Knăm ngă klei bi ana\n mnuih Êđê
Thứ bảy, 00:00, 02/05/2020

 

 

VOV4.Êđê –Knăm bi anăn, klei Êđê pia mprăp yun, jing knăm bi mâo hlăm klei hd^p mnuih Êđê. Knăm dưi mko\ mjing ênưih [ia\dah yuôm bhăn ho\ng grăp ]ô mnuih. Mnuih Êđê la] s^t ngă knăm bi anăn, hđeh điêt srăng mâo phung yang mgang, suaih pral, thâo mbruă, tu\ jing. Hmei hưn mthâo kơ knăm bi anăn mơ\ng mnuih Êđê leh anăn bi blu\ ho\ng Khua mduôn Aê Răk, Buôn Ky - [uôn hgu\m Thành Nhất, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuột, ]ar Dak Lak kơ knăm yuôm bhăn anei.

Anak Êđê bi ana\n kơ hđeh mrâo kkiêng sa hruê leh kkiêng kơ hđeh. Kyuadah di`u bi m^n, hđeh mrâo kkiêng brei bi ana\n he\ knư hnưm knư\ jăk. Go\ sang srăng iêu amiêt khua awa mduôn dăm dei hlăm găp djuê hriê bi ana\n kơ hđeh.

 

Mnuih Êđê mko\ mjing knăm anei ho\ng klei mpu\. Mnơ\ng ngă yang mprăp yun mâo mko\ mjing hlăm aguah ưm hlăk ]ang rang mnga] ]ia\ng mâo klei kwưh jăk siam kơ hđeh điêt. Mnơ\ng ngă yang mâo sa ]eh kpiê, sa drei mnu\ Tơdah hđeh mniê snăn ngă yang ho\ng mnu\ ana, tơdah hđeh êkei ngă yang ho\ng mnu\ knô, sa klo\ boh tro\ng ]u\t ho\ng hjei, sa klo\ êya, lehana\n hla kbâo, lehana\n hla truôl adôk đuôm arua\t êa nguôm, êa nguôm anei yơh bi ala kơ mngăt atâo atiêt hriê hlăm mnăm mprăp yun bi ana\n kơ hđeh anei. Êngao ana\n tơdah jing hđeh mniê, go\ sang lo\ mprăp bi djăp kdrăp mnơ\ng msa, ]ang hmăng kơ hđeh mgi dih leh đ^ pro\ng êmo\ng bo\ thâo khăp, lehana\n mbrua\ hlăm klei pơ\k m`am; bi tơdah hđeh êkei go\ sang mprăp mb^t ho\ng mnơ\ng ngă yang mâo hna, [ra\m, ho\ng klei ]ang hmăng kơ hđeh êkei anei leh đ^ pro\ng jing mnuih jho\ng ktang pioh răng mgang găp djuê, [uôn sang. Truh mmông ngă yang, hđeh điêt dưi bi mnei doh, hruôm ho\ng ]hia\m mđao dưm ti djiêu drăp mnơ\ng ngă yang. Mmông anei, pô nga\ yang riu yang tui si klei bhiăn. Iêu jih jang ênu\m ênap phung yang, lehana\n aê aduôn atâo atiêt hriê mnăm kpiê, [ơ\ng ]^m lehana\n đru kơ hđeh hua\ trei đ^ pro\ng êmo\ng bo\, amâo mâo hia. Khua ngă yang bi êdah ya ana\n ]ia\ng bi ana\n, tơdah hđeh amâo mâo hia ôh lehana\n mâo klei bi knăl ]ia\ng kơ ana\n bi ana\n, snăn go\ sang ma\ ana\n ana\n yơh bi ana\n kơ hđeh. Leh rue\ ngă yang, [uê ma\ boh tro\ng tak êa nguôm bi leh ti [a\ng êgei hđeh, lehana\n brei leh tiê mnu\ ]ang hmăng kơ hđeh đ^ pro\ng jing mnuih jho\ng ktang, lehana\n kha\dah tuôm ho\ng klei amâo mâo jăk yăn adiê ăt kăn mâo klei êmăn êmik suăi dleh rei.

 

Leh rue\ klei ngă yang, jih go\ sang mb^t ho\ng khua ngă yang, lehana\n [uê bi hua\ [ơ\ng, [ơ\ng mnu\ mnăm kpiê ]eh. Khua mduôn Aê Le#, {uôn Sah B, sa\ Êa Tul, kdriêk }ư\ Mgar brei thâo hlăm klei hd^p anak Êđê găn lu mta klei ngă yang, [ia\dah tal êlâo h^n jing klei mprăp myun bi ana\n.

“Hlăk hđeh mrâo kkiêng dưi mdjah êa bi leh ti [a\ng êgei hđeh ]ang hmăng kơ hđeh đ^ hriê kơ pro\ng suaih pral, kjăp ktang. Leh bo\ mlan lo\ ngă yang sa drei mnu\, sa boh kriăk kpiê, kruăk he\ ti kông. Êdei kơ ana\n dơ\ng ngă yang ho\ng u\n, 3 ]eh kpiê, lehana\n kruak nao nao ti kông. Hlăm klei ngă yang bi ana\n, tơdah hđeh amâo mâo klei ư ôh ho\ng ana\n mâo bi ana\n leh hđeh ana\n srăng hia lehana\n đhăn. Pô bi ana\n kơ hđeh jing [uê pô ma\ tian. Bi mnu\ srăng tu\k jih sa drei, hđeh ana\n mâo [uê brei leh tiê mnu\”.

 

Khua mduôn Aê Lena, 75 thu\n, [uôn Yao, sa\ Êa Tul, kdriêk }ư\ Mgar brei thâo, hlăm knăm nga\ yang anei amâo mâo klei bi kưt mui`, amâodah tông ]ing ôh, khua ngă yang kno\ng akâo kwưh kơ yang aidiê brei klei jăk j^n kơ hđeh điêt:

“Knăm bi ana\n ]ang hmăng kơ hđeh d^ pro\ng êmo\ng bo\ mâo klei suaih pral. Tui si klei bhiăn Êđê, êjai ngă yang ho\ng sa drei mnu\. Leh w^t ho\ng aê aduôn atâo atiêt, ăt lo\ ngă yang sa drei mnu\ mơh”.

Leh bi ana\n, hđeh ma\ djuê am^. Anei jing klei bhiăn mơ\ng aduôn knuê aê hđăp anak Êđê pô. Tơdah dua ung mo# mâo anak tal êlâo snăn hlo\ng dah iêu hluê ana\n anak.

Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC