VOV4.Êđê – Mnuih Cơ Tu, kdriêk Tây Giang, ]ar Quảng Nam, dôk kriê pioh lu knhuah gru dhar kreh yuôm bhăn kơ klei bhiăn, knăm m’ak, kdrăp ]u\t h’ô, klei kdo\ mui`, mnơ\ng [ơ\ng huă… hlăm ana\n klei bi mjing ayo\ng adei mâo mă hjăn păn.

 Ăt mse\ si lu djuê ana dôk ti kr^ng Lăn dap Kngư, mnuih djuê ana Cơ Tu ăt kriê pioh hlăm êpul êya lu knăm mơak jăk siam, êdah kdlưn jing knăm bi mjing. Ho\ng mnuih djuê ana mkăn, phung hlăm [uôn amâo dah du\m djuê ana mkăn bi mjing ayo\ng adei jing ]ia\ng bi mguôp siă suôr leh anăn hrăm mb^t bi đru hlăm klei hd^p. Klei bi mjing k`ăm ba kơ dua ]ô jing mnuih s^t suôr, rơ\ng bi mjing truh ênuk anak, ]ô. Hlăk êjai anăn, knăm bi mjing mơ\ng mnuih Cơ Tu jing ]ia\ng mgaih msir klei amâo thâo bi djo\. Ploong Plenh ti să Lăng, kdriêk Tây giang, ]ar Quảng Nam brei thâo: Knăm bi mjing mơ\ng mnuih Cơ Tu ti Quảng Nam khăng mko\ mjing hlăm dliê leh anăn kno\ng jing mnuih Cơ Tu. Hlăm klei hd^p mâo lu mta ngă truh klei amâo thâo bi djo\. }ia\ng mgaih msir klei anei snăn mko\ mjing knăm bi mjing.

"Hlăm klei hd^p srăng mâo klei amâo thâo bi djo\ plah wah dua [uôn, amâo dah hlăm pưk hma, hlăm kr^ng lăn [uôn anei, [uôn dih.  Găn lu thu\n mlan snăn klei amâo thâo bi djo\ [rư\ pro\ng... Du\m gưl ênuk mnuih Cơ Tu bi m^n amâo dưi brei klei amâo thâo bi djo\ sui snăn ôh. Ho\ng mnuih Cơ Tu mâo sa klei bhiăn jing hiu mă mo#, jing phung êkei hlăm [uôn thâo mbruă, mơ\ng hiu lua mnah, [ê] [ưi kơ hlô mnơ\ng, mkra pưk sang [iă dah [un ]iăng dôk mo# [ia\ dah amâo dưi ôh kyua klei hd^p đưm dih bo\ ho\ng klei ktro\, ]ia\ng dôk mo# brei mâo kbao ngă yang. Amâo dưi dôk mo# hlăm [uôn, brei nao duah mo#. Bi duah mo# ti [uôn mkăn snăn mniê anăn mâo he\ ung leh... snăn klei amâo bi djo\ jing kbia\ hriê kyua dôk mo#."

}ia\ng mgaih msir du\m klei amâo thâo bi djo\ hlăm êpul êya, knăm bi mjing mơ\ng mnuih Cơ Tu dưi mko\ mjing. Mơ\ng knăm anei di`u bi êdah klei s^t suôr, bi đru ]ia\ng mâo sa klei hd^p jăk h^n. Khă snăn, bruă bi mjing brei mko\ mjing ho\ng klei ]o\ng ]ia\ng, amâo mâo hlei pô mgo# ôh, boh nik brei mâo klei nao mb^t mơ\ng êpul hgu\m khua mduôn mơ\ng dua nah.

“Hlăm êpul hgu\m khua mduôn mâo mnuih [uôn sang ruah leh anăn jao bruă leh anăn jing phung mâo bruă klam, mâo klei đru mguôp kơ [uôn sang. S^t mâo klei dleh kpăk, êpul hgu\m khua mduôn dua nah bi tu\ ư bruă knuă si be\ ngă ]ia\ng thâo bi djo\ plah wah dua boh [uôn."

{uôn đưm Cơ Tu – 1 gru bi hmô mơ\ng klei hgu\m mguôp êpul êya [uôn sang

Mnơ\ng ngă yang hlăm knăm bi mjing mâo kpiê leh anăn kbao mb^t ho\ng mnơ\ng dhơ\ng mơ\ng dliê kmrơ\ng, mnơ\ng yua yuôm bhăn mơ\ng mnuih Cơ Tu mse\ ]eh. Khă snăn, hlăm du\m thu\n giăm anei, mnuih Cơ Tu amâo lo\ yua ôh kbao hlăm du\m knăm mơak... [iă dah bi hrô ho\ng anăn jing du\m mta mnơ\ng bi ala.

"Mmông ngă knăm bi mjing srăng mbha sa t^ng sang mniê, sa t^ng sanh êkei. T^ng sang êkei srăng mprăp kbao, êmô, ]eh, knă êsei. T^ng sang mniê srăng ba kan, knă êsei, mko\ mjing kdo\ mmui`, ]ing hgơr,leh anăn mko\ mjing knăm [ơ\ng kbao bi mjing plah wah dua [uôn."

S^t  dưi mprăp leh djăp mnơ\ng dhơ\ng, hlăm aguah ưm hruê mko\ mjing Knăm bi mjing, r^ng ]ing dưi tông kwang ho\ng klei kwưh mơ\ng pô riu yang kơ phung yang ]ang hmăng kơ phung ayo\ng adei mơak m`ai. Hlăk mmông ngă yang, pô riu yang srăng wir [o# phă ngo\, drông mđiă mtrang mơ\ng adiê ang dar  ]ia\ng ba kơ grăp ]ô mnuih, anăn jing bi êdah klei thâo m^n k`ăm lăm lui klei amâo thâo bi djo\ sui ho\ng anei hlăm grăp ]ô mnuih. Leh klei kwưh mơ\ng pô riu yang, dua t^ng mphu\n bi blu\ hrăm, bi trông leh anăn hlăk mblang ]ia\ng kơ grăp ]ô mnuih bi thâo săng h^n.

Hlăm du\m gưl anei, mnuih Cơ Tu srăng ba yua klei duê, mmui` bi kmlah ]iăng bi êdah klei m^n, ai tiê.

"Mơ\ng klei yăl dliê anăn, mgo# brei jih jang phung nao hlăm knăm anei thâo săng kơ klei bhiăn, lăn ala mơ\ng [uôn, grăp êlan hlăm dliê kmrơ\ng, hlăm êa hnoh, mnơ\ng yuôm bhăn h^n ]ia\ng thâo mui` bi kmlah. Jih mlam anăn, phung mduôn khua, phung êkei, mniê, hđeh điêt dôk hlăm sang Gưol (sang krum mnuih Cơ Tu) mmui` bi kmlah ]ia\ng djăp klei yăl dliê bi thâo săng leh anăn bi hgu\m mb^t."

Mơ\ng klei mmui`, klei bi yăl diê, klei amâo thâo bi djo\ plah wah du\m t^ng dưi mgaih msir. Mmông anei lu klei bi [ua\n hlăm du\m hruê kơ anăp mâo dua t^ng bi trông. Leh knăm mơak anăn snăn êdei anei dua boh [uôn srăng bi êrô êbat, nao hlăm dliê mb^t, phung êkei mniê dua boh [uôn êngiê bi khăp, jing ung mo#... Dua [uôn amâo lo\ mâo klei bi keh koh ôh leh anăn jih klei bi roh dưi bi grăng.

VOV

Pô mblang Zawut