VOV4.Êđê - Adiê yan bhang mđia\ hlơr mdê mdô, hnơ\ng adiê mdê mdê hla\m gra\p hruê, hnơ\ng h’uh đ^.. anei jing klei ga\l ]ia\ng kơ du\m mta kman, virus đ^ lê] leh ana\n ba mtưp klei rua\. }ia\ng gang mkhư\ ho\ng klei rua\, ra\ng mgang klei suaih pral kơ phung hđeh hla\m wưng anei, kdrê] Klei suaih pral kơ jih jang mnuih hruê anei, hmei mâo klei mta\ ra\ng kơ phung am^ ama brei hluê nga\ du\m hdra\ msir si ti gu\ anei.

            1// Bi mđing rơ\ng djăp mnơ\ng [ơ\ng tu\ jăk kơ phung hđeh.

          Hluê ngă hdră [ơ\ng ksă, mnăm tu\k ktơ\ng. Amâo brei phung hđeh [ơ\ng mnơ\ng [ơ\ng [âo msăm, [âo iu, amâo mâo [ơ\ng boh kroh mtah, djam mtah, mnăm êa bi djăp. Ba yua êa doh hlăm klei hd^p mda, tơdah mkra êa ksâo kơ phung hđeh, mkra mjing mnơ\ng [ơ\ng.

            2// Bi mđing kriê dlăng phung hđeh ksă êmă.

            Bi mdoh asei mlei kơ phung hđeh, guôm [o# grăp bliư\ kbiă kơ êlan klông. Grăp hruê trô] hlăm [a\ng adu\ng, ală kơ phung hđeh ( 2, 3 bliư\ hlăm 1 hruê) ho\ng dung dịch natri clorit 0,9% ]ia\ng bi mdoh [a\ng adu\ng, ală.

            3// Amâo mâo brei phung hđeh hlăp hlăm krah adiê mđiă.

            Grăp bliư\ brei phung hđeh kbiă kơ mđiă amâo dah nao sang hră, bi đua he\ đuôn, đuôn ping pưng. Brei hđeh mnăm lu êa tơdah dôk ti sang wa\t ho\ng nao sang hră.

            4// Sang dôk bi doh, mnga] ta] leh ana\n mâo djăp boh mnga] yang hruê.

            Tơdah yua dhiăr pưh êran ho\ng pui kmlă, bi dưm hluê t^ng mtih amâo dah mu\ng ]ia\ng ngă bi êđăp, amâo mâo lui dhiăr pưh kpă hlăm asei mlei, boh nik gơ\ phung hđeh điêt. Hdơr brei hđeh mnămêa bi lu đăm lui thu đo\k k[ông. Đăm lui phung hđeh ( leh ana\n wa\t ho\ng mnuih pro\ng) dăl adu\ng, bo\k ko\ng đo\k, ruă ako\, w^r ako\, dưm hlăm adu\ p^t hmăm êa amâo dah su\t sang ho\ng ]hia\m msah ]ia\ng krơ\ng hnơ\ng h’ăp hlăm adu\ p^t.

            5// Hdơr brei hđeh ]u\t h’ô ]hum ao dlông păl ]ia\ng tlaih kê] [loh ke\.

            P^t đih bi kă mu\ng kơ phung, wa\t ho\ng yang hruê ]ia\ng đăm kê] [loh ke\. Khăng tă mghaih rơ\k rung, hwai mdoh [ăng [I mđoh êa, bai rai anôk kê] [loh k]eh mđai ( anôk êa kdơ\ng, ato\ [iêr, atôk boh đung, giêt ]ai mâo êa hjan). Mdjiê hluăt lo\k, mdjiê kê] [loh ]ia\ng răng mgang klei ruă tưp kơ phung hđeh êlăk.

            6// Tơdah [uh hđeh êngoh bi ktuê dlăng s^t êm^t.

            Tơdah hđeh êngoh hlơr mơ\ng 38,5 độ C kơ dlông bi lưh êngoh kơ phung hđeh ho\ng hdră ]u\t h’ô ]hum ao êlhuê, đrut ]hia\m ho\ng êa hlơr đao đa ăp ti dlông adhei, ti păl ak, ti klăn bha, brei mnăm êa drao lưh hlơr ( paracetamol), leh ana\n ba nao mtam hđeh ana\n ]ia\ng mkă dlăng klei ruă./.

                                     Y Khem pô ]ih mkra.