VOV4.Êđê – Ăt mse\ ho\ng du\m djuê ana mkăn ti lăn Dap kngư, mnuih K’ho mâo klei bi m^n êngao kơ djiê ruă duam, lo\ mâo klei djiê mdriêng. Ruă duam, mduôn khua êdu awa\t jing klei kreh mâo gơ\, bi djiê hlăm êlan klông, hlăm sang mnia, djiê kyua klei bi drăm êdeh êdâo, klei truh tơl ngă bruă, djiê mngăt hlăm êa jing djiê mdriêng sơa^. Mnuih [uôn sang bi m^n djiê mdriêng jing djiê pap êdi sơnăn mnguh mngăt ăt dôk nao w^r w^r hlăm [uôn sang amâo dưi đue\ nao ôh ho\ng klei hd^p yun dih lehana\n srăng ngă jhat kơ mnuih adôk hd^p. Kyua ana\n, hlei pô amâo mâo mbhă bhai tăm djiê mdriêng, sơnăn mnuih K’ho amâo ba w^t kơ sang ôh kno\ng mko\ mjing klei ]ang dơr ti wa\l msat, amâo dah ti tăm [uôn djiêu dliê.
Mơ\ng đưm mnuih K’ho la] snei: djiê hlăm êlan klông, djiê kyua bi drăm, klei truh êjai mă bruă, djiê mngăt hlăm êa jing klei djiê mdriêng. Mnuih [uôn sang la] snei, phung anei kyua mtâo im anăn djiê snăn. Anăn jing klei djiê ara\ng na] amâo mâo klei soh, mngăt amâo dưi tlaih, dôk hlăm sang, hlăm [uôn sang leh anăn lo\ dơ\ng mă phung dôk hd^p. K’Brỏh, alu\ Kơming, wa\l krah Di Linh, kdriêk Di Linh, Lâm Đồng, brei thâo, mphu\n dih mnuih [uôn sang bi m^n du\m klei djiê mdriêng snăn jing amâo dưi ba w^t asei tâo kơ sang ôh, boh nik amâo dưi ba w^t mko\ mjing klei ]ang ênuh.
“Klei djiê mdriêng đưm dih ara\ng amâo brei ba w^t asei atâo mko\ mjing klei ]ang ênuh hlăm sang, hlăm [uôn ôh. Arăng amâo brei kyua ara\ng hu^ b aklei jhat kơ pô mkăn, srăng tưp kơ mnuih mkăn mse\ si klei ruă. Hu^ mnuih hlăm [uôn srăng mâo yang jhat djiê mdriêng mă. Kyua anăn, [uôn sang amâo brei mko\ mjing klei dơr djiê hlăm sang, hllăm [uôn. {uôn sang kno\ng brei mko\ mjing klei ]ang ênuh u\ kyăm hlăm dliê, êngao [uôn. Go\ sang mâo mnuih djiê ba ]ing, hgơr ngă klei ]ang ênuh ti êngao [uôn.”
Tơdah klei djiê mâo mnuih K’ho mko\ mjing klei djiê bi mpu\ hlăm go\ sang, mnuih [uôn sang je\ giăm, taih kbưi nao ]ang bi juh, mnơ\ng myơr lu snăn djiê mdriêng dưi mko\ mjing mâo [ia\ mnuih nao ]ang. Klei dơr djiê mnuih djiê mdriêng mko\ mjing hjăn ti wa\l msat amâo dah hlăm wa\l dliê kriêp êyăng, kno\ng mâo mnuih hlăm go\ sang nao ]ang. Mnơ\ng myơr kơ klei ngă yang kơ klei djiê mdriêng kno\ng mâo asâo, mnu\ ko# amâo dah bip ko#, klei ngă yang [ia\ đui]. Ruah anôk mâo êa hnoh, pô sang khăt êrah mnơ\ng nga\ yang(asâo amâo dah mnu\, bip ko#), ]ia\ng êrah mnơ\ng nga\ yang đoh hluê si êa hnoh. Mnuih K’ho bi m^n, ngă sơnăn, êa srăng mđung jih klei jhat, klei amâo myun hlăm sang, hlăm [uôn ]ia\ng kơ mnuih hd^p dưi êđăp ênang, klei djiê bru\ đue# jih. K’Bét, alu\ Bồ Liêng, wa\l krah Đinh Văn, Lâm Hà, Lâm Đồng brei thâo, klei kwưh hlăm klei dơr djiê phung djiê mdriêng ăt mdê mơh, ara\ng akâo kơ mngăt phung djiê mdriêng đăm lo\ dôk hlăm [uôn sang, mă phung hd^p djiê mdriêng mb^t ôh.
“Ơ yang phung djiê, mnuih djiê hluê ih leh, ]ang hmăng mnuih djiê đue# kbưi ho\ng phung dôk hd^p. Phung djiê w^t ti [uôn phung djiê, đăm lo\ dôk hlăm [uôn phung hd^p, amâo dưi ktu\ng ba phung dôk hd^p. }ang hmăng kơ yang phung djiê ba wa\t mnơ\ng ngă yang hmei ngă yang kơ mnuih djiê. Klei bi hgu\m ho\ng mnuih hd^p mjưh rue# mơ\ng nei, đăm bi ru\ng ôh phung dôk hd^p, ơ yang.”
Leh mko\ mjing klei dơr djiê, dơr mnuih djiê mdriêng, ti ktuê êlan w^t kơ sang, mnuih hlăm sang ngă yang êlâo kơ mu\t hlăm [uôn. Mơ\ng msat w^t kơ sang, tơdah găn êa hnoh, amâo dah mnuôr mđoh êa găn kdrăn lo\, di`u srăng ruah anôk ngă yang suôt klei jhat mơ\ng klei djiê mdriêng ho\ng bruă rao doh jơ\ng kngan, kyua mnuih [uôn sang la], ngă snăn kơh djăp klei jhat srăng đung hluê êlan êa đoh, amâo ba w^t klei jhat kơ sang, kơ [uôn ôh.
Ho\ng [uôn sang amâo êa hnoh, amâo mnuôr mđoh êa găn, snăn phung nao ]ang srăng mko\ mjing klei ngă yang ti kang êlan dơ\ng pro\ng mu\t hlăm [uôn. Arăng khăt êrah asâo amâo dah mnu\, bip ko#, dưm hlăm boh giêt krô ]ia\ng ngă mnơ\ng mgơ\ng leh anăn yuôl ti djiêu êlan. Phung w^t dơr mnuih djiê mdriêng, srăng mmia êrah mnơ\ng ngă yang hlăm jơ\ng, kngan ho\ng klei k`ăm jing du\m klei amâo myun, klei jhat srăng amâo lo\ mâo ôh.
Mơ\ng hruê mko\ mjing klei dơr djiê kơ phung djiê mdriêng, snăn go\ sang anăn ngă klei kăm. Mse\ si amâo dưi nao sang pô mkăn, amâo dưi nao djăt êa ti pin êa yua mb^t mơ\ng [uôn ôh hlăm 7 hruê, amâo dưi bi tuôm blu\ hrăm ho\ng mnuih hlăm [uôn. Hluê si mnuih [uôn sang, hlăm sa hruê kăm, tơdah bi tuôm ho\ng mnuih hlăm go\ sang mâo mnuih djiê mdriêng srăng mâo klei amâo myun. Kyua anăn, tơdah bi tuôm blu\ hrăm, boh nik nao djăt êa ti pin êa mơ\ng [uôn srăng tưp klei amâo myun anăn.
Khă sơnăn, anăn jing klei bhiăn mơ\ng đưm đă mnuih K’ho, bi ara\ anei mdê leh. K’Brỏh ti êpul Kơming, wa\l krah Di Linh, krdiêk Di Linh, Lâm Đồng brei thâo, klei m^n kơ klei djiê mdriêng ara\ anei amâo lo\ ktro\ mse\ đưm ôh. Tơdah mâo mnuih amâo myun tuôm ho\ng klei bi drăm hlăm êlan klông, mngăt hlăm êa, mâo klei truh êjai mă bruă hlo\ng djiê he\ snăn bruă mko\ mjing klei dơr djiê ăt mko\ mjing mse\ ho\ng phung djiê kyua ruă duam mơh:
“Leh mâo klei djiê mngăt hlăm êa mơ\ng adei mniê K’Sép ti Ea Nueng, [uôn pro\ng Plei Ku, ba w^t asei atâo kơ sang, go\ sang mko\ mjing klei ]ang ênuh. Anei jing go\ sang mâo phung khua êmua mơ\ng đưm, mdro\ng sah, mâo k’hưm. Go\ sang khua êmua, hlei pô mâo klei dưi amâo brei go\ sang mko\ mjing klei dơr djiê hlăm sang? Adei kâo mâo ai ho\ng ala ]ar, amâo myun djiê he\. Mơ\ng năn mnuih hlăm [uôn tui hluê. S^t mâo mnuih djiê kyua bi drăm hlăm êlan klông ăt ba w^t asei atâo mko\ mjing klei ]ang ênuh hlăm sang, hlăm [uôn mse\ si klei djiê kyua mduôn khua, ruă duam.”
Ară anei, hlăm klei m^n mơ\ng êpul êya mnuih K’Ho ara\ng amâo lo\ bi m^n klei djiê mdriêng amâo dah djiê kyua ruă duam. Klei thâo săng mơ\ng mnuih [uôn sang mâo klei bi mlih, amâo lo\ mse\ ho\ng êlâo dih ôh. Du\m go\ sang mâo mnuih djiê kyua ruă duam amâo dah djiê kyua klei bi drăm hlăm êlan klông, mngăt hlăm êa, ăt mko\ mjing klei ]ang ênuh hlăm sang, hlăm [uôn leh anăn ngă djo\ si klei dơr djiê mơ\ng mnuih K’Ho.
Kha\ sơnăn, klei m^n kơ klei djiê mdriêng ăt adôk, kyua anăn mnuih [uôn sang ăt ngă yang suôt klei jhat, klei amâo myun. Bruă ngă anei amâo liê prăk lu ôh, mnơ\ng myơr (êđai asâo, mnu\ ko#, bip điêt) dưi leh. Anei jing dhar kreh klei đao\ mâo mnuih K’Ho đao\, kriê pioh leh anăn ăt mko\ mjing ho\ng klei m^n lăm lui klei amâo myun, ]ia\ng kơ grăp ]ô mnuih hlăm go\ sang leh anăn [uôn sang hơ^t ai tiê, amâo lo\ bi m^n lu kơ klei amâo myun mơ\ng pô ara\ng la] djiê mdriêng.
H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk
Viết bình luận