Klei tu\ yuôm, phu\n agha hruê Hdơr hruê djiê kơ Mtao Hùng hruê 10/3.
Thứ tư, 00:00, 05/04/2017

VOV4.Êđê - Mơ\ng đưm êlâo adih hla\m h[uê ênuk Việt Nam, hruê 10-3 hluê si hruê mlan [le\ jing sa hruê yuôm bha\n mơ\ng la\n ]ar. Anei jing sa kna\m m’ak yuôm bha\n k`a\m bi hdơr leh ana\n bi êdah klei la] ja\k truh kơ Mtao Hùng, Mtao tal êlâo mơ\ng djuê ana Việt Nam mâo leh klei đru mguôp hla\m hdra\ mko\ mkra, ra\ng mgang la\n ]ar. {ri gưl anei, hmei mâo klei ]ih hưn mthâo kơ klei tu\ yuôm bha\n, phu\n kbia\ hriê mơ\ng Kna\m bi hdơr hruê djiê Hùng Vương, hruê 10-3.

 

Mơ\ng sui leh hla\m h[uê ênuk Việt Nam, Hruê 10/3 mlan Yua\n jing leh sa hruê pro\ng yuôm mơ\ng jih jang djuê ana. Anei jing sa kna\m m’ak pro\ng k`a\m bi hdơr leh ana\n bi êdah ai tiê thâo hdơr knga  kơ du\m Mtao Hùng, du\m phung mtao tal êlâo mơ\ng djuê ana Việt Nam  ba leh ai mko\ mdơ\ng leh ana\n răng mgang la\n c\ar.

Mnuih [uôn sang mâo prue# blu\ snei:

           “ Kha\ hlei pô đ^ nao kơ c\ư\ c\hia\ng, tru\n nao kơ dap mnai

             Bi hdơr kơ hruê djiê Aê aduôn hruê 10/3”.

 

Gra\p thu\n, s^t truh hruê 10/3 mlan Yua\n, mnuih [uôn sang drei lo\ bi mtluk mtlak hluê nga\ Kna\m m’ak hdơr hruê djiê  kơ Aê aduôn atâo atiêt bi mko\ mjing ti Sang yang Hùng, jơ\ng c\ư Nghĩa Lĩnh, c\ar Phú Thọ. Mnuih [uôn sang mơ\ng dja\p kr^ng kwar hla\m kluôm ala hriê kơ anei ba myơr brui mngưi, nga\ yang leh ana\n hluê nga\ du\m brua\ mơ\ng hruê Hdơr kơ hruê djiê Aduôn aê.

Phu\n agha mơ\ng Hruê Hdơr hruê djiê Mtao Hùng.

Hluê si klei ya\l dliê snei: King  Dương Vương kkiêng sa cô anak êkei, êdei anei đ^ nga\ mtao c\uê mơ\ng ama `u hla\k ana\n kna\l jing Lạc Long Quân. Lạc Long Quân dôk Âu Cơ kkiêng sa anu\ng mâo 100 asa\r boh kc\eh mđai jing 100 c\ô anak jing aduôn aê đưm mơ\ng mnuih Bách Việt. Sa hruê Lạc Long Quân lac\ ho\ng Auu Cơ snei: “ Kâo jing djuê mjeh anak rai, ih jing djuê mjeh anak yang, pui ho\ng êa `u amâo mâo bi guôp ôh, dôk mb^t jing dleh sna\k”

 

Kyua ana\n, 50 c\ô anak tui hluê am^ đ^ nao pha\ c\ư\ c\hia\ng, bi 50 c\ô anak tui ama  trun nao  pha\ êa ks^. Lạc Long Quân mđ^ anak khua `u Hùng Vương jing Mtao. Ga\n hgao 18 gưl, Hùng Vương tal 18  tru\n nga\ mtao brei Thục Phán le\ đ^ nga\ mtao jing An Dương Vương.    

 

C|ia\ng bi hdơr kơ ai tiê mơ\ng du\m mtao Hùng ba leh ai tiê  mko\ mdơ\ng la\n ala, Mtao Lê Thánh Tông thu\n 1470 leh ana\n ênuk mtao Lê Kính Tông thu\n 1601 lo\  tui  c\ih gru kđa\m lui ti Sang yang Hùng , ruah ma\ hruê 11 leh ana\n hruê 12 mlan 3 Yua\n nga\ hruê Bi hdơr hruê djiê kơ mtao Hùng. Truh kơ ênuk Mtao Nguyễn, thu\n Khải Định tal 2 (1917) kla\ s^t ruah ma\ hruê 10/3 mlan Yua\n nga\ hruê Hdơr hruê djiê kơ mtao Hùng c\ia\ng bi hdơr kơ du\m Mtao Hùng leh ana\n  mta\ mta\n kơ dja\p mnuih Việt Nam hra\m mb^t bi hdơr nga\ yang kkuh mpu\ kơ aduôn atâo atiêt.

