VOV4.Êđê – Phước Cát jing sa\ êdah kdlưn hla\m brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ti kdriêk Cát Tiên, ]ar Lâm Đồng. Thu\n 2015, Phước Cát mâo leh ]ar Lâm Đồng tu\ yap jing sa\ kr^ng [uôn sang mrâo. Anôk brua\ nah gu\ lehana\n klei hd^p mnơ\ng dhơ\ng, ai tiê klei m^n mơ\ng mnuih [uôn sang ti Phứơc Cát amâo mdei bi mlih, đ^ kyar. Krah thu\n 2018, sa\ Phước Cát kdrưh dưi mâo Dhar brua\ Quốc hội mtru\n Klei bi mkla\ mko\ mjing wa\l krah Phước Cát – sa [uôn pro\ng kreh dhar mrâo ti krah kr^ng la\n mko\ knông ho\ng 3 ]ar Lâm Đồng  - Đồng Nai  lehana\n Bình Phước.

Mơ\ng thu\n 2005 kơ anei, kyua mâo knơ\ng kdơ\ng êa phu\n pui hlăm hnoh krông Đồng Nai, đru bi mbha êa hlăm yan hjan, snăn Phước Cát amâo lo\ le\ hla\m klei êa lip lê] ôh. Klei anei jing leh klei găl kơ mnuih [uôn sang ti Phước Cát pla ana tu\ dưn, ana boh kroh, pla mjing mdiê hla\m kr^ng lăn mnai êa mbo\, lăn trăp djiêu hnoh krông. Dơ\ng mơ\ng kreh tu\ ma\ nanao braih knu\k kna đru do\ng, Phước Cát jing leh anôk phu\n kơ brua\ pla mjing mdiê ho\ng mjeh jăk, lehana\n braih kơ anei mâo leh ana\n knăl “Mdiê braih Cát Tiên” mâo anôk brua\ kai\ kriê klei m^n, mơ\ng phu\n brua\ kreh knhâo tu\ yap.

                     Anôk mkra mjing asa\r k`u\l mơ\ng awa Bảy

Lê Văn Bảy, Khua kia\ kriê Êpul hgu\m brua\ duh mkra mnia mblei Lê Gia la]: Thu\n 1982, `u jing sa hlăm du\m ]ô mnuih tal êlâo mơ\ng Bình Định truh kơ Phước Cát, kdriêk Cát tiên ru\ mjing lăn ala mko\ mkra klei hd^p mda. Êbeh 35 thu\n sia\ suôr hd^p mda ho\ng lăn ala kơ anei, dơ\ng mơ\ng dua [e\ kiê kngan ho\ng Bảy mâo ru\ mjing leh sa ngăn dưn kjăp. Đ^ hriê mơ\ng brua\ pla mjing, [ia\dah du\m thu\n kơ anei `u mlih ngă brua\ duh mkra mnia mblei. Êpul hgu\m brua\ duh mkra mnia mblei Lê Gia mjut mjing êđai mjeh, lehana\n mnơ\ng ngă brua\ lo\ hma, lehana\n kăp hrui blei lehana\n mkra mjing asa\r boh k`u\l pioh ]h^ kơ ala ta] êngao. Kno\ng t^ng mơ\ng ako\ thu\n truh kơ ara\ anei, Êpul hgu\m brua\ duh mkra mnia mblei Lê Gia hrui blei leh asa\r k`u\l mơ\ng mnuih [uôn sang êbeh 600 tôn pioh mkra mjing lehana\n ]h^ kơ ala ta] êngao. ~u mjing brei leh brua\ knua\ ma\, ho\ng hnơ\ng hrui w^t hơ^t kơ 80 ]ô mnuih.

“Kâo bi mâo klei thâo uê` ho\ng mnuih riêng gah, ho\ng [uôn sang pô, jih jang mnuih ngă brua\ hlăm êpul hgu\m. Drei hd^p hlăm klei thâo bi đru, tơdah hlei pô k[ah mâo klei ]ia\ng đru drei bi đru. Mmông lu brua\ h^n mâo truh 120 ]ô mnuih ngă brua\ hlăm êpul hgu\m. Mâo đa đa mnuih ngă brua\ ktro\ h^n snăn prăk [ơk lu h^n mơh. {ia\dah kah knar snăn 4 êklăk 500 êbâo prăk/]ô/mlan”.

                        Anôk rông hluăt mrai mơ\ng awa Thịnh

Mâo sa ]ô hing ang mkăn ana\n jing Nguyễn Văn Thịnh, Khua kia\ kriê Êpul hgu\m brua\ lo\ hma Phước Cát. Thu\n 2010 `u blei mprăp sa boh êsu\ng tăp mdiê, lehana\n po\k anôk rông u\n. Mơ\ng sa boh sang tăp điêt, ara\ anei jing leh anôk mkra mjing mdiê braih pro\ng pro\ng ho\ng hnơ\ng truh 18 êbâo tôn/thu\n. 6 mlan ako\ thu\n anei mâo leh braih mkăp ]h^ ho\ng ana\n knăl “Braih Cát tiên” truh giăm 10 tôn braih jăk. War êning anôk `u rông u\n kăn mdei đ^ kyar. Êbeh 100 drei u\n ana mđai bi kmlah mđai amâo mâo mdei. Jih jang ênoh u\n êđai `u hlo\ng rông mjing u\n kđeh pioh ]h^. Kah knar grăp mlan mâo ]h^ 8 tôn kdeh ]^n u\n, mâo ba w^t êbeh 80 êklăk prăk jing prăk mnga. ~u jing mnuih tal êlâo ngă brua\ bi đru hlăm kdriêk Cát Tiên. Hd^p duah [ơ\ng mâo leh klei sah mdro\ng, snăn amâo mâo wơr ôh phung dôk hlăm klei dleh dlan, dơ\ng mơ\ng mnuih riêng gah, mnuih ngă brua\ hlăm êpul hgu\m, êpul phung kahan hđăp, brei kơ digơ\ ]an prăk mjut mjing brua\ knua\ kpưn đ^ tlaih mơ\ng klei dleh dlan. Dua thu\n kơ anei, Thịnh lo\ po\k anôk duh mkra mnia mblei mrâo. Anăn jing ngă brua\ pla mjing ana rông hlua\t mrai. Ara\ anei Êpul hgu\m brua\ Phước Cát mơ\ng `u mko\ mjing mâo leh 12 ha lăn pla ana rông hlua\t mrai. Ru\ mjing anôk êwei mrai eh hlua\t, lehana\n mjing lu brua\ knua\ ma\ mrâo kơ lu mnuih hla\m kr^ng. Kơ hdră êlan ma\ brua\ ti ana\p, Nguyễn Văn Thịnh brei thâo

“Êlâo h^n si srăng ngă ]ia\ng kơ brua\ mrai eh hlua\t anei mâo klei tu\ dưn. Klei mghaih msir brua\ knua\ kơ lu mnuih snăn t^ng [rư\ [rư\, leh mâo klei tu\ dưn snăn Êpul hgu\m brua\ srăng lo\ po\k thiăm, s^t nik srăng iêu jak lu mnuih ngă brua\. Hlăm wưng leh êgao snăn êpul hgu\m brua\ ăt mâo mjing leh mơh lu brua\ knua\ ma\ ho\ng ênoh prăk [ơk djo\ ho\ng ai tiê mnuih ngă brua\ hlăm alu\ wa\l, snăn jih jang mnuih bi đru kơ êpul hgu\m brua\ mđ^ kyar”.

Êlan Phuớc Cát

Võ Trung Linh, khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa wa\l krah Phước Cát brei thâo, hnơ\ng hrui w^t kah knar mnuih [uôn sang hlăm wa\l krah thu\n 2018 truh 48 êklăk prăk, thu\n 2019 anei ktưn bi mâo êbeh 50 êklăk prăk. Kha\dah hnơ\ng hrui w^t anei lu jing mơ\ng brua\ lo\ hma, mơ\ng brua\ mjut mjing brua\ mkăp mdiê mjeh, lehana\n braih jăk.

“Ta\ êlan kơ alu\ wa\l ara\ anei hlăk bi hro\ klei mko\ w^t brua\ lo\ hma. Kha\dah mnuih [uôn sang hd^p ho\ng brua\ lo\ hma, [ia\dah hmei dôk tui tio\ hdră êlan mko\ w^t brua\ lo\ hma. Kyuadah ho\ng wa\l krah Phước Cát mâo klei găl mđ^ kyar brua\ duh mkra mnia mblei. Hla\m ana\n ara\ anei ]ar mâo leh hdră đru po\k êlan brua\ hiu ]hưn ênguê ti 3 anôk hlăm alu\ wa\l, ana\n jing alu\ wa\l ksiêm duah ngăn drăp đưm Cát Tiên, truh kơ kr^ng phu\n kru\ kdơ\ng mrô 6, lehana\n Sang Yang ho\ng kyâo Phước Cát”.

Phước Cát ara\ anei đ^ jing leh wa\l krah, mâo leh lu boh sang dlông tal ]a\t hriê, lu kdrê] êlan mâo pui mtrang mnga]. Sa [uôn pro\ng mrâo dưi ru\ mjing hlăm kr^ng lăn [uôn sang taih kbưi. Nguyễn Hoàng Phúc, k’ia\ng khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Cát Tiên la]: Phước mâo djăp klei găl kpưn đ^ dưi jing gru mnga] hla\m brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo hlăm kdriêk Cát Tiên.

“Phước Cát mâo klei găl mđ^ kyar brua\ lo\ hma, lehana\n brua\ duh mkra mnia mblei. Kơ brua\ lo\ hma Phước Cát mâo sa b^t lăn mnai êa mbo\ djiêu hnoh krông jing guôp êdi kơ brua\ ngă lo\, lena\n pla ana rông hlua\t mrai, lehana\n pla ana boh kroh. Brua\ Đảng sa\ g^t gai leh hdră mlih mnơ\ng pla, mđing duh bi liê ngă brua\ mâo boh mnga hơ^t. Kơ klei mđ^ kyar brua\ duh mkra mnia mblei snăn Phước Cát mâo klei găl mđ^ kyar brua\ duh mkra mnia mblei, lehana\n brua\ mkra mjing asa\r k`u\l lehana\n mkra mjing mdiê braih. Lehana\n lo\ mâo leh mơh đa hdră brua\ rông êmô, rông hlua\t mrai. Sa\ mâo [uôn mnuih djuê [ia\, kdriêk mđing đru mđ^ kyar brua\ pơ\k m`am, lehana\n kna\ kpiê ]eh pioh kơ brua\ hiu ]hưn ênguê”.

Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk