VOV4. Êđê - Wa\l anôk tông }ing ]har Dap Kngư mâo leh UNESCO tu\ yap jing nga\n ]uê pioh dhar kreh amâo êdah kla\ bi ala kơ anak mnuih po\k leh lu klei ga\l c\ia\ng kriê pioh leh ana\n mđ^ lar mta dhar kreh mdê hja\n anei. Nga\n c\uê pioh Dhar kreh }ing ]har mơ\ng djuê ana K’Ho ti Lâm Đồng jing sa kdrêc\ yuôm bha\n mơ\ng Wa\l anôk trông c\ing c\har Dap Kngư. Hla\m kdrêc\ knhal jih thu\n anei, K’Brop mao klei c\ih hưn mthâo kơ du\m êpul tông c\ing mơ\ng  mnuih [uôn sang K’Ho ti kdriêk Lâm Hà, c\ar Lâm Đồng, a\t mse\ mơh hdra\ nga\ mơ\ng mnuih [uôn sang hla\m brua\ răng kriê pioh leh ana\n bi mđ^ lar knhuah dhar kreh mdê hja\n mơ\ng djuê ana pô.

}ing mnuih K’ho mâo du\m knhuah mdê êdi tui hluê si klei hd^p, klei m^n mdê hjăn mơ\ng djuê ana pô. Ana\n jing klei lu jơr, thâo pral hlăm hdră tông, klei ba yua mơ\ng mdê mta ]ing s^t ba tông. Grăp boh ]ing hlăm r^ng ]ing mâo klei djo\ tuôm kơ êpul êya yang [uôn mơ\ng mnuih K’ho, mse\ si ]ing ana, ]ing anak, ]ing ]ô… Amâo djo\ kno\ng jing sa kdrăp tông đui] ôh, ]ing lo\ jing 1 arua\t klei myang, bi mko\ plah wah anak mnuih ho\ng yang adiê. }ing mâo mơ\ng leh mâo anak mnuih, đ^ pro\ngêmo\ng bo\ hlo\ng truh kơ djiê, ăt mse\ mơh mâo hlăm djăp knăm m’ak klei hd^p mda mơ\ng êpul êya [uôn sang, mse\ si: Knăm m’ak [ơ\ng kbao, huă êsei mrâo, bi kuôl ung mo# amâo dah hla\m klei djiê bru\.......

Lo\\ dơ\ng ]uê bruă dhar kreh, ]ing c\har hlăk mâo mnuih [uôn sang K’ho ti kdriêk Lâm Hà la] hjăn leh ana\n ]ar Lâm Đồng la] kluôm dôk kriê pioh, mđ^ kyar. Pô thâo mbruă K’Thế, khua êpul tông ]ing alu\ Sre ~a\k, wa\l krah Đinh Văn, kdriêk Lâm Hà brei thâo:

“ Alu\ wa\l hmei mâo 2 êpul tông ]ing, jing êpul tông ]ing mniê leh ana\n êpul tông ]ing êkei. Phung tông ]ing anei, thâo tông raih du\m mta ]ing leh ana\n hgơr. Hmei khăng po\k adu\ mtô brua\ tông ]ing kơ phung hlăk ai, ]ia\ng anak aneh thâo, bi mpu\ mđ^ leh ana\n kriê pioh knhuah dhar kreh ]ing djuê ana pô”.

     Êpul tông ]ing mniê tông c\ing ti anôk bi lông dhar kreh ]ing ]har lăn Dap kngư thu\n 2017

Bohnik gơ\ jing êpul tông ]ing mniê mơ\ng Alu\ Bồ Liêng, wa\l krah Đinh Văn, mko\ mjing mao leh êbeh 10 thu\n. Anei jing hdră ngă jăk siam mơ\ng kdriêk Lâm Hà, hlăk êlâo dih ]ing kno\ng phung êkei tông. Ara\ anei êpul tông ]ing mniê thâo tông raih du\m mta ]ing, amâo mdê ho\ng êpul tông ]ing êkei ôh. Amâo djo\ kno\ng tông hla\m [uôn sang đuic\ ôh, êpul tông ]ing mniê Lâm Đồng mâo lu blư\ ba ênai ]ing K’ho kwang m`ê truh hlăm du\m boh [uôn yu\ pu\ ngo\ je\ giăm taih kbưi wa\t hlăm leh ana\n êngao ]ar Lâm Đồng, leh ana\n giăm anei h^n ana\n jing nao kơ anôk bi lông tông ]ing ]har lăn Dap Kngư thu\n 2017 ti [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột, ]ar Daklak. Pô thâo mbruă K’Thế brei thâo:

“ Êpul tông ]ing mniê ăt mâo 6 ]ô, mse\ ho\ng êpul tông ]ing êkei mơh, leh ana\n 1 ]ô mniê tông hgơr c\ia\ng krơ\ng bi djo\ ênhiang tông. Hlăm klei tông mơ\ng 6 boh ]ing, pô tông hgơr jing mao brua\ yuôm bhăn h^n jing pô krơ\ng bi djo\ ênhiang tông, ]ia\ng ]ing tông hmư\ bi knar ga\l, djo\ hdră tông, amâo bi kpleh ênai, `u c\iua\ng bi djo\ ga\l ho\ng ênhiang tông mb^t”.

Lâm Hà jing sa hlăm du\m alu\ wa\l mơ\ng ]ar Lâm Đồng ngă jăk bruă kriê pioh leh ana\n mđ^ lar dhar kreh ]ing ]har, kyua thâo bi mguôp du\m hdră êlan mtru\n mơ\ng knu\k kna ho\ng klei hd^p mda brua\ dhar kreh mơ\ng mnuih [uôn sang. }ing khăng ba yua hlăm du\m knăm m’ak ngă yang amâodah wưng mâo bruă yuôm bhăn mơ\ng go\ êsei mse\ si: knăm ngă yang [ơ\ng kbao, huă êsei mrâo, klei bi kuôl ung mo#, klei djiê bru\…. Bruă mtô hdră tông ]ing kơ phung hlăk ai mko\ mjing nanao đrông. Ara\ anei, ti alu\ wa\l anei ăt dôk mtô lu hdră tông ]ing đưm, du\m alu\ wa\l mkăn hlăm ]ar păt dah [rư\ lui] ram leh. Pô thâo mbruă K’Thế bi kah:

“ Amâo djo\ ôh leh am^ k’kiêng, đ^ pro\ngêmo\ng bo\ hlo\ng  thâo tông ]ing s’a^, [ia\dah ]ing jing c\ia\ng mâo mơ\ng ama aê pô mtô brei. Tông ]ing amâo djo\ mse\ si drei pe\ bro# ôh mâo nốt đô, rê, mi, fa,sol, la…, tông ]ing jing tui hluê si ênai pra\l, êmưt mơ\ng ênhiang tông. Mse\ si klei tông drông tu), tông klei ding biăp ding gòl, tông ]ing lôna amâo dah tông klei pep tôr jùn… Ana\n jing du\m klei tông mơ\ng đưm aduôn aê atâo atiêt mko\. Drei jing phung anak aneh, drei bi thâo mpu\ kriê pioh leh ana\n lo\ dơ\ng mtô kơ phung hlăk ai êdei ana\p”.

Mơ\ng hdră mko\ mjing du\m êpul tông ]ing, truh kơ bruă tui duah pioh w^t mtô du\m hdră tông ]ing đưm, leh ana\n ba ]ing ]har lo\ w^t hlăm klei hd^p mda dhar kreh mơ\ng go\ êsei leh ana\n êpul êya, phung thâo mbruă K’ho ti kdriêk Lâm Hà, ]ar Lâm Đồng, tuôm leh ana\n hlăk kru\ w^t knhuah dhar kreh mâo ma\ hjăn păn mơ\ng djuê ana pô, đru mguôp kriê pioh mđ^ kyar ]ing ]har lăn Dap Kngư – gơ\ jing leh ngăn c\uê pioh dhar kreh amâo êdah klă mơ\ng anak mnuih.

                                                            H’Nga pô ]ih hlo\ng răk