Knăm ngă yang mnuih K’ho Srê
Chủ nhật, 01:00, 30/05/2021

VOV4.Êđê - Jing mnuih ƀuôn sang hdĭp hŏng bruă lŏ hma, mâo knhuah gru pla mdiê lŏ sui leh, anăn mnuih K’Ho Sre bi mĭn djăp mta mnơ̆ng mâo yang sơaĭ leh anăn hlăm hdră pla mjing tŭ klei phung Yang kiă kriê. Kyua anăn, hlăm sa thŭn mnuih K’Ho Sre khăng mkŏ mjing dŭm knăm ngă yang lŏ hma  mguôp hŏng gưl ana yan buh pla mdiê kuê.

 

Hŏng mnuih K’ho Srê, knăm ngă yang bruă lŏ hma, djŏ tuôm hŏng mdiê kuê, klei ngă lŏ mâo leh mơ̆ng đưm, pia: Nhô sih sre (thâo săng jing mnăm huă klei rah mdiê), nhô rao jơng rơpu (jing mnăm huă rao jơ̆ng kbao), nhô wer (mnăm huă klei kăm biăt), nhô brê rơhe (mnăm huă ba wĭt mdiê kơ hjiê) ... klei bi anăn bruă mnăm huă kơ djăp bruă mdê mdê hlăm sa yan buh pla čiăng lač klă kơ dŭm bruă ngă hlăm klei dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă jing mđrĭng hŏng yang adiê kơ klei bhiăn ngă yang akâo kiă kriê bruă lŏ hma pla mjing mnuih K’ho Srê. Dơ̆ng mơ̆ng buh pla hlŏng truh kơ puôt wiă, lehanăn ba wĭt mdiê kơ hjiê, mnuih K’ho Sre kreh mkŏ mjing nanao klei huă mnăm mdê mdê pioh ngă yang akâo kơ yang adiê kiă kriê, čiăng bi jăk êa hlĭm hjan, djŏ boh mnga.

 

Jih jang knăm nga yang kơ bruă lŏ hma mâo mkŏ mjing tui hlue si klei čăt đĭ mơ̆ng mdiê kuê. Tal êlâo jing klei ngă yang êlâo kơ buh pla. Knăm ngă yang anei hlŏng mkŏ mjing hlăm lŏ hma, jih jang mnuih hlăm gŏ sang, mnuih mâo k’hưm hlăm găp ênuê djuê êpul nao mbĭt.

Pô mbruă hlăm klei tông čing K’Brel să Bảo Thuận kah mbha: “Gơ̆ng ngă yang mkra hŏng kram. Leh pơ̆ng gơ̆ng ngă yang hlăm lŏ hma, čiăng kơ bruă buh pla čăt đĭ mjeh mdiê mrâo rah pla. Tui hlue mdê bi pô sang, kreh pla gơ̆ng ngă yang mdơ̆ng hlăm brô 2m, mâo đa đa mnuih pla gơ̆ng alê mnŭng mtam jih sa ƀĕ hlŏng lui wăt êdŭk tơl lŏ dut giăm sô̆ hŏng lăn. Leh jih jang klei bhiăn ngă yang hlăm lŏ hma, diñu lŏ wĭt kơ sang mkŏ mjing klei huă mnăm, lehanăn tông čing čhar”.

 

Sa hlăm dŭm knăm yuôm bhăn kơ sa thŭn hlăm mnuih K’ho Srê anăn jing klei ngă yang akâo kwưh kơ klei răng kriê mdiê kuê hlăm hma, amâodah lŏ pia jing knăm kăm biăt “Nhô wer”. Knăm anei ăt mkŏ mjing hlăm hma mơh, hlăm brô mlan 9 amâodah mlan 10 grăp thŭn leh mdiê dơ̆ng mtian lehanăn ƀlĕ. Êlâo kơ mkŏ mjing klei ngă yang, khua mduôn lehanăn phung mâo k’hưm hlăm dŭm djuê bi trông kơ bruă mkŏ mjing. Leh mâo klei bi tŭ ư, pô bi ala mơ̆ng grăp boh djuê lŏ wĭt yăl dliê hŏng găp djuê pô, lehanăn mtă brei mprăp djăp mta, mnơ̆ng mnuă yua hlăm klei ngă yang anăn. Lehanăn mbha bruă kơ phung hđeh êdam êra nao hlăm dliê, hrui hwiê, hak klĭt kyâo, koh kyâo dliê mdơ̆ng anôk ngă yang pia jing “hiu wer”, mdơ̆ng gơ̆ng ngă yang, đa đa mnuih bi mdoh êlan ƀuôn sang, êlan pin êa, mâo mnuih nao ruah kbao, tơdah jing ƀuôn thâo mâo čiăng huă mnăm prŏng, bi aguah tlam lĕ jing knŏng čuh bê pioh ngă yang...

Knăm anei dưi mkŏ mjing jih hlăm sa hrue, hŏng klei čang hmăng mâo yang adiê kiă kriê mdiê kuê hlăm hma amâo mâo ksing k’ông, amâo mâo tuôm hŏng angĭn ktang hjan prŏng, mdiê amâo mâo bô, mdiê amâo mâo tuôm hŏng klei hlô dliê bi rai ôh. Mbĭt hŏng anăn, lŏ mkŏ mjing klei hlăp mbul msĕ si ktŭng klei, trŭt hlâo... leh kơ anăn tue êgar dôk bi mnăm kpiê čeh, bi yăl dliê, kah mbha klei thâo duh ƀơ̆ng. Truh kơ êla yang hrue đuĕ nao kơ wih, jih jang mnuih bi jak tue nao wĭt kơ sang, lŏ dơ̆ng huă mnăm, tông čing kưt mmuiñ... mâo sang mkŏ mjing hlŏng truh kơ krah mlam mơh mdei.

 

Găn sa dua mlan êdei kơ anăn, mdiê hlăm hma dơ̆ng rak boh lehanăn ksă, jih jang mnuih ngă klei bi ring iêu puôt wiă, leh sang anei truh sang adih. Hlŏng jih yan, tơdah leh mdiê ênŭm hlăm brŏng, bŏ hlăm hjiê, snăn mnuih K’ho Srê lŏ mkŏ mjing klei ngă yang mơak mdiê leh ênŭm kơ hjiê.

Hlăm knăm ngă yang kơ bruă lŏ hma, tui hlue kơ jih sa yan buh pla mnuih K’ho Srê, năng ai amâo lŏ mâo ôh knăm ngă yang mkăn jing prŏng hĭn hŏng knăm mơak mdiê mrâo, (amâodah lŏ pia klei huă mnăm prŏng mơ̆ng mnuih K’ho), kyuadah wưng mprăp kơ klei huă mnăm anei sui truh mlan, tuê iêu jak jing lu, anăn yơh jing anôk mnuih arăng bâo hlâo arăng yap bi kuh kŭm ênŭm ênap, mơ̆ng ƀuôn yŭ pŭ ngŏ djuê ana K’ho. Jih jang hriê bi hơêč hmưi mbĭt hŏng pô sang huă mnăm hơ̆k mơak, lehanăn kơ anăn mơh lŏ bi tông čing čhar, lehanăn kưt mmuiñ msĕ si Tam Pla; pơnđik; pơnring; đơs loong...

 

Drei dưi lač, hlăm jih sa yan buh pla, jih jang klei ngă yang mơ̆ng mnuih djuê ana K’ho adôk jiă klei hdĭp yang adiê, lehanăn bŏ hŏng klei khăp, amâo mâo djŏ knŏng êpa mhao ba hriê kơ adei tlang yang ƀuôn mâo sa klei hdĭp trei mđao, êđăp ênang, lehanăn dŭm klei tŭ dưn kơ dhar kreh msĕ si, klei krah mjing, kưt mmuiñ, păn kjăp dhar kreh djuê ana, mjut mjing knhuah dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă jăk, kreh kruiñ mă bruă knuă... kreh yua nanao hŏng klei blŭ duê, jiă knhuah klei hdĭp dhar kreh lŏ hma. Mơ̆ng anăn, đru kơ grăp čô mnuih bi thâo khăp kơ bruă knuă, gĭr duh ƀơ̆ng, lehanăn dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă êđăp ênang hŏng jih jang mnuih, thâo răng kriê wăl hdĭp mda. Anei jing sa knhuah jăk siam mơ̆ng dhar kreh djuê ana K’ho Srê čiăng djă pioh, lŏ bi lar kơ čô anak gưl êdei./.

 

 

 

 

 

  

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC