VOV4.Êđê – Ho\ng lu mnuih [uôn sang Êđê, kông ngă mkra ho\ng êa kông amâo djo\ kdrăp buh đui] ôh, [ia\dah lo\ mâo klei tu\ dưn dhar kreh ai tiê mngăt. Anei jing mnơ\ng ba yua hlăm klei ngă yang, mnơ\ng kuôl kă hlăm klei bi êmuh ung mo#, bi mjing ayo\ng adei amâo dah mnơ\ng đru răng mgang, akâo klei mbhă mbhai. Boh nik gơ\ hlăm klei hd^p grăp ]ô mnuih du\m blư\ ngă yang buh kông êa kông dưi dlăng gru kruăk knăl yuôm bhăn hlăm klei hd^p.

Ho\ng mnuih Êđê, mb^t ho\ng kpiê ]eh leh anăn du\m hlô mnơ\ng ngă yang mse\ si u\n, mnu\, kbao, êmô, kông jing mnơ\ng amâo dưi k[ah ôh leh anăn jing sa mta yuôm bhăn hlăm lu klei ngă yang. Kông amâo djo\ kno\ng jing mnơ\ng bi kuôl kă, bi êmuh ung mo#, bi mjing ayo\ng adei đui] ôh, [ia\dah lo\ ba klei myun, ba klei suaih pral kơ mnuih. Anei ăt jing mnơ\ng bi hmô kơ klei [ua\n rơ\ng mơ\ng phung dưi ngă yang asei ti anăp yang leh anăn êpul êya mâo lu mnuih dlăng.

Hluê si Y Le Niê, ti [uôn Ea Bông, să }ư\ Êbur, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt, mnuih Êđê mâo lu knăm ngă yang hlăm klei hd^p anak mnuih. Grăp knăm ngă yang jing sa klei yuôm bhăn mdê mdê. Hlăm mmông ngă yang, pô riu yang iêu yang êjai, djă kông bi buh hlăm kngan pô dưi ngă yang asei. Anăn mse\ si sa mta bi mklă ]ia\ng kơ phung yang hơê] hmưi, răng mgang kơ pô dưi buh kông. Grăp blư\ ngă yang asei, kông dưi kroak ênoh gru bi knar ho\ng ênoh ]eh kpiê mơ\ng pô sang mgơ\ng ngă yang, khăng mâo 3; 5 amâo dah 7 gru kroak.

“Tui si klei m^n mơ\ng djuê ana pô, hlăm sa klei hd^p grăp ]ô mnuih snăn mơ\ng mrâo kkiêng, dưi mnăm êa nguôm, dưi ngă  knăm bi anăn leh anăn truh kơ pro\ng thâo êrui hiu, thâo êbat anăn dưi ngă yang mbuh kông, ho\ng mnơ\ng ngă yang mâo 3 ]eh kpiê leh anăn sa drei u\n knô ]ia\ng jao kơ pô mă [uê ho\ng klei ]ang hmăng srăng răng mgang jăk hđeh điêt. Êla bi dôk ung mo#, kkiêng ana srăng ngă yang ho\ng sa drei u\n knô kriâo leh anăn 5 ]eh kpiê, kruă knăl klei mjưh mdei  hd^p mb^t ho\ng go\ sang am^ ama kkiêng ]ia\ng nao dôk hlăm sang mo#, kyua anăn jing sa klei hd^p mrâo. Ho\ng go\ sang t^ng kơ mo# snăn sa ]ô êkei mphu\n ho\ng knăm ngă yang mơ\ng 1 drei u\n leh anăn 5 ]eh kpiê, kroak 5 gru hlăm kông."

Kông ngă mkra ho\ng êa kông mse\ si mnơ\ng yuôm bhăn dưi kriê pioh ksă êmă

Bi hluê si Hoàng Ngọc Lan Byă, ti [uôn Sut Mđưng, să Cư Suê, kdriêk }ư\ Mgar, ]ar Dak Lak, bruă buh kông hlăm kngan pô ngă yang asei jing klei hơê] hmưi, akâo klei suaih pral leh anăn myun mdan. Kyua anăn, hlăm lu klei ngă yang, leh pô riu yang ngă yang leh anăn mbuh kông kơ pô ngă yang, phung hlăm go\ sang, găp djuê leh anăn phung nao hlăm knăm ngă yang djă sa boh kông pioh mbuh hlăm kngan pô dưi ngă yang mb^t ho\ng sa mta mnơ\ng amâo dah klei hơê] hmưi.

