VOV4.Êđê – Ho\ng klei ]ang hmăng jăk êa hl^m hjan, djo\ boh mnga mâo ktơr bo\ hjiê mdiê bo\ bro\ng, go\ sang mâo klei suaih asei mlei, hd^p mda ho\ng yang [uôn hlăm klei bi hgu\m mguôp h^n, mnuih Mnông Gar ti kdriêk Dam Rong, ]ar Lâm Đồng, kreh mko\ mjing knăm mơak djo\ boh mnga leh rue# yan hrui êmiêt.

Tui si mduôn Nơm Y Biêng, ti [uôn Păng Pe# Dơng, sa\ Da\ Rsal, kdriêk Dam Rong, ]ar Lâm Đồng, leh ênu\m ktơr kơ hjiê mdiê hlăm bro\ng, mnuih [uôn sang djuê ana Mnông Gar kơ anei kreh mko\ mjing knăm mơak djo\ boh mnga hlăm knhal jih thu\n, k]ưm mơ\ng du\m go\ êsei:

“Knăm anei klei k`ăm ]ia\ng hdơr knga kơ yang adiê brei leh jăk êa hl^m hjan, buh pla hma pưk yan leh êgao djo\ boh mnga. Grăp thu\n sa blư\ duh myơr kơ yang du\m mta mnơ\ng go\ sang mâo leh mse\ si mdiê ktơr, hbei mtei, kphê ksu. Knăm anei mâo mko\ mjing hjăn mdê bi găp djuê, hlăm du\m hruê ana\n go\ sang bi jak iêu mnu\t ako\ êa hra ako\ [uôn, amiêt khua awa mduôn hriê bi mơak mb^t ho\ng go\ sang”.

Klei mko\ mjing knăm djo\ boh mnga mâo pô sang ]oh ]ua\n tơdah jih jang djăp mta ra brua\ hrui êmiêt leh ênu\m. Mduôn Nơm Y Biêng brei thâo, knăm anei êlâo dih jing knăm hua\ êsei mrâo, ara\ anei lo\ bi mlih ]ia\ng bi djo\ guôp ho\ng klei duh mkra pla mjing ara\ anei: 

“Êlâo dih, mnuih [uôn sang djuê ana Mnông Gar kno\ng mko mjing knăm hua\ êsei mrâo, [ia\dah ara\ anei mnuih [uôn sang bi klin brua\ anei mjing ma\ sa blư\ hlăm ya hruê pô ]ia\ng, mse\ si hlăm mlan 12. Anei jing knăm pro\ng h^n hlăm thu\n. Ara\ anei hmei mâo leh lu mta mnơ\ng mơ\ng brua\ hma pưk, mse\ si mdiê ktơr, kphê k`u\l boh kroh… Kâo jing mnuih khua asei h^n hlăm sang, kâo mta\ mtăn kơ anak ]ô kuh ku\m ênu\m ênap hlăm sang. Ngă knăm anei ]ia\ng hdơr knga kơ yang adiê, akâo kơ yang adiê lo\ đru ba mâo lu klei suaih pral pioh ma\ brua\ knua\ mâo ba w^t lu ngăn do\ h^n”.

Tui si klei dưi thâo mâo mơ\ng go\ sang, tui hluê ho\ng boh mnga leh mâo mnuih Mnông Gar mko\ mjing knăm djo\ boh mnga điêt amâodah pro\ng, mơ\ng sa hruê amâodah lu hruê tui si dưi. Mnơ\ng ngă yang mse\ mơh, dưi ]uh iêu [uôn sang hua\ [ơ\ng he\ amâodah hơăi mơ\ng mnu\ ada, u\n êmô kbao… Mduôn Nơm Y Biêng la]:

“Go\ sang hua\ mnăm mâo u\n ]uh u\n, mâo mnu\ ]uh mnu\, mâo kpiê ka\ kpiê… Tơdah ]ia\ng k klei hua\ mnăm mơak h^n h’uh mđao h^n, snăn go\ sang iêu hđeh êdam hriê bi tông ]ing, kưt mu` reng, to\ng bơr, tam pơt… mâo phung mniê êra bi kdo\ hluê ênhiang êwa ]ing phung êkei êdam tông. Knăm anei kreh mko\ mjing jih dua hruê dua mlam, tui hluê ho\ng klei dưi mơ\ng pô sang mko\ mjing”.

Knăm mơak djo\ boh mnga mnuih Mnông Gar jia\ knhuah gru dhar kreh, ti anei amâo mâo djo\ kno\ng hdơr knga kơ yang adiê, akâo kơ yang adiê hơê] hmưi klei jăk yâo, [ia\dah lo\ ]ia\ng mta\ mtăn kơ anak ]ô kreh kriăng hlăm klei ma\ brua\ knua\, duah lu ngăn drăp h^n. Mduôn Nơm Y Biêng la] ho\ng knăm mơak anei klei khăp [uôn sang lo\ hyua\ h^n:

“knăm anei ho\ng klei ]ang hmăng mta\ mtăn kơ ]ô anak hlăm sang lo\ tru\n kơ brua\ hlăm yan mrâo, bi kreh kriăng h^n, mta\ mtăn kơ ayo\ng adei găp ênuê djuê êpul, adei tlang yang [uôn thâo bi hgu\m mguôp h^n, tui hriăm mơ\ng aê aduôn pô nao leh êlâo, gưt asa\p mnu\t ako\ êa hra ako\ [uôn, phung ko\ ara\ng bâo hlâo ara\ng yap jing pô mta mtăn kơ adei tlang yang [uôn hd^p bi êđăp phu\n brang ênang phu\n kpaih, duah [ơ\ng bi lu kmu\n, ktơr mdiê kuê… mtru\t mjhar ankk ]ô bi thâo g^r h^n hlăm klei hd^p”.

Ho\ng lu mta mnơ\ng rông, lehana\n mnơ\ng pla mjing mnuih [uôn sang djăp djuê ana ti kdriêk Dam Rong, ]ar lâm Đồng knư\ hruê knư\ d^ kyar trei mđao. Knăm djo\ boh mnga jing leh knhuah bhiăn jăk siam mơ\ng mnuih Mnông Gar ti Dam Rong, ]ar Lâm Đồng, hlăm du\m hruê knhal jih thu\n, srăng mâo pô sang jao iêu nao hua\ mnăm, kyuadah mnuih Mnông jing phung thâo jum tuê. Drei srăng [uh knhuah bhiăn jăk siam ana\n mơak hlak ho\ng êwa ]ing, ho\ng ênhiang kdo\ jăk siam mơ\ng êdam êra, mb^t ho\ng du\m mta mnơ\ng [ơ\ng jia\ mnâo mna` ]ư\ dliê.

                                                Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk