VOV4.Êđê – Sa\ Đa\k Tơ Lung, kdriêk Kon Braih, ]ar Kontum jing sa\ kr^ng III dleh dlan êdi ho\ng êbeh 95% ênoh mnuih jing mnuih djuê ana Sedang. Kyua dưi mđ^ lar ai tiê bi mguôp, brua\ sang ]ư\ êa lehana\n mnuih [uôn sang alu\ wa\l hgu\m leh kngan, ai tiê hra\m mb^t g^r bi leh 19/19 hnơ\ng ]ua\n ]ia\ng jing sa\ kr^ng III tal êlâo ti Kontum dja\p hnơ\ng ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo.

Kon Mong Tu jing 1 hlăm 8 boh [uôn mơ\ng să Đăk Tơ Lung, kdriêk Kon Braih. Mdê ho\ng êlâo dih, êlan mu\t kơ [uôn nao kơ alu\ wa\l amâo lo\ kdlu\t kdlăt hlăm yan hjan lehana\n [hu\l hlăm yan bhang. 2 nah êlan ngă mkra ho\ng [êtông doh siam, mnuih [uôn sang pla kyâo ]ia\ng mâo êyui lehana\n pla lu mta mnga mdê mdê. Ayo\ng A Minh, mnuih hlăm [uôn Kon Mong Tu brei thâo; amâo djo\ kno\ng êlan [uôn alu\ wa\l đui] ôh doh siam [ia\dah klei hd^p mda 97 go\ êsei mnuih [uôn sang ăt bi mlih leh mơh. Êlâo dih [uôn mâo du\m pluh go\ êsei [un, sơnăn ara\ anei kno\ng adôk du\m go\ êsei đui]. Dưi mâo he\ boh tu\ dưn anei kyua jih jang mnuih [uôn sang hlăm [uôn [uh klă klei đua klam lehana\n boh tu\ dưn sơnăn bi hgu\m ai tiê, sa ai hur har mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo:

“Mnuih [uôn sang [uôn Kon Mong Tu w^t kơ kr^ng [uôn sang mrâo ana\n jing hluê ngă jih ai tiê. Mâo du\m go\ êsei myơr lăn ]ia\ng ngă mkra êlan hlăm alu\, êlan duh mkra. Kơ hdră mđ^ kyar bruă duh mkra ala [uôn mnuih [uôn sang bi mlih mnơ\ng pla, boh nik gơ\ mnơ\ng pla mâo ba w^t boh tu\ dưn đ^ mse\ si sầu riêng, boh [ơr, kphê. Alu\ Kon Mong Tu ara\ anei êlan klông jăk siam leh, krơ\ng kjăp klei doh jăk wa\l hd^p mda”.

Să Đăk Tơ Lung tu\ mă Hră mklă mklơ\ng tu\ yap să djăp hnơ\ng ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo

}ia\ng dưi mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo ti să kr^ng 3, ho\ng ênoh mnuih [uôn sang djuê [ia\ êbeh 95, knu\k kna să Đăk Tơ Lung lehana\n kdriêk Kon Braih bi mklă bruă mtô mblang bi mdưm tal êlâo h^n. Kyua bi mlih klei thâo săng mơ\ng mnuih [uôn sang, mâo klei nao ai mơ\ng khua mduôn, mnuih mâo knuih k’hưm lehana\n êpul knuă druh nah gu\ sơnăn bruă tal êlâo bi m^n dleh dưi mâo klei găl ênưih. Ruah mă mse\ si bruă po\k phai êlan klông amâo dah mko\ mjing bruă knua\ hlăm êpul êya. 25 go\ êsei mnuih [uôn sang hlăm să ]o\ng myơr êbeh 6 êbâo 6 m2 lăn dôk lehana\n lăn pla mjing. Hlăm ana\n êdah klă jing go\ êsei aduôn Y Ne, [uôn Kon Mong Tu myơr 280 m2 lăn djiêu êlan dơ\ng pro\ng ]ar mrô 677 ]ia\ng ngă mkra êlan nao kơ sang roong [uôn lehana\n 1 êbâo 200 m2 lăn pla mjing ]ia\ng ngă mkra êlan kơ alu\ mkra mjing êa pơ\ng Tơ Lung. Êngao kơnăn mnuih [uôn sang lo\ đru mguôp êbeh 1 êklai prăk, du\m pluh êbâo hruê ai ngă bruă ]ia\ng ru\ mdơ\ng sang roong knhuah gru, mko\ mjing hdră bruă êpul êya pioh ba kơ klei bi k[^n lehana\n bruă duh mkra. A Tú, khua alu\ Kon Bỉ la] sơnei:

“Mnuih [uôn sang jing pô phu\n, jing mnuih dưn yua hdră bruă anei. Kâo jing khua lu\ kâo mtô mblang lehana\n ba ana\p ngă êlâo. S^t khua alu\ ngă sơnăn kơh mnuih [uôn sang hluê ngă. Jih jang êlan ngă mkra hlăm alu\ wa\l sơnăn 100% mnuih [uôn sang nao ai myơr lăn”.

                      Kban h’^t kjăp nao kơ [uôn Kon Bi

Dưi kru\ w^t klei g^r ktưn, mđ^ lar ai tiê, hlăm giăm 10 thu\n mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo, să Đăk Tơ Lung, kdriêk Kon Braih đru mguôp ênoh prăk duh bi liê êbeh 150 êklăk prăk ]ia\ng mkra mđ^ giăm 42 km êlan kr^ng [uôn sang; đru ru\ mdơ\ng 8 boh sang roong dhar kreh, bi h’^t kjăp sang hră, adu\ hriăm, duh bi liê kơ mnuih [uôn sang mđ^ kyar bruă duh mkra, ba yua mâo boh tu\ dưn hlăm ênhă pro\ng 8 êbâo 500 ha lăn lo\ hma, lăn dliê kyâo… Ênoh go\ êsei [un mơ\ng să mơ\ng 41% ara\ anei kno\ng adôk 6,93%. Klei năng m’ak dơ\ng ana\n jing wa\t mnuih [uôn sang alu\ wa\l bi êdah klei ka ư ai ho\ng boh tu\ dưn mâo ba w^t [ia\dah lo\ dơ\ng g^r ktưn ]ia\ng kriê kjăp lehana\n mđ^ h^n du\m hnơ\ng ]ua\n. Nguyễn Minh Trí, khua knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să Đăk Tơ Lung brei thâo:

“Klă s^t jing hnơ\ng ]ua\n hnư hrui w^t, hnơ\ng ]ua\n kơ ênoh go\ êsei [un khă gơ\ djăp hnơ\ng ]ua\n leh, [ia\dah adôk k[ah klei h’^t kjăp. Sơnăn hlăm hruê mlan kơ ana\p, knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să k[^n ai tiê bi mlih mnơ\ng pla mjing,  mnơ\ng rông, bi mlih [rư\ [rư\ du\m ênhă lăn duh mkra boh mnga hrui w^t [ia\ ba pla du\m mta ana mâo boh tu\ dưn đ^ h^n. Mb^t ho\ng ana\n k[^n ai tiê duh bi liê, mđ^ kyar du\m Êpul hgu\m hlăm alu\ wa\l ăt mse\ mơh Êpul bruă hgu\m ]ia\ng mơ\ng ana\n mjing klei găl kơ mnuih [uôn sang hlăm bruă ba ]h^ mnơ\ng mâo ăt mse\ mơh mguôp mb^t ho\ng boh yuôm bhăn”.

                        Êlan nao kơ [uôn Kon Vi vàng

Ho\ng bruă ngă ênu\m 19 hlăm ênoh 19 hnơ\ng ]ua\n Ala ]ar mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo, mlan 6 mrâo êgao knu\k kna lehana\n mnuih [uôn sang să Đăk Tơ Lung, kdriêk Kon Braih mâo tu\ mă Hră mklă mklơ\ng mơ\ng knơ\ng bruă sang ]ư\ êa ]ar Kon Tum tu yap să Đăk Tơ Lung djăp hnơ\ng ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo thu\n 2019. Kdrưh k’ang h^n ana\n jing 27 să djăp hnơ\ng ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo mơ\ng ]ar Kon Tum t^ng yap truh kơ ara\ anei, sơnăn đăk Tơ Lung jing să kr^ng 3 tal êlâo dưi ]ih ana\n hlăm să kr^ng [uôn sang mrâo mơ\ng ]ar.

Khoa Điềm pô ]ih

Pô mblang: H’Mrư