkhư\ gang bi djo\. Êlâo kơ tlo\ sarom dlăng bi nik êa drao ana\n ăt dôk jăk mơ\, tơdah mlih êa leh amâo mâo dưi yua ôh. Tơdah êa drao po\k leh hlo\ng yua mtam, amâo mâo dưi lo\ pioh sui ôh,amâo mâo dưi lo\ yua ôh giêt êa drao amâo mâo jih yua êlâo, amâo mâo dưi bi lu\k plia\ plia ôh êa drao mkăn hla\m êa drao sarom, kno\ng tơdah mâo klei aê mdrao ktrâo ata\t.

                                                                                    BTV: Y-Khem.