VOV4.Êđê - Jing sa mta mnơ\ng [ơ\ng hua\ pla phu\n, ana mdiê mâo brua\ yuôm bha\n êdi hla\m klei hd^p mda,  ai tiê klei m^n mơ\ng mnuih [uôn sang djuê ana Mnông ti kr^ng Dap Kngư. Mphu\n truh yan tru\n kơ brua\ nga\ pưk hma mrâo, mnuih Mnông hra\m mb^t bi jik kuai huai jah pưk hma. Mpra\p kơ brua\ buh kju\k. Mb^t ho\ng klei nga\ yang kơ Yang mdiê, di`u mâo klei bi m^n snei: êlâo, hla\m lehana\n êdei hruê nao buh kju\k mdiê amâo dưi blu\ lehana\n nga\ du\m brua\ amâo ja\k, amâo djo\, ]ia\ng kơ ]^m ]ap, hlô mnơ\ng đa\m nao bi rai mdiê. Tơdah truh yan mdiê ksa\, di`u a\t hra\m mb^t nao bi đru puôt wia\ mdiê, kah mbha [ơ\ng hua\ hla\m yan êjai ka truh ôh yan hrui wia\ lehana\n mko\ mjing Kna\m nga\ yang kơ mdiê mrâo.

Ho\ng mnuih M’nông êlâo dih, buh mdiê hma 1 thu\n kno\ng mâo 1 yan, kyua ana\n djăp bruă mprăp jing yuôm bhăn êdi. Êlâo kơ hruê buh kju\k, pô sang srăng nao hưn mthâo ho\ng mnuih [uôn sang ]ia\ng jih jang mnuih nao đru sang pô. Pô sang srăng prăp êmiêt mjeh mdiê, bi du\m go\ êsei mnuih [uôn sang hlăm [uôn nao đru djă ba đ^ng nuh pioh trôk mdiê pioh buh.

Aguah ưm, pô sang djă ba 1 drei mnu\, 1 ]eh kpiê, mâo [ia\ k`^t triêl nao kơ hma. Pô sang srăng ruah mă 1 anôk lăn jăk h^n hlăm wa\l hma ]ia\ng ngă yang leh ana\n ăt srăng mphu\n buh mơ\ng anôk ana\n mơh. Djiêu du\m boh bu\ng dưm mdiê mjeh jing 1 boh ]eh kpiê tuh bo\ êa, 1 drei mnu\ leh ]uh, 1 go\ đio\. Pô sang mphu\n ngă yang kơ phung yang adiê, hưn mthâo kơ yang ]ư\, yang hjan ang^n, yang hma thâo sang pô hruê anei srăng buh kju\k, ]ang hmang phung yang ba êa hl^m hjan jăk yâo, ]ia\ng mdiê ]a\t bi knar, mtah mda, boh mnga hrui w^t đ^, đăm brei hlô rang, đruah, ]^m ]ap, prôk kkuih hriê bi rai mdiê kuê hlăm hma. Pô sang ăt [ua\n rơ\ng ho\ng yang adiê snei; tơdah thu\n anei go\ êsei hrui w^t mâo lu mdiê kuê, snăn srăng ngă yang ho\ng u\n pro\ng, mnăm kpiê ]eh pro\ng. Leh kơnăn pô sang jing pô mphu\n tru\n kju\k leh ana\n buh mdiê tal êlâo, tluôn ana\n jing mnuih [uôn sang hluê buh kju\k…

Leh 1 hruê buh kju\k hlăm hma, wa\t pô sang leh ana\n mnuih [uôn sang nao bi mnei hlăm êa hnoh hơ\k m’ak. Hruê aguah tlam phung êkei mnei ti pin nah dlông, bi phung mniê mnei pin êa nah gu\. {ia\dah leh buh kju\k, digơ\ srăng mnei mb^t 1 pin êa. Ngă mse\ snăn ]ia\ng yang adiê [uh klei mdê brei êa hl^m hjan, mdiê srăng pral k]ah mta ]a\t đ^.

Leh mdiê hlăm hma ksă, pô sang ăt srăng hưn mthâo ho\ng mnuih [uôn sang nao đru go\ sang pô puôt mdiê. Mb^t ana\n, pô sang ăt prăp êmiêt 1 ]eh kpiê leh ana\n 1 drei mnu\ ]ia\ng ngă yang hưn mthâo snei: hruê anei sang puôt mdiê, hdơr knga kơ yang adiê krơ\ng mdiê kuê mtah mda, hrui w^t mâo lu mdiê kuê. Pô puôt tal êlâo jing mniê hla\m, sang, tluôn ana\n jing jih jang mnuih [uôn sang bi hluê puôt. Hruê tal êlâo puôt mdiê, hlăm aguah jih jang mdiê mâo puôt ana\n ba tuh jih kơ pô sang. Bi mdiê puôt tlam hruê ana\n, mnuih [uôn sang puôt du\m mâo snăn pô sang hlo\ng brei ba w^t jih mơh. Mnuih [uôn sang bi m^n snei, ngă mse\ snăn djăp mnuih dưi mâo huă êsei mrâo, leh ana\n, ana\n ăt jing hdră đru do\ng klei ư\ êpa kơ hlei go\ êsei kplu\t huă [ơ\ng hlăm wưng ka truh yan boh mnga. {rư\ [rư\ jih jang du\m go\ êsei hlăm [uôn s^t puôt mdiê ăt bi ngă mse\ snăn mơh.

