VOV4.Êđê -  Kna\m m’ak nga\ yang mdiê mrâo `u sia\ suôr ho\ng klei hd^p mda mơ\ng mnuih [uôn sang K’ho Srê ti ]ar Lâm Đồng mơ\ng dum ênuk ho\ng anei. Kna\m m’ak kha\ng dưi mko\ mjing hla\m gra\p thu\n leh yan hrui puôt wia\ boh mnga, kwưh akâo ]ang hma\ng kơ Yang mdiê brei kơ dja\p mnuih, gra\p go\  sang mâo dja\p mnơ\ng [ơ\ng hua, mnơ\ng ]u\t h’ô, [rư\ hruê [rư\ mâo klei hd^p trei mđao leh ana\n yâo m’ak h^n. Drei hra\m mb^t duah mđing lăng kơ knhuah ja\k siam mdê hja\n anei hla\m kna\m m’ak mna\m hua\ mdiê mrâo hluê ho\ng klei ya\l dliê mơ\ng mduôn K’Ken ti alu\  Tân Linh, sa\ Tân Văn, kdriêk Lâm Hà, ]ar Lâm Đồng.

 Gra\p thu\n mnuih [uôn sang djuê ana K’ho kha\ng mko\ mjing Kna\m m’ak  mdiê mrâo s^t leh hrui êmiêt boh mnga, jing hla\m brô mlan 12 truh kơ mlan 1 thu\n êdei. Kna\m m’ak anei lu brua\ êdi jing wưng ba w^t mdiê tuh hla\m bro\ng pioh hla\m hjiê.

 Êlâo kơ puôt wia\ mdiê, pô sang hưn mthâo kơ dja\p go\ êsei, djuê ga\p hla\m [uôn: Thu\n anei go\ êsei hmei hrui êmiêt mdiê kuê mâo êbeh 100 bu\ng pro\ng, tuh bo\ bro\ng, mdiê bo\ hjiê, go\ sang sra\ng mko\ mjing klei mna\m hua\ mdiê mrâo leh ana\n iêo jih jang mnuih [uôn sang hriê hgu\m m’ak ho\. Pô sang sra\ng c\uh sa drei kbao knô pro\ng pioh nga\ yang mna\m hua\. Yan anei djo\ boh mnga ana\n go\ sang lo\ iêo ga\p djuê hriê đru brua\ puôt wia\ c\ia\ng hmao leh. Truh hruê kc\ah, brua\ hruê êmiêt mdiê kuê a\t nga\ leh mơh. Go\ sang kla\ s^t iêo mnuih [uôn sang hriê mna\m hua\ mb^t m’ak sa thu\n nga\ brua\ djo\ boh mnga mâo lu mdiê kuê. Mduôn [uôn K’Ken brei thâo: “ Kna\m m’ak  nga\ yang kơ mdiê mrâo jing kna\m m’ak c\ang hmang kơ go\ sang mâo klei trei mđao yâo m’ak, yang mdiê đru brei leh kơ drei nga\ lo\ hma djo\ yan boh mnga, dja\p klei dleh dlan dưi ga\n hgao jih, sa thu\n dưi trei mđao yâo m’ak. M’ak mdiê mrâo, kwưh akâo kơ yang adiê, c\ang hmang kơ yang adiê lo\ dơ\ng đru, c\ang hmang yan buh pla thu\n êdei êdei go\ sang sra\ng duh [ơ\ng đ^ kyar h^n.”

Mnuih [uôn sang K’ho mâo klei bi m^n snei: Kna\m m’ak hua\ mna\m mdiê jing gưl c\ia\ng kơ mnuih [uôn sang hla\m [uôn bi kwưh akâo kơ yang mdiê đru brei kơ klei hd^p aguah tlam mnuih [uôn sang [rư\ hruê [rư\ trei mđao leh ana\n h’^t ênang. Mnơ\ng ba myơr kơ yang mdiê kha\ng jing sa drei mnu\, sa drei u\n leh ana\n kpiê c\eh. Tơ go\ êsei gơ\ dleh knap sna\n bi nga\ yang ho\ng sa drei mnu\; bi go\ sang thâo mâo [ia\ sna\n bi nga\ yang ho\ng sa drei u\n. Mduôn [uôn K’Ken brei thâo: “ Mnơ\ng ba nga\ yang myơr kơ yang mdiê bi mâo hlao, bu\ng điêt, 3 boh c\hiên dưm du\m mta mnơ\ng pioh ba nga\ yang. C|hiên tal 1 jing dưm kpiê c\eh, chiên tal 2 dưm êrah mnu\, c\hiên tal 3 dưm bur. Anei jing 3 boh c\hiên pioh yua nga\ yang. Gơ\ng nêu go\ sang bi mdơ\ng, ya thu\n  hrui êmiêt djo\ boh mnga mâo lu mdiê kuê sna\n mko\ mjing klei mna\m hua\ pro\ng. Iêo jih [uôn hriê [ơ\ng hua\ m’ak leh ana\n srang mdơ\ng gơ\ng nêu, mnơ\ng ba myơr nga\ yang jing kbao mtam.”

