VOV4.Êđê - Dôk hlăm hdră kkuh m’ak 90 thŭn hruê mkŏ mjing čar Gia Lai, Knăm m’ak rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng bi mnia mblei lehanăn hưn mthâo mta mnơ̆ng OCOP krĭng lăn dap kngư – Gia Lai lehanăn hdră bi mjĕ mjuk anôk bruă duh mkra Japon jing bruă yuôm bhăn kñăm mđĭ klei bi hgŭm bruă mnia mblei, mđĭ wăl anôk mnia mblei lehanăn hưn mthâo dŭm mta mnơ̆ng OCOP, mta mnơ̆ng krĭng lŏ hma kdlưn hĭn, mta mnơ̆ng jăk truh hŏng mnuih blei yua.

Nao hgŭm rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng ti anôk rang mdang mnơ̆ng dhơ̆ng mnia mblei, gŏ sang mnia mblei Phạm Thị Bình, ti ƀuôn Ŏ, să Ia Vê, kdriêk Čư̆ Prông, čar Gia Lai ba mdah mnơ̆ng dhơ̆ng “Čê plăng kruê̆ čêñ Nam Phúc”. Aduôn Phạm Thị Bình brei thâo, mnơ̆ng dhơ̆ng anei dưi tŭ yap jing mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP 3 mtŭ gưl čar thŭn 2021. Hŏng ênoh ba čhĭ man dưn leh anăn mta êa mnăm anei amâo klei jăk kơ klei suaih pral kyuanăn mâo lu phung blei ba yua khăp čiăng: Anôk rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng mnia mblei thŭn anei dưi mkŏ mjing jăk êdi, bruă mdưm anôk dăp mnơ̆ng dhơ̆ng, djăp mta mnơ̆ng mâo klei jăk, găl ênưih kơ grăp čô, grăp knơ̆ng bruă. Nao hlăm anôk rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng mnia mblei gưl anei kâo ƀuh mâo klei găl rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng truh kơ ƀĭng găp hlăm leh anăn êngao čar dưi thâo mnơ̆ng dhơ̆ng pô. Ăt mâo phung blei ba yua khăp čiăng, kyuanăn diñu kreh blei yua nanao, mâo đa đa phung tuê diñu blei sa blư̆ wĭt mnăm leh anăn hruê êdei diñu lŏ hriê blei thiăm”. 

Anôk rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng mnia mblei mkŏ mjing leh klei găl kơ dŭm knơ̆ng bruă, êpul bi mguôp leh anăn dŭm alŭ wăl hưn mdah anăn knăl, tui duah ƀĭng hgŭm, pŏk phai anôk mnia mblei, đru kơ phung blei ba yua dưi yua dŭm mnơ̆ng dhơ̆ng mâo hnơ̆ng tŭ jăk. Mâo lu knơ̆ng bruă hlăm leh anăn êngao čar Gia Lai nao hgŭm hlăm klei rang mdah, ba mdah masin, kdrăp yua bruă tuh tia, bruă lŏ hma, mnơ̆ng dhơ̆ng mâo hnơ̆ng tŭ jăk. Dương Minh Tú, knuă druh anôk bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma leh anăn mtrŭt mđĭ klei mnia mblei Quãng Ngãi brei thâo: “Nao hŏng anôk rang mdah mnơ̆ng thơ̆ng mnia mblei gưl anei, êpul mơ̆ng knơ̆ng bruă tuh tia čar Quãng Ngãi ba tinei 20 mta mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP leh anăn mnơ̆ng dhơ̆ng boh mnga bruă lŏ hma kdlưn hĭn gưl ala čar msĕ si kđeh čĭm êmô krô, sĭk, êsun toi Lý Sơn, kan điêt aruăt, êa kbâo leh riă…Hlăm dŭm hruê êgao kâo ƀuh mnuih ƀuôn sang drei khăp čiăng êdi kơ mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP, boh nik jing dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng mâo hlăm dŭm krĭng kwar, mâo phung tuê hriê blei sa blư̆ leh, diñu ăt lŏ hriê blei tal 2, tal 3.

