Hlue si klei bhiăn mnuih Bahnar, mâo lu hdră bi mjing, klă klơ̆ng. mâo: Bi mjing ƀĭng găp, ayŏng adei, ama anak, amĭ anak… Bruă bi mjing khăng mâo mơ̆ng klei bi knăl hlăm klei êpei. Msĕ si 1 čô hđeh ruă duam, mlam êpei ƀuh hlei pô, ñu srăng yăl dliê kơ mnuih prŏng. Gŏ sang ba hđeh nao bi tuôm, akâo ngă knăm bi mjing dua ama anak kơ dua čô čiăng kơ hđeh anăn suaih pral. Amâodah hlăm klei mơak knăm kpiê êsei, lu mnuih amâo mâo dưi krơ̆ng ai tiê, truh bi mneh msao. Hruê êdei hlao kpiê ruă mâo mnuih prŏng, khua mduôn bi grăng, lač klei djŏ, klei jăk, diñu bi akâo klei pap mñai, leh anăn mjing ayŏng adei, ama anak.
Klei bhiăn bi mjing mnuih Bahnar dưi ngă mơ̆ng klei čŏng ngă, klei yuôm bhăn jăk siam, čang hmăn hdĭp mda bi djŏ, sĭt suôr, bi đru. Brôn Ƀun, sa čô nai jih thŭn mă bruă, ti ƀuôn Tuơh Klăh, să G’lar, kdriêk Đak Đoa, čar Gia Lai mâo lu amĭ ama, ayŏng adei, ƀĭng găp bi mjing, brei thâo: Knăm bi mjing dưi mkŏ mjing amâo luč liê lu ôh.
“Êlâo dih arăng khăng lač, tơdah bi mjĕ mjing hŏng mnŭ snăn anăn jing bi mjĕ mjing ayŏng adei, ƀĭng găp yuôm bhăn snăk. Khădah snăn, tơdah čuh ŭn snăn akâo lăn ala, boh nik, êmô, kbao… mjĕ mjing snăn arăng amâo ư ôh, amâo đei mâo ôh. Kâo pô mjĕ mjing kyua bi khăp, amâp djŏ kyua čiăng mă ngăn drăp amâodah lăn ala ôh anăn khăng ngă hŏng mnŭ ƀiădah klei khăp snăn mơak mơh, ăt mpŭ tơl jih klei hdĭp.”
Mơ̆ng êlâo truh kơ ară anei, mnuih Bahnar ăt dlăng myuôm mơh, răng kriê leha năn djăp pioh klei bi mjing. Mnuih ƀuôn sang dlăng klei bhiăn anei jing klei mkŏ klei khăp, tơdah mjing phung amâo thâo kral jing mnuih jĕ giăm, bi khăp, bi đru hlăm klei hdĭp. Khua mduôn Ayŏ, ƀuôn Piơm, wăl krah Đak Đoa, kdriêk Đak Đoa, čar Gia Lai brei thâo, ênoh yuôm ai tiê hlăm klei bi mjing mnuih Bahnar prŏng snăk:
“Tơdah bi mjing amâo mâo pô kñăm kơ mnơ̆ng dhơ̆ng ôh, jing čiăng bi đru, bi khăp, lăm lui djăp klei amâo thâo bi djŏ, hrăm mbĭt bi đru hlăm klei hdĭp. Tơdah bi mjĕ mjing snăn phung mâo klei hdĭp hĭn khăng đru phung dleh dlan hĭn čiăng kơ klei hdĭp jih dua tĭng đĭ kyar jăk hĭn…
Čiăng klă sĭt jing ayŏng adei, ƀĭng găp bi mjing, tơdah ngă klei bimjing, diñu srăng kă aruăt mrai hrah hlăm kngan dua čô. Tơdah bi mjing ama anak, snăn ama srăng mă êa ksâo mô̆ tuh hlăm čeh kpiê, dưm êrah mnŭ kơ anak mjing mnăm amâodah srăng brei anak mjing mam ti rup bi hmô kơ ksâo ama, ksâo amĭ. Ngă snăn hŏng klei bhiăn jing anak mam amĭ, êa ksâo ama diñu jing leh ama, amĭ anak sa tian. Suk, sa čô mnuih thâo săng kơ dhar kreh djuê ana mnuih Bahnar ti wăl krah Đăk Đoa, kdriêk Đăk Đoa, čar Gia Lai, brei thâo:
“Klei bi mjĕ mjing dưi ngă kjăp snăk, êlâo kơ 2 čô bi mjing snăn brei mâo pô riu yang ngă yang leh anăn ayŏng adei dlăng. Pô riu yang srăng êmuh dua čô, tơdah ƀuh bi khăp sĭt, dlăng msĕ si ayŏng adei sa amĭ snăn kơh ngă klei bi mjing. Tơdah ngă klei bi mjing, dua čô brei mâo klei ƀuăn rơ̆ng jing: amâo bi kngă hdơ̆ng pô ôh, amâo blŭ jhat, amâo bi tăm pah, wăt kơ gŏ sang wăt tơdah tuôm hŏng djăp klei dleh dlan, boh klei hlăm klei hdĭp…”
Klei bhiăn bi mjing mnuih Bahnar jing sa dhar kreh jăk siam bi êdah ai tiê bi hgŭm hlăm klei hdĭp, mă bruă anăn mnuih ƀuôn sang mpŭ, răng kriê leh anăn bi lar hlăm lu ênuk. Đinh Ngăm, K’iăng Khua bruă mặt trận kdriêk Mang Yang, čar Gia Lai bi mklă:
“Klei bhiăn bi mjing jăk snăk, mâo mnuih ƀuôn sang răng kriê, mđĭ lar. Phung bi mjing snăn bi hgŭm, hrăm mbĭt, bi đru tơdah tuôm dleh dlan, klei truh, gĭr ktưn hlăm klei hdĭp. Boh nik tơdah ruă duam, bi mjing leh snăn diñu dlăng jing mnuih sa boh sang, jing găp djuê pô anăn bi juh, mđĭ ai, bi đru hlăm ai tiê leh anăn mnơ̆ng dhơ̆ng. Kyua anăn mnuih ƀuôn sang mpŭ snăk, djă pioh klei bi mjing anei.”
Viết bình luận