“Mbuh kông kơ pô dưi ngă yang asei k`ăm hơê] hmưi kơ mnuih dưi ngă yang asei dưi mâo lu klei suaih pral. Êngao kơ mnuih dưi ngă yang asei  pô riu yang lo\ hơê] hmưi kơ mo# leh anăn ayo\ng amai adei t^ng kơ mo# nao hlăm knăm ngă yang mâo klei suaih pral, mâo lu mnơ\ng dhơ\ng."

Hluê si klei bhiăn mnuih Êđê, kông lo\ jing klei bi kuôl kă bi dôk ung mo# mơ\ng phung êkei mniê s^t truh thu\n bi dôk ung mo#. Hluê anăn, s^t bi khăp, phung mniê srăng hưn ho\ng go\ sang nao ba kông ti sang êkei. Knăm ba mb^t tui hluê si klei akâo mơ\ng sang êkei, [ia\dah brei mâo [ia\ êdi 8 boh kông leh anăn sa blah băn [a\, bi êdah kơ klei hdơr knga mơ\ng mniê anăn ho\ng am^ ung kyua klei [a\, kkiêng, rông ba êkei anăn hriê kơ pro\ng. Hlăm hdră nao êmuh, kông jing mse\ si krah bi kuôl mâo phung dưm dei amiêt khua awa mduôn brei kơ dua ]ô êkei mniê ho\ng klei mtă mtăn kơ klei hd^p bi dôk ung mo#, klei jing ung, jing mo#. S^t păn ti kông, 2 ]ô klă s^t jing ung mo#, [ua\n rơ\ng ti anăp dua nah go\ sang srăng hd^p mơak jih klei hd^p. Dua boh kông dưi mbuh hlăm kngan ung mo# bi mklă kơ ung mo# srăng hơ\k mơak, s^t suôr.

Hlăm klei ngă yang, kông ngă mkra ho\ng êa kông mâo pô ngă yang bi mbuh brei hlăm klei ngă yang

Kông lo\ jing klei bi kuôl kă klei khăp plah wah go\ sang mnuih Êđê ho\ng mnuih amâo djo\ sa êrah mơ\ng bruă mje\ mjing. Go\ sang srăng jao kơ mnuih mje\ mjing sa boh kông mse\ si klei bi kuôl kă, tu\ yap mnuih anăn jing mnuih hlăm go\ sang, găp djuê. Dua t^ng dưi bi mguôp mse\ si sa êrah leh anăn mơak mb^t, bi đru klam klei ênguôt hn^ng amâo dah dleh dlan.

Kông jing mnơ\ng yuôm bhăn ]ia\ng bi hgu\m ho\ng phung yang, bi hrô kơ klei akâo amâo dah bi k]ah. Y Hơ Êban, ti [uôn Knia 4, să Ea Bar, kdriêk {uôn Đôn brei thâo, mnuih Êđê dla\ng myuôm klei [ua\n rơ\ng, boh nik klei [ua\n ti anăp phung yang leh anăn [uôn sang. Kyua anăn, s^t ka dưi ngă klei leh [ua\n, tui hluê si klei dưi mơ\ng go\ sang, digơ\ srăng ngă knăm bi hdơr klei [ua\n leh ho\ng kông ]ia\ng bi kdung truh mmông dưi ngă.

"Kông kroak leh, mbuh leh ti kngan [ia\dah ka truh hruê mlan bi k]ah, amâo dah ka djăp klei dưi ngă mse\ si [ua\n snăn dưi bi kdung he\, mse\ si đưm dih pia jing lo\ bo hdơr klei [ua\n rơ\ng. Mse\ si [ua\n srăng ngă yang ho\ng sa drei kbao knô leh anăn 7 ]eh kpiê kơ aduôn aê atâo tiêt [ia\dah dôk guôn truh yan không ]ia\ng kơ grăp ]ô mnuih đru ngă leh anăn hrăm mb^t tông ]ing, mnăm kpiê ]eh, huă êsei [ơ\ng ]^m ho\ng pô sang."

Ara\ anei, kông buh ]ia\ng akâo mâo klei mbha mbhai, klei suaih pral

Êlâo dih, kông mâo hlăm lu bruă yuôm bhăn mơ\ng mnuih Êđê. Hruê anei, khă gơ\ lu knăm ngă yang amâo lu mse\ si êlâo ôh [ia\dah ti Dak Lak, kông ăt dưi kriê pioh jăk mse\ si mnơ\ng yuôm bhăn. S^t [uh hlăm knăm ngă yang, `u jing mnơ\ng yuôm bhăn grăp ]ô mnuih bi mbuh mse\ si sa klei bhiăn jăk siam dưi kriê pioh.

H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk