Tal 1 jing bi lưh êngoh hdrak nga\:
- Hu\l: ma\ hla tía tô ho\ng du\m mta hla [ơ\ng [aao mngưi bi [a\t mka\n mjing sa go\ hla ba tu\k pioh hu\l asei mlei leh ana\n sut he\ bi thu. Tơ hla hu\l ba rao he\ bi doh sna\n dưi ma\ 1 c\hiên pioh mna\m êlâo kơ hu\l. Leh hu\l sut bi thu êa k’ho\ k’hang tar asei leh ana\n klu\m aba\n dôk đih mdei.
Dôk guôn êa ktơ\ng kơh ba dưm hla hu\l hla\m go\ leh ana\n trua\ he\ kdrua\ bi sir kra\p leh ana\n s^t hu\l bi po\k kdrua\ go\. C|ia\ng bi mđing: kno\ng hu\l kơ mnuih pro\ng dôk hla\m aba\n. Răng ho\ng mnuih mduôn leh ana\n phung hđeh.
- Bur tía tô: Tuk bur braih êdi tuah dưm hla\m mngan, bi luk hla tía tô mda leh reh đ’điêt. {ơ\ng hla\k dôk hlơr, dưi lo\ dưm wa\k hla êsu\n mtah reh đ’điêt mơh. Leh hu\l asei dôk bhiâo, kgu\ [ơ\ng bur bi lưh êngoh hdra\k anei jing hdra\ bi lưh êngoh hdrak djuê ana mâo klei tu\ êdi.
- Mna\m êa tía tô: Tía tô mtah mơ\ng 15 – 20g tlê lik, tram hla\m êa hlơr, kar ma\ êa pioh mna\m. Amâo dah hla tía tô krô tram ho\ng êa hlơr pioh mna\m. Lh mna\m dôk đih msa\m klu\m aba\n. Yua kơ phung hđeh leh ana\n phung mduôn
- Tơ mtu\k kyua mơ\ng ê’a\t nga\: hla tía tô, hla xương sống, hla hẹ, gra\p mta 12g; kinh giới, êya gra\p mta mâo 8g. Tu\k mna\m hla\k dôk hlơr.
Tal 2jing Hla tía tô pioh tram jơ\ng: Ma\ lu hla tía tô dưm hla\m go\ êa hla\k dôk ktơp\ng, tuh hla\m hma\m, kđa\l ho\ng ê’i rưng, dưm 2 [e\ jơ\ng kơ dlông hu\l. S^t leh êa ê’a\t, ba dưm 2 [e\ jơ\ng hlo\ng tram rao….. ja\k kơ klei suaih pral.
Tal 3 jing mdrao klei rua\ mtu\k [hiêt:
- Thương hàn, mtu\k bhiêt: Ma\ 1 kpa\t hla tía tô tu\k êa mna\m [rư\ [rư\ sra\ng jih klei đ^ mtu\k [hiêt.
- Mnuih pro\ng đ^ mtu\k [hiêt: ma\ asa\r tía tô 1g, đeh he\ leh ana\n ktit jing kpu\ng, tuh 2 c\hiên êa leh ana\n kwa\ bi tar, kar ma\ he\ djah. Tuk jing bur [ơ\ng hla\k tian dôk êpa.
- Phung hđeh mtu\k lu hma\r, ơ\ng asei mlei: ma\ asa\r tía tô 20g ktit jing kpu\ng, mtlai ho\ng êa hlơr lui adôk mđah mđao brei mna\m. Amâo dah ma\ kpu\ng anei bi luk ho\ng bur, tram hla\m êa hlơr amâo dah bi luk hla\m êa wi brei kơ hđeh mna\m.
- Mtu\k kyua amâo ja\k hla\m kuôp kso\ amâo dah mâo êa k’hak [l^t ko#, ktro\ hla\m đah da: Asa\r tía tô 90g đeh bi [ao mngưi, ktit jing kpu\ng ba tram ho\ng 1lit kpiê braih ja\k hla\m 10 hruê, djiêt ma\ êa lui he\ dja\h. Mna\n gra\p bliư\ mơ\ng 15 – 30ml. Hruê mna\m 3 bliư\, aguah , yang hruê dơ\ng, tlam mma\t( tơ êa k’hak k`^, thu đo\k, mhao êa, k[uê hrah sna\n đa\m yua ôh).