Leh puôt jih mdiê hlăm hma, hlo\ng dưi [hu thu hlăm hma, pô sang srăng w^t bi mdoh hjiê. Tơdah adôk mdiê hđăp, snăn pô sang srăng hwai jih, ]ia\ng dưm mdê ti 1 kjhiêk sang. Digơ\ lui hjiê huơ\ng leh kơnăn du\ ba w^t mdiê mrâo mơ\ng hma tuh dưm hla\m hjiê. Leh mdiê mrâo tuh bo\ hjiê, bruă pưk sang dưi ngă rue# ênu\m leh, ăt jing wưng pô sang srăng huă êsei mrâo, huă [ơ\ng m’ak 1 thu\n nga\ brua\  djo\ boh mnga. Pô sang srăng mnăm kpiê ]eh pro\ng, [ơ\ng u\n pro\ng mse\ si leh [ua\n rơ\ng ho\ng yang adiê. Me Nư, ti să Êa Huar, kdriêk {uôn Đon, ]ar Daklak, hưn mthâo kơ klei ngă yang mdiê mơ\ng go\ êsei snei:

“ Tal êlâo jing puôt mdiê ba w^t kơ sang, êdei kơnăn srăng ngă yang kơ mdiê. Tơdah mâo lu, snăn ngă yang ho\ng u\n pro\ng, mna\m ]eh kpiê pro\ng, tơdah amâo mâo lu ôh, snăn ăt ngă yang ho\ng mnu\ ]ia\ng hdơr knga kơ yang mdiê leh ana\n mgrông yang mdiê w^t kơ hjiê sang pô. Leh kơna\n pô ăt ngă yang kwưh akâo klei suaih pral kơ pô sang, ngă mse\ djuê ana\n ]ia\ng kơ yang mdiê dôk nanao ho\ng pô”.

Hluê si klei bhiăn mơ\ng mnuih M’nông, snăn klei ngă yang mdiê mphu\n  nga\ hlăm aguah ưm. Pô sang prăp êmiêt 1 boh giêt krô ti hma, mâo [ia\ êsei kă ti djiêu bro\ng mdiê ( ho\ng klei ]ang hmang hlăm wưng puôt mdiê asa\r mdiê ho\k kơ ta], adôk hlăm hma ăt hluê w^t kơ sang, đăm ăl đăm [uah pô san ôh), 1 boh ]eh dưm êa ngac\, 1 boh ]eh kpiê, 1 ]hiên êsei mrâo, 1 kđeh ]^m u\n. Mnơ\ng ngă yang dưi dra\p mdơ\ng ênu\m ênap, pô sang mphu\n ngă yang. Asa\p ngă yang mơ\ng Ama Mplưr, ti [uôn Nà Xược, să Êa Huar, kdriêk {uôn Đon, ]ar Daklak snei:

“ Ơ yang mdiê, ]ang hmang mơ\ng ara\ anei hlo\ng truh kơ ana\p mdiê hlăm hjiê huă amâo mâo thâo jih, tuê hriê kơ sang huă đrông ăt dôk mơh. Amâo mâo huă êsei bi mjai ho\ng ktơr, hbei, amâo mâo đuôm nư klei, go\ êsei suaih pral nanao ]ia\ng dôk krơ\ng yang mdiê, yang mdiê ăt kriê mgang hmei. Go\ êsei tloh blei lu êmô kbao, bruă duh mkra [rư\ hruê [rư\ đ^ kyar”.

Ho\ng mnuih [uôn sang djuê ana M’nông, knăm ngă yang mdiê jing yuôm bhăn êdi ]ia\ng yang mdiê dôk ânao ho\ng go\ êsei, brei klei hd^p mda trei mđao. Leh ngă yang djiêu bro\ng mdiê, du\m mta mnơ\ng ngă yang ăt lui ti ana\n 3 hruê êdei kơh dưi mă ba ti anôk mkăn. Ăt hlăm aguah hruê ana\n, leh ngă yang mdiê, digơ\ srăng ngă yang  duh kơ asei mlei  akâo klei suaih pral kơ pô sang. Anei jing bruă bi ngă hma\ng hmưi pô sang mâo nanao klei suaih pral ]ia\ng nga\ pưk hma ba w^t lu mdiê kuê, lu ngăn do\.

Ho\ng klei bi m^n yang mdiê dôk nanao hlăm jhiê, anăn tơdah mă mdiê nao tăp kwa\, mnuih [uôn sang djuê ana M’nông srăng mă mdiê mơ\ng bro\ng ba dưm hlăm bu\ng ho\ng klei mdje\. Digơ\ hu^ bi kpư\ mgei, ngă kơ yang mdiê ăl đue# he\.