--------------------------------

VOV4. Êđê – Mb^t ho\ng brua\ pơ\k m`am, m`am bu\ng, mkra mjing kdra\p tông ayu\ djuê ana, sna\n brua\ m`am a`uê Pran jing sa hla\m du\m brua\ mâo mơ\ng đưm ja\k j^n êdi mơ\ng mnuih djuê ana Jarai ti ]ar Gialai. Ti ana\p brua\ m`am a`uê Pran hu^ sra\ng lui] ram hla\m klei hd^p ara\ anei, hla\m du\m thu\n gia\m anei, phung mbrua\ lehana\n amai adei mniê ti sa\ Ia Dơ\k, kdriêk knông la\n Đức Cơ, ]ar Gialai hra\m mb^t mtô, kriê pioh leh brua\ anei.

A`uê mnan dưi m`am ho\ng hla ana mnan. S^t truh yan bhang, phung êkei hlăm [uôn Sung Lớn koh hla mnan tuê hnoh êa, djiêu pin êa ba w^t [hu krô ]ia\ng krơ\ng kjăp mta êa mơ\ng hla. S^t truh yan hjan, hlăk wưng amâo mâo bruă mă, phung mniê hlăm [uôn mă hla mnan ana\n m`am a`uê. Kyua mnơ\ng m`am mă mơ\ng dliê, sơnăn a`uê mnan mđao hlăm yan puih leh ana\n êđăp hlăm yan bhang. Mnuih Jarai dlăng kơ a`uê mnan mse\ si mnơ\ng yua yuôm bhăn hlăm sang. Kyua ana\n, a`uê dưi ba yua pioh drông tuê leh ana\n hlăm du\m wưng mâo bruă yuôm bhăn mse\ si djiê bru\, bi kuôl ung mo# mơ\ng mnuih Jarai. Pô thâo m`an a`uê Rơ Mah H’Byu, [uôn Sung Lớn, să Ia Dơk, kdriêk Đức Cơ brei thâo; ara\ anei, lu go\ êsei hlăm [uôn ba yua a`uê ênoh êlưih, mơ\ng mnơ\ng ]o\ng mkra mjing mă pô. Klei anei ngă kơ bruă m`am a`uê mnan dôk ti ana\p lui] ram:

“Kâo hriăm bruă `am a`uê anei aduôn kâo, am^ kâo. Kâo hriăm mơ\ng điêt hlo\ng truh kơ ara\ anei, kâo amâo lui ôh bruă anei, kyua `u jing bruă mơ\ng đưm mơ\ng djuê ana pô. Ara\ anei phung hlăk ai [ia\ đui] mnuih ]ia\ng hriăm, kâo hu^ mơh `u srăng lui] ram he\, kâo hlăk g^r ktưn kriê pioh bruă ngă mơ\ng djuê ana pô ]ia\ng [rư\ hruê [rư\ đ^ kyar amâo mâo lui] ram ôh”.

G^r ktưn amâo lui bruă mă mơ\ng aduôn knuê aê hđăp lui pioh lui] ram he\, phung thâo mbruă [uôn Sung Lớn, să Ia Dơk hlăk g^r ai tiê mtô bi hriăm bruă knuă kơ phung hlăk ai. Khă gơ\ thu\n truh 72 leh, asei mlei amâo lo\ suaih ôh, [ia\dah lu thu\n ho\ng anei, pô thâo mbruă Rơ Mah H’Byu, ti [uôn Sung Lớn, să Ia Dơk ăt g^r mtô bi hriăm bruă m`am a`uê mnan kơ phung mniê êra Jarai hlăm [uôn. H’Byu la] sơnei; bruă m`am a`uê mnan amâo djo\ bruă mkra mjing mnơ\ng mse\ si aguah tlam ôh, [ia\dah jing ngăn dhar kreh mơ\ng mnuih Jarai. Kyua ana\n, phung mduôn khua mse\ si `u bi mâo klei đua klam mtô la] kơ anak aneh kriê pioh, amâo mâo lui bruă đưm mơ\ng aduôn knuê aê hđăp lui pioh lui] ram he\. Kngan m`am a`uê pral kdal pô thâo mbruă H’Byu mtă mtăn kơ phung mniê êra hlăm [uôn sơnei:

“Phung diih dlăng kơ kâo m`am anei, dlăng bi nik ]ia\ng tui hriăm ho\. Bruă m`am a`uê jing bruă mơ\ng aduôn knuê aê hđăp lui pioh, amâo dưi lui ôh. Diih tui hriăm ]ia\ng kriê pioh bruă đưm mơ\ng djuê ana pô”.

Ho\ng klei thâo kơ bruă kriê pioh knhuah dhar kreh đưm êdah kdlưn mơ\ng djuê ana pô, ara\ anei êpul Hgu\m phung mniê să Ia Dơk, kdriêk Đức Cơ mb^t ho\ng phung thâo mbruă kriê pioh bruă m`am a`uê mnan. Mơ\ng ana\n, chi hội mko\ mjing 1 câu lạc bộ mâo 20 ]ô mnuih jing phung mniê Jarai. Hlăm wưng amâo mâo bruă mă, phung amai adei mă hla mnan ba w^t kơ sang m`am a`uê. Sui ho\ng anei 2 thu\n, êpul hgu\m phung mniê să Ia Dơk, kdriêk Đức Cơ jho\ng ai tiê ba a`uê mnan kơ anôk rang mdah du\m mta mnơ\ng mkra mjing mơ\ng phung mniê ]ar Gia Lai. Yap mơ\ng ana\n truh kơ ara\ anei, a`uê mnan mphu\n ba ]h^ hlăm sang mnia ho\ng ênoh mơ\ng 200 – 400 êbâo prăk hlăm 1 blah tui hluê si hnơ\ng điêt pro\ng. {ia\dah ênoh pro\ng pr^n h^n truh kơ ara\ anei năng ai câu lạc bộ mtô ba leh klei khăp ]ia\ng dhar kreh djuê ana truh kơ phung amai adiê mniê. Amai Rơmah Nga, [uôn Sung Nhỏ, să Ia Dơk, kdriêk Đức Cơ brei thâo:

“Dlăng kơ phung mniê êra, am^ ama pô m`am a`uê, kâo khăp êdi, sơnăn kâo hluê hriăm. Ara\ anei kâo hlăk tui hriăm. Kâo ]ia\ng m`am a`uê pioh p^t đih, dôk ]hưn êđăp êdi. A`uê đưm dôk êđăp êdi”.

Du\m thu\n ho\ng anei, kyua mâo Câu lạc bộ m`am a`uê mnan mơ\ng phung amai adei leh ana\n klei g^r ktưn mtô bruă mơ\ng phung thâo mbruă mduôn khua Jarai, amâo djo\ kno\ng phung amai adei mniê đui] ôh, [ia\dah phung êkei mduôn, phung hđeh êlăk ăt hur har ho\ng bruă m`am a`uê mnan. A`uê mnan juăt mưng đ^ lar hlăm klei hd^p mda mơ\ng du\m go\ êsei mnuih Jarai ti să knông lăn să Ia Dơk, kdriêk Đức Cơ. Aduôn Rơ Ô H’Rin, khua Êpul hgu\m phung mniê kdriêk Đức Cơ, ]ar Gia Lai brei thâo; Êpul hgu\m hlăk hur har ba a`uê mnan nao ]h^ hlăm sang mnia. Êpul hgu\m ]ang hma\ng mâo tu\ mă klei đru mơ\ng ]ar Gia Lai ]ia\ng bruă kriê pioh bruă m`am a`uê mnan đưm mơ\ng mnuih Jarai mâo ba w^t boh tu\ dưn leh ana\n h’^t kjăp h^n:

“Hmei hlăk tă hdră bruă ngă kơ phung amai adei [uh klă bruă kriê pioh a`uê, mơ\ng ana\n, hmei bi trông hdră ba nao ]h^ a`uê hlăm sang mnia. Gưl kdriêl, să ba a`uê mnan nao ]h^ hlăm sang mnia jing brua\ dleh dlan êdi. Kyua ana\n, bi mâo klei mđing dlăng mơ\ng brua\ sang ]ư\ êa alu\ wa\l, mâo hdră bruă mdê hjăn đru brei thiăm”.

A`uê mnan jing 1 mta a`uê mâo boh tu\ dưn dhar kreh yuôm bhăn êdi. Kyua `u amâo djo\ kno\ng bi êdah kiê kngan thâo mbruă, kreh kriăng leh ana\n lui] liê ai tiê hruê m’mông mơ\ng mnuih [uôn sang Jarai đui] ôh, [ia\dah jing mta mnơ\ng dhar kreh ho\ng du\m klei tu\ dưn jăk siam lă lar mơ\ng mnuih [uôn sang alu\ wa\l. Ho\ng klei khăp ]ia\ng lehana\n klei g^r ktưn kriê pioh bruă đưm, mnuih Jarai ti kdriêk knông lăn Đức Cơ, ]ar Gia Lai hlăk g^r ktưn ai tiê kriê pioh leh ana\n mđ^ lar a`uê mnan mơ\ng djuê ana pô.

Mnuih [uôn sang leh ana\n [^ng găp drei mrâo hmư\ leh kdrê] Knhuah siam ê[a\t mơ\ng du\m djuê ana lăn Dap kngư, hâo hưn bruă m`am a`uê mnan mơ\ng mnuih Jarai. {ua\n bi tuôm ho\ng mnuih [uôn sang leh ana\n [^ng găp drei hlăm du\m hdră êdei.

                                        H’Mrư pô ]ih hlo\ng răk