VOV4.Êđê – Mđing uê` kơ hdra\ mkra kpei kpiê hu^ [rư\ hruê sra\ng lui] ram, du\m thu\n gia\m anei, Êpul hgu\m brua\ mniê [uôn Dơ Ngol, sa\ Ia Bang, kdriêk }ư\ Pro\ng, ]ar Gialai bi tui duah mnơ\ng lehana\n mko\ mjing brua\ mkra kpei kpiê. Mrâo anei, êpul hgu\m ba leh kpei pioh mkra kpiê djuê ana mâo mơ\ng đưm anei truh kơ wa\l anôk ]h^ mnơ\ng mơ\ng lo\ hma mâo Êpul hgu\m brua\ mniê kdriêk }ư\ Pro\ng mko\ mjing k`a\m hưn mtruh kơ lu mnuih blei yua.

“Kpiê ]eh ]ia\ng kơ [âo mngưi, lehana\n mnăm tơl kpiê rua\ ]ua\ kma dưn [ia\dah amâo mâo rua\ ko\ ôh, ana\n jing kpiê mâo mđăm ho\ng kpei mkra mjing ma\ pô mâo kdrăp mkra mơ\ng dliê, mơ\ng pôk kyâo h’dam, lehana\n agha kyâo pho\k” hluê si mnuih Jrai. Aduôn Siu Uông, mnuih mbrua\ hla\m klei mkra kpei pioh kna\ kpiê ]eh ti [uôn Dơ Ngol, sa\ Ia Bang, kdriêk }ư\ prông, ]ar Gialai yăl dliê mse\ snăn. Ăt tui si aduôn Siu Uông, mâo he\ klei mnuih [uôn sang hlăm [uôn dơ\ng lui wơr brua\ mkra ma pô kpei pioh kna\ kpiê ]eh, kyuadah dua mta mnơ\ng phu\n pioh mkra kpei jing kl^t kyâo h’dam, lehana\n agha kyâo pho\k knư\ hruê knư\ hin leh, ênoh mnuih adôk thâo kral mta ana kyâo anei amâo mâo lu ôh. Lehana\n le\ kpei mkra mjing ênuk ara\ anei ]h^ hlăm sang mnia jing lu, snăn mnuih [uôn sang kno\ng nao blei mâo leh mtam, amâo mâo guôn lo\ dôk mkra ôh lu] liê lu hruê ai ngă brua\.

{ia\dah hlăm du\m thu\n giăm anei, êpul hgu\m brua\ mniê hla\m [uôn bi kla\ leh hrăm mb^t lo\ kru\ w^t brua\ mkra kpei hluê djuê ana pô, mphu\n tal êlâo tui hluê mnuih mduôn khua nao hla\m dliê tui duah mnơ\ng mkra kpei, “Hmei ]ia\ng dja\ pioh mta kpei mâo leh mơ\ng aê aduôn pô đưm pioh mđam kpiê ]eh, [âo mngưi lehana\n jăk. Êngao kơ pôk kyâo h’dam, agha kyâo pho\k ma\ mơ\ng dliê, lo\ mâo ana sâm mlâo, ana kbâo, amrê], kuaih, braih êba”, aduôn Kpuih Jer, khua êpul brua\ mniê [uôn Dơ Ngol, yăl dliê.

}ia\ng pral hla\m brua\ mkra mjng kpei, mâo đa đa mnuih [uôn sang hlăm [uôn lông ma\ ana kyâo h’dam, ana pho\k ba w^t pla hla\m war sang pô, [ia\dah leh mđam kpiê, kpiê msăm triêk amâo mâo thâo mnăm ôh. Mơ\ng ana\n, mnuih [uôn sang hlăm [uôn la], ana h’dam, ana pho\k jing kyâo yang, kno\ng ]a\t jing hlăm dliê snăn kơh thâo mđam kpiê mmih, jăk.

Aduôn Kpuih Jer brei thâo, leh mprăp djăp ênu\m mnơ\ng pioh mkra kpei, brua\ kơ ana\p ruah hruê, anôk pioh mkra kpei. }ia\ng mâo kpei jăk, kpiê jăk, điêt đuôt amâo mâo tlê ôh kpêi ti gu\ êyui ana boh êmiê, ana boh suai, [ia\dah ruah gu\ phu\n kyâo amâo mâo boh, amâodah mâo boh mmih… Mnuih [uôn sang hlăm [uôn bi la] tơdah phung mniê ba tian nao tlê kpei snăn kpei ana\n mđam kpiê srăng msăm.

Hmôk kyâo h’dam jing mta mnơ\ng amâo dưi k[ah ôh ]ia\ng mkra mjing kpei

Bi yăl dliê kơ brua\ mkra kpei, amai Kpuih X^u la]: “kl^t kyâo h’dam krô ba ]a\m m]ah, tram hlăm êa mơ\ng 3 – 4h; jih jang mnơng adôk dưm hala\m ssu\ng tlê bi [h^. leh kơ ana\n djiêt ma\ êa kyâo h’dam bi lu\k mb^t ho\ng mnơ\ng leh tlê, lehana\n luôn bi klo\ sa kpăt kngan. Du\m klo\ leh luôn adôk msah dăp dưm hlăm kam, lehana\n tlu\m he\ kr^p ho\ng hla kuaih mtah hla\m wang mơ\ng 1 – 2 hruê, 1 mlan, lui klo\ kpei ana\n ]o\ng thu ma\ hjăn amâo mâo dưi ba [hu hlăm mđia\ ôh”.

Tui si aduôn Kpuih Jer, khua êpul brua\ mniê [uôn Dơ Ngol, grăp boh ]eh kpiê kno\ng mđăp ma\ mơ\ng 2 – 3 klo\ kpei djăp leh. Bi tơdah kpiê kna\ ho\ng braih đio\ snăn mđam mơ\ng 5 – 6 hruê dưi mnăm yơh, bi kpiê kna\ ho\ng ktơr, ho\ng hbei [lang snăn mđam hla\m brô mơ\ng 2 – 3 hruê kăm, lehana\n knư\ mđam sui knư\ jing jăk h^n.

Amâo mâo djo\ kno\ng mkra kpei pioh yua hla\m go\ sang pô lehana\n mbha kơ mnuih riêng gah đu] ôh, [ia\dah phung amai adei [uôn Dơ Ngol lo\ yăl dlie ehdră mkra kpei kơ êpul hgu\m brua\ mniê [uôn riêng gah. Aduôn Kuih Uôn, ti [uôn Dư Mut, sa\ Ia Bang, la]: “Kyua mâo kpei jăk snăn kpiê ]eh [uôn Dơ Ngol [âo mngưi, mnăm lu dưn amâo mâo rua\ ko\ ôh, kăn rua\ tian rei.. Grăp blư\ êpul hgu\m mbniê mkra mjing kpei, kâo akâo nao mkra mb^t ]ia\ng tui hriăm, lehana\n ara\ anei kâo thâo leh mơh mkra kpei pioh mđam kpiê ]ah kơ go\ sang pô”.

                                    Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk