VOV4.Êđê - Phung mniê leh kkiêng anak kha\ng mâo am^ amâo dah ga\p djuê hla\m go\ sang dla\ng kriê hla\m sa wưng truh kơ hđeh ana\n suaih pral, asei pral pro\ng kja\p [ia\. }ia\ng lo\ w^t hdơr knga ho\ng mnuih dla\ng kriê leh dua am^ anak, mnuih Jarai, Bahnar ti ]ar Gialai ara\ anei a\t dôk kriê klei bhia\n nga\ kna\m Chap. Ti gu\ anei, drei hra\m mb^t nao hla\m sa Kna\m m’ak Chap mơ\ng [uôn Kto, sa\ Kon Gang, kdriêk Đa\k Đoa, ]ar Gialai
Leh am^ Hara kkiêng anak ti [uôn Kto, sa\ Kon Gang, kdriêk Đăk Đoa, ]ar Gialai snăn aduôn Hara nao dlăng kriê. Tui si klei bhiănmnuih Jrai, go\ sang di`u mrâo mko\ mjing knăm Chap ]ia\ng hdơr knga kơ aduôn Hara, amâodah lo\ dah iêu am^ Lui. Phu\n tal êlâo adôk bư\ ban mơh ngă klei bhiăn mnuih Jrai, [ia\dah am^ Hara dôk hd^p hla\m [uôn mnuih Bahnar, lehana\n klei bhiăn dua djuê ana anei mâo klei mdê mơh.
Leh sa wa dôk bi trông, jih jang mnuih bi tu\ ư tui hluê klei bhiăn djuê ana Bahnar. Mnơ\ng ngă yang mâo sa ]eh kpiê, sa drei mnu\, dua ]hiên êrah sa mnu\ lehana\n sa u\n; tiê, dlô u\n, đu\ng ho\ng hla mtei k’u\m ho\ng anga\r pui bi ksa\.. Lo\ mâo sa to\ mnga, lehana\n amâo dưi k[ah ôh adhan kyâo Bahnar pia Pngal, Jrai pia Pnu. Anei jing djuê kyâo dliê, kreh hd^p hlăm kmrơ\ng ako\ êa, yap jing ana kyâo yang, ana kyâo klei myun mdan.
Hlăm djăp klei ngă yang, khua ngă yang jing êkei. {ia\dah ho\ng knăm Chap anei khua ngă yang jing mniê thâo ma\ [uê, thâo rông anak, mâo k’hưm hlăm [uôn. Snăn go\ sang am^ Hara iêu pô ana\n jing aduôn Tan hriê ngă yang.
Êlâo kơ ngă yang, aduôn Tan [uôp kpiê hlăm hla mtei ]o\ng mprăp leh êlâo [hu hlăm mđia\ bi êun, leh kơ ana\n hiêk mâo điêt hla ngă yang, tuh mâo [ia\ êrah mnu\, lehana\n êrah u\n bi lu\k mb^t leh kơ ana\n mia ti knga ]eh kpiê, mia\ ti adhei, ti miêng, lehana\n ti mra Aduôn Hara pô ara\ng ngă yang.
Brua\ prăp êmiêt leh ênu\m, khua ngă yang ma\ kyâo Pngal lehana\n iêu yang, đru\t kdhan kyâo ana\n hlăm kpiê lehana\n dje\ h[rah ti ]o\ng ko\ aduôn Hara, leh kơ ana\n lo\ kih kpiê mia dj’dje\ ti miêng, ti dua nah mra, ti dua pla kngan, truh kơ pha lehana\n kơ k’u\t, knhal tu] dua [e\ jơ\ng mơh…
Ngă snăn êjai aduôn Tan kwưh êjai ho\ng klei Bahnar, mblang snei “Ơ yang adiê, yang lăn, djăp mta yang je\ giăm taih kbưi, dlông adiê gu\ lăn hriê dlăng klei ngă yang kơ aduôn Hara kih he\, ]ia\ng mơ\ng ara\ anei bi mâo klei mbha mbhai myun mdan, mâo klei suaih pral nanao, amâo mâo rua\ ko\, rua\ mra, amâo mâo rua\ jơ\ng kngan… Anei jing mnơ\ng ngă yan akâo kơ phung yang ma\ tu\ lehana\n mgang brei kơ asei mlei, lehana\n găp djuê `u, lehana\n jih jang mnuih hla\m [uôn ơ yang!”.
Leh kơ ana\n, khua ngă yang ma\ grăp mta mnơ\ng mâo [ia\, mse\ si tiê ]^m, êrah, kđeh mnu\, sa k]ok kpiê lehana\n nao kbia\ kơ ta] ba mdah kơ phung yang. Kdrê] knhal tu], khua ngă yang ma\ êlah mnu\ ngă yang ana\n ksiêm dlăng kpa\ siam mơ\? Mnuih Bahnar bi la], êlah mnu\ ko\ng bi knar, lehana\n siam snăn djăp mta klei srăng jăk, lehana\n myun mdan. Bi tơdah êlah mnu\ kprê` jhat he\ snăn găp djuê lo\ prăp êmiêt ai tiê kăp drông klei amâo mâo jăk truh. {ia\dah hruê ana\n êlah mnu\ knư\ siam knư\ ko\ng, knư\ ba klei jăk j^n kơ jih jang mnuih.
Mmông anei, khua ngă yang ma\ [ia\ mnơ\ng ngă yang brei kơ pô ngă yang [ơ\ng, ho\ng klei ]ang hmăng dưi hgao djăp mta klei amâo mâo jăk, mơ\ng ara\ anei mâo klei suaih pral, hd^p mơak m`ai, lehana\n mâo lu klei myun mdan mbha mbhai. Asei mnuih dưi ngă yang mơak m`ai êđăp ênang, bi mnuih mko\ mjing klei ngă yang ăt hdjul bul mơh ai tiê kyua mâo ngă leh klei hdơr knga.
Brei [uh klei ngă yang anei, bi êdah klei bhiăn mơ\ng am^ kia\ kriê kla\ êdi. Tal êlâo, khua ngă yang knăm Chap ăt jing mniê. Lehana\n, hlăm jih brua\ ngă yang, dơ\ng mơ\ng klei prăp êmiêt hlo\ng truh kơ ngă yang, phung êkei kno\ng jing mnuih kăp đru brua\, ya mta mnơ\ng k[ah, ya mta klei ]ia\ng yua snăn di`u yơh nao ngă. Snăn djăp mta klei bhiăn prăp êmiêt ênu\m ênap, phung mniê hla\m go\ sang dôk bi mnăm kpiê, [ơ\ng mnơ\ng ngă yang mơak m`ai bi yăl dliê… Snăn mmông anei phung êkei dưi dôk gu\ mnăm kpiê ]eh…
Siu Na, jing Ama Hara yăl dliê, klei khăp di`u tuôm ho\ng lu klei dleh dlan, kyua găp djuê t^ng kơ mo# amâo mâo ư, kyuadah mo# `u jing mnuih djuê lar bi `u jing mnuih Jrai. Găp djuê t^ng kơ mo# dôk hyưt hu^ `u amâo mâo thâo ]oh brua\ ngă hma amâo thâo duh m^n kơ mo# anak. Dôk h’uôn anak điêt jing Hara, Ama Hara yăl dliê anak anei bi hmô kơ klei khăp mse\ si hra ms^n êya hăng, găn leh lu klei dleh dlan, [ia\dah dua ung mo# ăt s^t suôr mb^t. Ara\ anei Ama Hara jing mnuih ngă brua\ đang ksu mâo klei mbrua\ hla\m klei riêk ktăk ksu, grăp mlan mâo ba w^t êbeh 10 êklăk prăk, djăp pioh rông mo# anak.
Leh knăm Chap, khua ngă yang đue# w^t, `u amâo mâo wơr lo\ mđup brei kơ gơ\ [ia\ prăk kăk, lehana\n mnơ\ng amâo mâo dưi k[ah ôh ana\n jing sa pha mnu\, sa mra u\n, mb^t ho\ng klei la] jăk mơ\ng găp djuê.
Knăm Chap kha\ dah kno\ng điêt, hlăm knua\ go\ sang đu] [ia\dah bi êdah ai tiê klei khăp mơ\ng mnuih Jrai, lehana\n Bahnar. Knăm anei, jing k`ăm ]ia\ng bi hriăm kơ anak ]ô thâo hla\m klei dôk dơ\ng [ơ\ng hua\, thâo hdơr knga kơ mnuih riêng gah, jing phung tuôm đru leh pô êjai găn hlăm klei dleh dlan.
Klei bi mguôp dhar kreh tal anei bi êdah klei thâo bi đru dlăng ba mơ\ng djăp djuê ana, kha\dah klei bhiăn adôk mâo mdê mdê, [ia\dah ho\ng klei khăp hdơ\ng găp, mâo klei thâo bi đru, bi pap, thâo hd^p bi djo\./.
Viết bình luận