Anôk rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng mnia mblei leh anăn hưn mdah mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP alŭ wăl krĭng Lăn Dăp Kngư – Gia Lai mâo boh prŏng 250 anôk rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng hŏng dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP, mnơ̆ng dhơ̆ng êdah êdi, mnơ̆ng dhơ̆ng bruă tuh tia krĭng ƀuôn sang jăk hĭn mơ̆ng čar Gia Lai leh anăn dŭm čar, ƀuôn prŏng hlăm kluôm ala msĕ si kphê, tiu, makka, êa hnuê, êsun toi, k’hâu, êa msĭn… Ayŏng Trần Hoài Nam, sa čô tuê nao dlăng anôk rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng mnia mblei brei thâo: Gưl anei kâo ƀuh čar Gia Lai mkŏ mjing kdrưh kơăm, mnơ̆ng dhơ̆ng lu jơr. Mnuih ƀuôn sang hriê ti nei čuă dlăng wăl tač leh năn dlăng, blei yua dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng jing jăk găl êdi, ênoh ăt djŏ mơh. Mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng dŭm knơ̆ng bruă jing jăk leh anăn siam, djŏ ai êdi. Hơêč hmưi kơ čar Gia Lai lŏ mkŏ mjing lu hĭn dŭm gưl msĕ sơnei čiăng iêo mthưr lu phung tuê hiu čhưn ênguê hlăm leh anăn êngao čar ăt msĕ hŏng hlăm leh anăn êngao ala čar.”

Phạm Văn Binh, khua kiă kriê knơ̆ng bruă tuh tia čar Gia Lai brei thâo: Klei lu jơr, klei jăk siam mơ̆ng dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng jing mta kñăm hlăm bruă mtrŭt mđĭ klei mnia mblei gưl anei nao mbĭt hŏng bruă mnia mblei, ñŭ kma bruă duh mkra tar rŏng lăn. Hluê anăn, mkŏ mjing klei găl kơ dŭm knơ̆ng bruă, êpul bi mguôp, anôk bruă mkra mjing, mnia mblei mơ̆ng čar Gia Lai, dŭm čar, ƀuôn prŏng leh anăn knơ̆ng bruă Japon mâo klei găl bi tuôm, kah mbha, tui duah ƀĭng hgŭm, mđĭ kyar anôk mnia mblei. Mbĭt anăn, anei jing mmông hưn mdah klei găl, klei ktang, hưn mdah anăn knăl mnơ̆ng dhơ̆ng hlăm alŭ wăl, dŭm knơ̆ng bruă hŏng phung duh bi liê – mtrŭt mđĭ klei mnia mblei leh anăn bruă hiu čhưn ênguê. “Dŭm knơ̆ng bruă mơ̆ng Japon ăt uêñ mĭn êdi kơ dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng boh mnga bruă lŏ hma mơ̆ng čar Gia Lai msĕ si êa hnuê, kđeh čĭm êmô krô, makka leh anăn lu mta mnơ̆ng dhơ̆ng mkăn, boh nik jing kphê. Dŭm knơ̆ng bruă mơ̆ng Japon ăt ƀuh klei găl mơ̆ng čar Gia Lai kơ bruă iêo jak klei duh bi liê. Leh klei rang mdah mnơ̆ng dhơ̆ng mnia mblei anei, hmei hmăng hmưi dŭm knơ̆ng bruă mơ̆ng Japon srăng hriê duh bi liê kơ čar Gia Lai. Bi kơ dhar bruă tuh tia srăng mkŏ mjing djăp klei găl, đru kčĕ hŏng bruă sang čư êa čar iêo jak diñu duh bi liê kơ dŭm anôk bruă tuh tia čiăng hrăm mbĭt mtrŭt mđĭ klei mkra mjing.

Hdră OCOP jing hdră mđĭ kyar bruă duh mkra alŭ wăl krĭng ƀuôn sang hluê si êlan mđĭ kyar ai dưi čŏng mâo leh anăn mđĭ ênoh mnơ̆ng dhơ̆ng. Klei bi kƀĭn mơ̆ng dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP alŭ wăl krĭng kwar krah – krĭng Lăn Dăp Kngư ti Gia Lai dưi đru bi klă leh tur knơ̆ng kjăp mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang hlăm alŭ wăl.