VOV4.Êđê –Ho\ng djuê ana Hrê ti kr^ng ]ư\ ]hia\ng nah Yu\ ]ar Quảng Ngãi, ênai ]ing ]har jing klei blu\ hrăm, mnơ\ng yuôm bhăn bi blu\ hrăm plah wah di gơ\ ho\ng yang. Di du\m ênhiang mmui` djuê ana Ta lêu, ka choi jiă kma klei siam, klei ]ang hmăng mơ\ng mnuih Hrê. Ară anei, phung khua mduôn ti nei ăt g^r bi hriăm kơ phung mda asei.

Mnuih [uôn sang Hrê ti alu\ Làng Teng, să Ba Thành, kdriêk Ba Tơ, ]ar Quảng Ngãi khăng bi k[^n hlăm anôk “Kriê pioh lehana\n mđ^ lar boh yuôm bhăn dhar kreh alu\ Làng Teng” grăp blư\ mâo knăm m’ak. Mse\ si tit mrâo êgao, knăm m’ak yuôm bhăn h^n mơ\ng mnuih Hrê jing ngă yang  tu\ drông yang adiê, atâo atiêt w^t [ơ\ng tit. Mnuih Hrê dlăng anei jing knăm hdơr knga kơ phung yang, aduôn aê atâo atiêt đru leh mnuih [uôn sang hlăm [uôn mâo klei mbhă mbhai; ]ang hma\ng thu\n mrâo êđăp ênang, suaih pral. Leh klei ngă yang, hlăm du\m boh sang dlông krum đưm, mnuih [uôn sang kuh ku\m djiêu ]eh kpiê, bi blu\ yăl, lăm lui du\m klei amâo mâo m’ak hlăm thu\n hđăp, mđing dlăng kơ du\m mta klei jăk siam. Ayo\ng Phạm Văn Sây, ti alu\ Làng Teng, să Ba Thành, kdriêk Ba Tơ, ]ar Quảng Ngãi la] sơnei; ho\ng mnuih Hrê, kbao jing mnơ\ng yuôm bhăn siă suôr ho\ng klei hd^p mda mnuih [uôn sang. Êlâo dih êlâo kơ [ơ\ng tit [uôn, grăp go\ êsei ngă yang kơ war kbao:

“Mnuih [uôn sang Hrê ti anei ngă yang kbao 1 thu\n mđ^ thiăm thu\n hd^p. }ang hmang kbao hiu [ơ\ng rơ\k, hiu kai k[ươ ktang kjăp, amâo mâo klei ruă. Klei ngă yang mâo 1 drei ]ang hma\ng yang adiê đru mnơ\ng yuôm bhăn siă suôr ho\ng mnuih [uôn sang Hrê ti anei”.

Hlăm du\m hruê tit, du\m blah kpin, ao pơ\k m`am siam h^n mơ\ng phung am^, phung amai lui] lu ai tiê pơ\k m`am hlăm thu\n mâo mnuih [uôn sang ba hưn mdah. Grăp gru grua boh đê] pơ\k m`am êa hrah, ju\ lehana\n ko#. Aduôn Phạm Thị Điền, thu\n anei êbeh 70 thu\n leh, [ia\dah grăp hruê ăt g^t g^t ho\ng bruă pơ\k m`am mnơ\ng djuê ana Hrê. Aduôn Điền jing 1 hlăm ênoh [ia\ phung thâo mbruă mơ\ng Làng Teng kriê pioh bruă pơ\k m`am lehana\n lo\ mtô kơ phung anak aneh:

“Kâo thâo pơ\k m`am mơ\ng điêt. Aduôn mtô kơ kâo, kno\ng thâo pơ\k m`am đui]. Ara\ anei kâo thâo m`am siam h^n, mtô kơ phung ]ô anak pơ\k m`am. Kâo m`am n’nao, amâo mâo lui ôh. Adôk hd^p adôk m`am, djiê kơh lui”.

Mâo am^ mtô bi hriăm bruă pơ\k m`am, anak mniê aduôn Điền jing amai Phạm Thị Sung jho\ng po\k anôk ]h^ mnia mnơ\ng djuê ana Hrê ti [uôn sang pô mtam, alu\ Làng Teng, să Ba Thành. Du\m kdrăp ]u\t h’ô djuê ana, mnơ\ng yua kơ bruă duh mkra, du\m kdrăp pe\ tông… siă suôr ho\ng klei hd^p mda mơ\ng mnuih Hrê mâo amai Sung hưn mdah lehana\n ba ]h^ lar [ar truh kơ [^ng găp, tuê je\ giăm taih kbưi. Du\m mta mnơ\ng anei ba ]h^ [rư\ hruê [rư\ lu. Kyua ana\n lu phung amai adei Hrê ti Làng Teng, să Ba Thành ăt mâo thiăm ênoh hrui w^t, mđ^ kyar klei hd^p mda go\ êsei. Anei ăt jing hdră ]ia\ng phung hlăk ai mse\ ai amai Phạm Thị Sung ngă bruă duh mkra êjai, đru mguôp kriê pioh, mđ^ lar du\m boh yuôm bhăn dhar kreh djuê ana mơ\ng mnuih Hrê:

“Kâo po\k anôk ]h^ mnia anei, đru mguôp hlăm bruă kriê pioh dhar kreh mơ\ng mnuih Hrê. Amâo djo\ kno\ng kriê pioh bruă ngă mơ\ng mnuih Hrê mơ\ng gưl anei nao kơ gưl mkăn đui] ôh [ia\dah lo\ mjing hnư hrui w^t h’^t kjăp kơ mnuih [uôn sang ti anei”.

Ara\ anei, hlăm brô 70% ênoh mnuih [uôn sang mơ\ng kdriêk kr^ng ]ư\ ]hia\ng Ba Tơ jing mnuih [uôn sang djuê ana Hrê. Dhar kreh djuê ana mơ\ng mnuih Hrê mâo lu mơh. Mb^t ho\ng du\m knăm m’ak, knhuah bhiăn mâo lu kdrăp pe\ tông djuê ana, sơnăn mnuih [uôn sang Hrê lo\ kriê pioh du\m ênhiang mui` ta lêu ka choi mâo mă hjăn păn. Trần Trung Triết, khua knơ\ng bruă sang ]ư\ êa kdriêk Ba Tơ, ]ar Quảng Ngãi brei thâo; alu\ wa\l lo\ dơ\ng mđing dlăng bruă kriê pioh mđ^ lar du\m boh yuôm bhăn dhar kreh mguôp mb^t mđ^ kyar bruă hiu ]hưn:

“Pơ\k m`am mnơ\ng djuê ana Hrê Làng Teng dưi tu\ yap jing ngăn dhar kreh amâo êdah klă gưl Ala ]ar. Anei ăt jing tur knơ\ng ]ia\ng kriê pioh. Kdriêk g^t gai bruă mtô bi hriăm phung thâo mbruă, mjing klei găl ]ia\ng digơ\ mđ^ kyar bruă pơ\k m`am. Ti ana\p mta kriê pioh bruă ngă, êdei kơnăn mđ^ kyar hluê hdră duh mkra. Boh nik gơ\ kriê pioh knhuah gru dhar kreh mơ\ng mnuih [uôn sang mguôp mb^t mđ^ kyar bruă hiu ]hưn mơ\ng alu\ wa\l.

H’Mrư pô ]ih hlo\ng răk