VOV4.Êđê- Ti Kon Tum, Knơ̆ng bruă kriê pioh dhar kreh, Phŭn bruă dhar kreh, mjuăt asei mlei leh anăn hiu čhưn ênguê mrâo mkŏ mjing Klei bi kƀĭn bi trông lač kơ bruă kriê dlăng, răng mgang, mđĭ lar ênoh yuôm wăl dhar kreh čing čhar Lăn Dap Kngư. Nao hgŭm mâo phung kriê dlăng, ksiêm duah kơ dhar kreh djuê ana, bi ala kơ pô thâo mbruă mbĭt hŏng Knơ̆ng bruă dhar kreh, mjuăt ktang asei mlei leh anăn hiu čhưn ênguê 5 čar krĭng Lăn Dap Kngư. Phung kreh knhâo, phung kriê dlăng hlak mblang leh dŭm klei tŭ dưn ăt msĕ mơh klei êdu kƀah hlăm wưng êgao, mơ̆ng năn ba mdah dŭm klei mĭn, hdră mâo klei tă hdră, klă klơ̆ng hjăn ti Lăn Dap Kngư kñăm răng mgang, mđĭ lar knhuah gru djuê ana.

Blŭ hlăm klei kƀĭn trông, Nông Quốc Thành, k’iăng khua kiă kriê anôk kriê pioh knhuah gru dhar kreh (mơ̆ng phŭn bruă dhar kreh, mjuăt asei mlei lehanăn hiu čhưn ênguê) hmăng hmưi dŭm čô hlăm bruă tui duah klei mrâo mrang, pô bi ala kơ dŭm knơ̆ng, dhar, anôk bruă hlăm dŭm čar ti krĭng Lăn Dap Kngư dưi mâo klei klă mngač, hur har hlăm klei bi trông, čih yap klă kơ dŭm bruă ngă kriê pioh, răng mgang lehanăn bi lar klei yuôm bhăn knhuah gru dhar kreh anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư. Mbĭt hŏng anăn, srăng dưi thâo klă dŭm klei găl lehanăn klei lông dlăng hlăm dŭm hruê mmông ti anăp, jhŏng lehanăn mâo klei klă bi êdah dŭm klei mĭn, dŭm klei yuôm bhăn mrâo, mâo boh tŭ dưn klă sĭt lehanăn mâo dŭm hdră êlan jăk hĭn kơ bruă kriê pioh, bi lar boh tŭ dŭm knhuah gru dhar kreh anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư.

Hŏng giăm 16 thŭn leh kơ hruê anôk tông čing char krĭng Lăn Dap Kngư dưi mâo klei tŭ yap mơ̆ng UNESCO jing mnơ̆ng siam lŏ dơ̆ng čuê lehanăn jing knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah klă kơ jih jang mnuih. Phŭn bruă dhar kreh, mjuăt asei mlei lehanăn hiu čhưn ênguê, bruă sang čư̆ êa lehanăn dhar bruă dhar kreh 5 čar krĭng Lăn Dap Kngư dưi ngă leh lu hdră êlan čiăng kriê pioh lehanăn bi lar boh tŭ dưn knhuah gru dhar kreh anei. Yuôm bhăn hĭn jing dŭm klei ngă yang, knăm knhuah gru djuê ana ăt dưi mâo klei djă pioh mơ̆ng dŭm djuê ana mnuih tinei, dưi ngă hlăm klei hdĭp grăp hruê. Mbĭt hŏng anăn mâo dŭm êtuh adŭ hriăm mtô kơ klei tông čing, kdŏ Xoang, klei thâo kơ čing čhar… dưi mkŏ mkra hŏng klei nao hgŭm truh kơ dŭm êbâo čô mnuih. Msĕ si ti čar Kon Tum, hlăm anăn mâo 622 ƀuôn sang mnuih djuê ƀiă dưi mâo êbeh 500 ƀuôn dôk mâo čing čhar, hŏng ênoh čing čhar truh kơ 2.100.

Kdŏ Čhuang leh anăn čing čhar hlăm knăm mơak ƀuôn sang ti Kon Tum

            Êngao kơ dŭm boh tŭ dưn jăk anăn, dŭm čô bi ala nao hgŭm hlăm klei kƀĭn trông ăt mâo klei bi êdah kơ lu klei lông dlăng hlăm bruă kriê pioh lehanăn bi lar boh tŭ dưn dhar kreh anôk tông čing char krĭng Lăn Dap Kngư msĕ si: Anôk tông čing čhar dhar kreh mâo klei bi rai, ênŭk mnuih êdei amâo djă pioh ôh dŭm klei bhiăn hlăm knhuah gru dhar kreh anei, kyuadah phung hđeh êđam êra ka mâo ôh klei čiăng, ka dưi bi kna ôh klei đĭ kyar bruă duh mkra hŏng klei đĭ kyar dhar kreh… tui hluê dŭm čô dhơ̆ng kơ bruă ksiêm duah dhar kreh Bùi Trọng Hiền, čiăng răng kriê lehanăn bi lar boh tŭ dưn anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư, êlâo hĭn čiăng čuăn ruah dŭm hdră êlan mâo boh tŭ dưn hĭn.

“Sitôhmô ti ƀuôn A, diñu amâo mâo klei găl hlăm bruă duh mkra, ƀiădah diñu mâo klei khăp kơ dŭm klei bhiăn mơak yan adiê mrâo, grăp thŭn knŭk kna srăng duh bi liê kơ diñu čiăng dưi rŏng kơ knăm yan adiê mrâo, hŏng sa drei kbao. Srăng đru kơ diñu dưi rơ̆ng klei bhiăn, kyuadah amâo mâo mnơ̆ng ngă yang mâo srăng jing klei ngă yang ôh. Mâo dŭm anôk mnuih ƀuôn sang mâo leh klei mlih, mlih wăt klei đăo knang, amâo lŏ duh bi liê kơ dŭm klei ngă yang ôh. Dŭm anôk dôk dưi rơ̆ng kơ klei ngă yang srăng mâo klei duh bi liê mơ̆ng knŭk kna hlăm alŭ wăl điêt, sơnăn arăng pia răng kriê kñăm srăng mâo boh tŭ dưn hĭn.”

Hlăm klei kƀĭn trông anăn, čiăng dưi čih yap kluôm ênŭm bruă ksiêm dlăng mơ̆ng knŭk kna hlăm bruă kriê pioh lehanăn bi lar boh tŭ dưn anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư mơ̆ng hruê mâo klei čih yap mơ̆ng UNESCO truh kơ ară anei. Dưi mđĭ hĭn klei thâo kơ phung knuă druh, boh tŭ dưn hlăm bruă kriê pioh dŭm knhuah gru dhar kreh dưi mâo klei tŭ yap mơ̆ng UNESCO msĕ si anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư. Dưi bi mklă êlan nao, bruă klam lehanăn hdră êlan hlăm dŭm hruê mmông ti anăp čiăng lŏ kriê pioh lehanăn bi lar boh tŭ dưn anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư tui hlue klei kuôl kă bi êdah leh hŏng UNESCO. Mâo klei kah mbha dŭm klei thâo hlăm bruă kriê pioh lehanăn bi lar boh tŭ dưn anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư čiăng dưi mgaih msir dŭm klei dleh dlan, kpăk gun êjai dôk hlăm bruă kriê pioh, lŏ bi mđĭ klei bi mguôp hŏng dŭm alŭ wăl mâo mbĭt knhuah gru dhar kreh dưi mâo klei čih yap lehanăn dŭm klei mâo hlăm bruă anăn.

Êpul mkŏ mkra klei bi trông čih yap kơ bruă kriê pioh, răng mgang, bi lar boh tŭ dưn anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư, lehanăn ăt lŏ mâo klei čih yap dŭm klei blŭ mơ̆ng dŭm čô dhơ̆ng kơ bruă, phung hlăm bruă ksiêm duah knhuah gru dhar kreh lehanăn pô bi ala bruă dhar kreh dŭm čar msĕ msi: mâo hdră êlan đru, brei prăk hlăm grăp mlan, grăp gưl kơ dŭm pô thâo bruă, mnuih mâo klei đru hlăm bruă kriê pioh lehanăn bi lar boh tŭ dưn knhuah gru dhar kreh anei. Phŭn bruă dhar kreh, mjuăt asei mlei lehanăn hiu čhưn ênguê srăng lŏ mâo klei duh mĭn lehanăn ktrâo êlan hlăm bruă kriê pioh lehanăn bi lar boh tŭ dưn anôk tông čing čhar krĭng Lăn Dap Kngư. Hlăm anăn srăng kñăm hlăm bruă mtô hriăm kơ mnuih ƀuôn sang, mkŏ mkra klei hưn hlăm bruă klei mrâo, mkŏ mkra klei găl srăng dưi dăp dŭm čô mă bruă hlăm dŭm alŭ wăl čiăng dưi ngă mâo boh tŭ dưn kơ bruă kriê pioh lehanăn bi lar klei yuôm bhăn dŭm knhuah gru dhar kreh mbĭt hŏng bruă mđĭ kyar klei hdĭp mnuih ƀuôn sang.

Pô mblang: Y-Khem Niê