Tal 4 jing tía tô dưi yua pioh bi ja\k ^ hla\m tian:
- Mgei ^ hla\m tian: Tu\k adhan hla ana tía tô puoh mna\m. Amâo dah tu\k ma\ êa pioh tu\k bur [ơ\ng.
- Ba tian dơ\ng kkiêng bi bo\k: Ma\ adhan, hla tía tô 80g, hmôk êya mtah 30g, dưm 3 c\hiên êa tu\k bi ktơ\ng trua\ he\ kdrua\ ma\ êa mna\m leh ana\n hu\l. Hdra\ nga\ anei `u mâo klei tu\ bi ja\k ^ hla\m tian mơh.
- Ba tian [ia\ êngoh hdrak: Ma\ hla tía tô, kinh giới gra\p mta sa kpa\t tu\k ma\ êa mna\m, leh kơ ana\n [ơ\ng bur boh mnu\ adôk hlơr. Boh mnu\ ju\ jing ja\k êdi.
- Bo\k ksâo: Hla tía tô sa kpa\t tu\k êa hlơr, mb^t ana\n ma\ sa kpa\t hla tía tô tlê bi lik duôm ti anôk ksâo bo\k.
- Bi [le\ o# kyua dơ\ng tian: Adhan tía tô 12g, sắn dây 12g. Tu\k mb^t ana\n ma\ êa mna\m.
- K[a\h êrah: Mna\m êa hla tía tô 30 po\k hla kwa\ bi lik. Pioh lui mna\m, kwa\ ho\ng du\m boh táo, [ia\ đường phèn. Êa anei a\t mâo klei tu\ bi ja\k êđa\p ^ hla\m tian.
Klei tu\ tal 5 mơ\ng tía tô năng ai mnuih [uoon sang drei ka thâo ôh, ana\n jing yua pioh răng kriê kơ kl^t:
- Tía tô mna\m bi hrô kơ c\ê, mb^t ana\n yua êa c\ê tía tô pioh c\ô ako\, mnei hgei pioh răng mgang kl^t, kriê dla\ng kơ kl^t mngac\, bi mkhư\ gru kprê`, klei bi thu krô kta\l kl^t. Kyua tía tô nga\ bi h’a\p kl^t, bi êđa\p kl^t bi mđ^ kjlei bi mlih mnơ\ng hla\m asei mlei.
- Ksu\ng [awng êgei ho\ng êa c\ê tía tô sra\ng bi mdoh [awng êgei, [aao mngưi [awng êgei. C|ô ako\ ho\ng hla tía tô nga\ bi ê’un [u\k, [u\k amâo mao lo\ êluh ôh leh ana\n tlah k[ang, doh k’kaih.
- Kl^t bi kta\l, bi kthua\t, yua hla yía tô m’êa amâo dah ktit bi lik dưm hla\m kdhô m’êa dhuôr yơh.
Êngao kơ ana\n hla tía tô lo\ bi mguôp ho\ng du\m mta êa drao mka\n yua hla\m du\m klei snei:
- Agha: Reh bi đ’điêt ba [hu amâo dah bi mtuh krô, agha tía tô ho\ng agha ana brang, agha ana boh tei hung leh ana\n agha rơ\k lao gra\p mta ma\ mơ\ng 20- 30g. Tu\k mna\m êa mdrao klei rua\ eh êrah, rua\ tian eh m’êa.
- Pioh yua ti êngao kl^t: Agah ana tía tô, hla thanh yên, kuôt hbei boa, hla klua\, tlê bi lik, ba đung hla\m mnal mung, hơr bi hlơr, duôm mdrao gru êka bi đung mklo\ êrah, bo\k leh ana\n rua\. Hruê nga\ 2 3 bliư\.
H’Nga mblang, ra\k dla\ng.
Viết bình luận