Boh tu\ yuôm mơ\ng hruê bi Hdơr hruê djiê Aê aduôn Mtao Hùng, hruê 10/3. 

 

Hruê Bi hdơr hruê djiê kơ Mtao Hùng hruê 10/3 kla\ s^t c\ia\ng mta\ mta\n kơ anak c\ô hdơr kơ phu\n agha ana hrue#, kơ ai tiê mơ\ng du\m phung nao êlâo. Gra\p thu\n, s^t truh hla\m hruê anei sna\n mnuih [uôn sang Việt Nam kha\ ti anôk dôk a\t hra\m mb^t mđing w^t kơ phu\n agha djuê ana pô. 

 

Hluê si klei bhia\n gra\p thu\n, hruê Bi hdơr hruê djiê mtao Hùng dưi bi mko\ mjing ti Sang yang Hùng, [uôn pro\ng Việt Trì, c\ar Phú Thọ. Anei jing gưl  kơ anak c\ô mơ\ng dja\p kr^ng kwar hriê w^t kơ anei bi êdah ai tiê hdơr knga ho\ng du\m phung đue# nao leh êlâo. 

 

Lo\ dơ\ng c\uê knhuah gru ja\k siam mơ\ng aê ama, bohnik jing knhuah hd^p “Mna\m êa hdơr kơ ako\ gơ\”, leh  Klei kru\ kdơ\ng Mlan 8 tu\ jing, Khua la\n c\ar Hồ Chí Minh si`ê asa\p mtru\n mrô 22 thu\n 1946 brei phung nga\ brua\ knu\k kna mdei hla\m hruê 10/3 mlan Yua\n gra\p thu\n c\ia\ng hluê nga\ du\m brua\ mơ\ng Kna\m Bi hdơr hruê djiê kơ Aê aduôn mtao Hùng, mđing w^t kơ phu\n agha djuê ana.

 

Hla\m hruê 6/12/2012, boh tu\ yuôm mơ\ng Klei bi Hdơr hruê djiê mtao Hùng mâo kluôm ro\ng la\n thâo hla\k UNESCO tu\ yap “ Klei m^n đa\o nga\ yang kkuh mpu\ mtao Hùng ti Phú Thọ” jng sa Nga\n c\uê pioh dhar kreh amâo êdah bi ala kơ anak mnuih. Ara\ anei, boh tu\ yuôm  hruê Bi hdơr hruê djiê mtao Hùng hruê 10/3 amâo djo\ kno\ng bi êdah kơ knhuah bhia\n Mna\m êa hdơr kơ ako\ mơ\ng djuê ana đuic\ ôh, [ia\ `u lo\ jing klei hưn ktưn mơ\ng mnuih Việt Nam ho\ng mah jia\ng, [^ng ga\p ala tac\ êngao.  

 

T^ng mơ\ng thu\n 2007, Quốc hội ala c\ar Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam kla\ s^t tu\ yap Hruê bi hdơr hruê djiê mtao Hùng jing kna\m nga\ yang mơ\ng ala c\ar. Mơ\ng ana\n, hruê anei mâo klei tu\ yuôm h^n êdi ho\ng mnuih [uôn sang Việt Nam.

Klei bhia\n  nga\ yang Hruê bi hdơr Hruê djiê mtao Hùng.

 

Kyua klei tu\ yuôm mơ\ng hruê Bi hdơr hruê djiê Mtao Hùng hruê 10/3 jing yuôm bha\n êdi, ana\n du\m klei bhia\n nga\ yang dưi hluê nga\ bi ksa\ êma\ mơh. S^t nga\ yang ba myơr mnơ\ng nga\ yang mtao Hùng kha\ng mâo klei mui`, mnơ\ng ba myơr, sa êpul nga\ yang ba myơr mnơ\ng mâo phung khua êmua mơh nga\ khua nga\ yang.

 

Ênao kơ ana\n hla\m hruê Bi hdơr hruê djiê mtao Hùng, ara\ng kha\ng bi msiam ho\ng hla c\hia\m gru mnga,  kdra\p mui` nga\ yang, mnơ\ng yua pioh ba myơr nga\ yang. Du\\m mta mnơ\ng ba myơr nga\ yang kha\ng yua jing êmô, bê, u\n, boh kroh, mnga, [ê` đio\ đu\ng, [ê kpal, đio\, c\e, keo………

 

Kha\ gơ\ ga\n hgao leh mâo du\m êbâo thu\n h[uê ênuk, ho\ng lu klei bi mlih ja\k mâo mơh, jhat mâo mơh [iua\ knhuah bhia\n hd^p “Mna\m êa hdơr kơ ako\ gơ\” mơ\ng mnuih Việt Nam amâo mâo duah bi mlih ôh. Bi hdơr hruê djiê mtao Hùng jing sa klei bi êdah kdrưh k’a\m kơ klei ana\n./.

                                                                H’Nga pô ]ih mkra.

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC