VOV4.Êđê - Ho\ng mnuih [uôn sang ti du\m [uôn sang hla\m kr^ng Dap Kngư, kmu\n êa dưi dla\ng jing sa mta mnơ\ng [ơ\ng ja\k hlao mhao mâo mnuih [uôn sang kha\p ]ia\ng êdi. Ara\ anei, hla\k hla\m yan pe\ kmu\n êa, tơdah mâo mmông nao ]hưn truh kơ du\m alu\, [uôn mơ\ng mnuih djuê ana Êđê, Mnông amâodah Jarai, lu mnuih sra\ng mâo [ơ\ng du\m boh kmu\n êa ja\k êđa\p đo\k anei.
Du\m boh kmu\n êa pro\ng mđơr ho\ng boh tih krah hma
Go\ sang Ama Tinh ti [uôn Hô, sa\ Êa Drơ\ng, kdriêk C|ư\ Mgar, c\ar Daklak jing sa hla\m [ia\ go\ êsei adôk yua pla djuê mjeh kmu\n êa djuê ana mơ\ng đưm, dưi ba pla mplua\ hla\m hma. Ata\t hmei nao truh kơ hma kbưi ho\ng [uôn hla\m brô 5km, ktrâo kơ du\m boh kmu\n êa pro\ng mđơr ho\ng boh tih jơ\ng Ama Tinh m’ak hlak lac\:
“ Thu\n dih leh pe\ boh kphê go\ sang kâo ru\ buc\ he\ 3 sao kphê leh khua mduôn pioh lo\ ba pla mrâo, hla\m wưng dôk guôn ana kphê đ^ jing pro\ng kâo yua la\n huâng pioh buh mdiê hma leh ana\n pla du\m mta mnơ\ng mka\n đa. Kâo hiu akâo mâo [ia\ asa\r mjeh kmu\n êa ba buh pla mb^t ho\ng mdiê hma. Ti anei mâo du\m go\ êsei pla, [ia\ di`u pla hla\m đang kphê, kmu\n [ơ\ng amâo mâo ja\k leh ana\n amâo jing mse\ si anei ôh.”
Thu\n dôk điêt phung hđeh hla\m [uôn sia\ suôr ho\ng pưk hma
Kmu\n êa kha\ng dưi mkra mjing jing lu\k pioh [ơ\ng yơh lu êdi. Hdra mkra a\t gơ\ êlưih mơh, êlao h^n jing rao he\ kmu\n bi doh, c\ia\ he\ kl^t amâodah amâo c\ia\ ôh tu\ mơh ho\ng kmu\n dôk mda; leh kơ ana\n triêk 4 hluê boh dlông kmu\n kha\t yơh klo\ klo\ dưm hla\m mngan, hma\m pro\ng; c\ia\ng [ơ\ng ja\k h^n brei dưm mnơ\ng bi [a\t amâo dưi k[ah ôh s^t lu\k kmu\n jing hla êsu\n êđê, drei tlê mb^t ho\ng amrêc\ hra, [ôt ngot [âo mngưi mdhư\ leh ana\n bi lu\k yơh ho\ng kmu\n bi gơ\ kma. Dưl lac\ he\ hla êsu\n êđê ltlê mb^t ho\ng amrêc\ hra jing mnơ\ng nga\ bi [a\t ja\k drei [ơ\ng kmu\n lu\k anei. Hlei pô gơ\ kha\p [ơ\ng msa\m [ia\ sna\n dưi lo\ djiêt [ia\ êa krue# msa\m. Ho\ng du\m boh kmu\n leh khua ksa\ k`^ ara\ng gơ\ ma\ he\ jih asa\r leh ana\n kơh kha\t c\ia\ lu\k [ơ\ng. Ama Tinh lo\ brei thâo:
“Mjeh kmu\n anei amâo guôn drei kriê dla\ng s^t êm^t ôh pla, kno\ng mâo hjan pô pla leh ana\n gơ\ đ^ jing ma\ hja\n gơ\ yơh, amâo guôn mâo hbâo pruê, êa drai krih ôh. Ênuk aduôn aê drei đưm adih leh yan bhang s^t mâo hjan le\ rah tal êlâo sna\n mnuih [uôn sang dơ\ngủtu\n kơ brua\ pưk hma, c\uh knuh, đram hma klei tla\ng la\n tơl truh kơ mâo hjan tal 2 sna\n ara\ng bi buh kju\k yơh, ba lu\k asa\r kmu\n, plei, giêt, êya\n mb^t ho\ng mdiê leh ana\n trôk hla\m đ^ng nuh pioh buh. Tơ yan adiê gơ\ ga\l djo\ sna\n asa\r kmu\n c\ah mta c\a\t đ^ jing drung mb^t ho\ng phu\n mdiê, nao sna\n yơh gơ\ đ^ jing amâo guôn pô lo\ kriê dla\ng ôh, kno\ng jik rơ\k mdiê đuic\ truh yan mboh gơ\ mboh yơh.”
Jih sang [ơ\ng kmu\n êa lu\k ho\ng amrêc\ hra hla êsu\n êđê
Bi amai Am^ Kun ti sa\ C|uôr Dăng, kdriêk C|ư\ Mgar, c\ar Daklak le\ brei thâo: “ Kmu\n êa amâo djo\ ba pla lar [ar mse\ ho\ng du\m mta kmu\n mka\n ôh, kha\ mâo lu mnuih pla `u đ^ jing ja\k s’a\i a\t bi mnga siam mơh [ia\ amâo mâo boh ôh, kyua mâo klei mnơ\ng nga\. Bohnik kmu\n pla hla\m hma amâo mâo klei dla\ng kriê yua hbâo pruê, êa drao ôh sna\n a\t tuê hluê ho\ng anôk la\n pla mơh, la\n ja\k jing kơh dưi pla djo\ ho\ng yan mơh sna\n kơh `u mboh. Ho\ng ênoh c\h^ kah knar mâo mơ\ng 15.000 – 20.000 pra\k/ kg ana\n mâo lu mnuih blei [ơ\ng, đa ta\p năng amâo mâo kmu\n pioh c\h^ ôh, bi lo\ nao kơ hma 2, 3 blư\ pe\ kmu\n”
Mơ\ng du\m ênuk gưl mn^ nei du\m boh kmu\n êa jing leh mnơ\ng [ơ\ng mưng jua\t mơ\ng êpul êya mnuih [uôn sang djuê [ia\ kr^ng Dap Kngư. Hmei dla\ng mse\ si sa mta mnơ\ng [ơ\ng amâo dưi k[ah ôh hla\m yan ktơr, yan plei giêt…. Kmu\n êa amâo djo\ kno\ng jing mnơ\ng [ơ\ng ja\k [a\t aguah tlam đuic\ ôh, [ia\ hla\m ana\n `u lo\ mâo wa\t thu\n hla\k dôk điêt mơ\ng du\m c\ô anak kr^ng la\n hrah bazan Dap Kngư anei, hla\k ara\ anei du\m gru rup kơ mta kmu\n anei [rư\ hruê [rư\ luc\ tuc\ hluê ho\ng thu\n mlan./.
Viết bình luận