Leh mpra\p he\ dja\p ênu\m mnơ\ng pioh nga yang, pô nga\ yang amâo dah pô sang jing êkei ho\ hluê nga\ du\m klei bhia\n nga\ yang m’ak mdiê mrâo ti hjiê dưm mdiê mơ\ng go\ sang. Hla\m wưng anei, dja\p phung mniê amâo dưi nao mu\t ôh hla\m hjiê mdiê, kyua mnuih [uôn sang K’ho mâo klei m^n snei: Mniê amâo mâo klei doh ôh kơ asei mlei, bohnik truh hruê [uh mlan…… sra\ng nga\ kơ yang mdiê a\l, thu\n êdei amâo lo\ đru kơ go\ sang mâo lu mdiê braih dơ\ng ôh. Kyua ana\n, kno\ng phung êkei kơh dưi nao mu\t hla\m hjiê nga\ yang m’ak mdiê mrâo.

Mduôn [uôn K’Ken nga\ yang kwưh akâo kơ yang mdiê snei: “ Ơ yang mdiê! C|ang hmang kơ yang mdiê hriê kơ anei m’ak mb^t ho\ng hmei. Hruê anei, go\ sang hmei mko\ mjing klei mna\m hua\ m’ak mdiê mrâo, c\ang hmang kơ yang mdiê đru mgang brei, brei kơ go\ hmei trei mđao, mdiê hua\ amâo mâo jih, mâo mnơ\ng [ơ\ng mnơ\ng pioh. Go\ sang iêo jih yang mb^t ho\ng yang mdiê brei kơ hmei klei suaih pral, duh [ơ\ng đ^ kyar h^n hla\m yan buh pla thu\n êdei…… ơ yang…..!

 S^t leh nga\ yang kơ mdiê, mnu\ ba myơr nga\ yang sra\ng ba kha\t êrah leh ana\n mia ti jih du\m anôk pô sang đa\o jing mâo yang dôk. Hla\m hjiê mdiê mơ\ng knưng nga\ yang truh kơ bro\ng mdiê, l^p knguôr, bu\ng điêt, ti mbah [a\ng bha\.... pô sang bi mia êrah mnu\ s’a\i. Leh kơ ana\n pô sang iêo yơh jih jang bi mna\m kpiê c\eh ti hjiê mdiê mtam.

 Leh kơ ana\n mnu\ sra\ng ba nga\ yang ti knưng nga\ yang hla\m sang. Mnu\ kha\ng a\m amâo dah tu\k he\, prôc\ tiê mnu\ a\t hlo\ng dưm jing mnơ\ng nga\ yang mơh. Leh nga\ yang  truh mmông bi mna\m hua\ yơh jih jang ga\p djuê, [uôn sang mna\m hua\  m’ak mdiê mrâo. Digơ\ bi h’êc\ hmưi, bi ya\l dliê kơ klei nga\ brua\ knua\, ma\ klei hria\m hla\m thu\n anei pioh lo\ nga\ brua\ kơ thu\n êdei, kwưh akâo c\ang hmang kơ yan buh pla  ti ana\p go\ sang sra\ng hrui mâo lu mdiê kuê h^n….. Klei m’ak mna\m hua\ sui truh kơ mlam. Mâo đa go\ sang mko\ mjing klei m’ak truh kơ mnu\ kc\o# aguah kơh jih.

 Truh kơ ara anei, Kna\m m’ak mdiê mrâo mơ\ng mnuih K’ho a\t adôk kriê pioh nga\ ho\ng klei tu\ yuôm bi mguôp jih êpul êya [uôn sang, m’ak kơ klei hd^p trei mđao, bi êmuh hria\m kơ klei thâo nga\ brua\ hla\m yan ti ana\p. Kna\m m’ak anei `u sia\ suôr ho\ng klei hd^p mda, nga\ brua\ knua\ duh [ơ\ng mơ\ng mnuih [uôn sang djuê ana K’ho Srê nga\ lo\. Mduôn [uôn K’Ken brei thâo:

 “ Kna\m m’ak anei jing kna\m m’ak mâo leh mơ\ng đa\ đưm, jing knhuah gru djuê ana, kyua mơ\ng aê ama lui pioh. Truh kơ ênuk kâo anei, kâo a\t lo\ mtô  brei mơh knhuah dhar kreh djuê ana pô kna\m m’ak mdiê mrâo anei kơ anak c\ô, c\ia\ng di`u lo\ dơ\ng răng kriê pioh leh ana\n mđ^ lar knhuah gru kna\m m’ak djuê ana mơ\ng [uôn sang pô.”    

Ara\ anei, mnuih [uôn sang K’ho mâo klei bi mje\ êrô ho\ng du\m djuê ana mka\n pioh hra\m mb^t bi mđ^ kyar, mko\ mkra klei hd^p mrâo. Kna\m m’ak mdiê mrâo dưi răng krê pioh jing sa knhuah siam hla\m knhuah dhar kreh êpul êya [uôn sang, `u mâo klei tu\ yuôm thâo hdơr knga kơ aê aduôn atâo atiêt, bi êmuh hria\m klei thâo hla\m brua\ knua\, m’ak kơ klei hd^p trei mđao mâo mnơ\ng [ơ\ng, mnơ\ng pioh, mâo klei suaih pral c\ia\ng lo\ dơ\ng nga\ brua\ mkra mđ^ klei hd^p mda, bi hgu\m mguôp [uôn sang jing sa brua\ nga\ năng bi mpu\ êdi.

                                                                                                H’Nga pô ]ih hlo\ng răk.