VOV4.Êđê - Hlăm bruă mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, bruă mkŏ mjing klei pla mjing leh anăn ba čhĭ boh mnga bruă lŏ hma kơ mnuih ƀuôn sang jing năng mjêč êdi. Ƀiădah, klei mâo lu boh mnga ƀiădah luč ênoh, dleh ba čhĭ ăt dôk mâo hlăm lu mta ana pla mjing. Ti kdriêk Krông Bông, čar Dak Lak mâo hlăm brô 1.000ha đang tei nan dôk hlăm wưng hrui pĕ ƀiădah ênoh hlăk hrŏ kjham. Ênoh prăk duh bi liê đĭ yuôm ƀiădah ênoh čhĭ êlưih, dôk ngă phung pla mjing lĕ hlăm klei luč liê mang. Phŭn agha jing phung pla mjing amâo mâo čuăn ruah djŏ mjeh dưi ba čhĭ. Anôk bruă djŏ tuôm ti alŭ wăl čiăng mâo hdră tă nao mbĭt hŏng bruă ba čhĭ boh mnga bruă lŏ hma kơ mnuih ƀuôn sang.

Gŏ sang Y Then Mkang ti ƀuôn Čư̆ Drăm, să Čư̆ Drăm, kdriêk Krông Bông pla 2 ha tei nan, dôk hlăm wưng ksă. Y Then brei thâo, tơdah tei nan mâo ênoh, hlăm 1 hruê kăm ñu srăng hrui mă jih jang, khădah, truh ară anei phung akâo blei ƀiă leh anăn diñu knŏng tla mkrah wah ênoh hlăk akŏ yan. Y Then lač, tơdah čhĭ mtam snăn gŏ sang luič liê lu. Bi tơdah dôk guôn sui tei nan srăng jhat, luič liê lu hĭn mơh.“Thŭn anei akŏ yan snăn dưi čhĭ hŏng ênoh 16 êbâo -17 êbâo prăk/boh prŏng hlăm brô 2-3 kg, bi hŏng boh điêt snăn 9 êbâo -10 êbâo prăk/boh điêt, ƀiădah ară anei boh prŏng knŏng dôk 8 êbâo -9 êbâo prăk/boh, điêt snăn 2 êbâo -3 êbâo/boh, trŭn mkrah wah mkă hŏng akŏ yan. Trŭn ênoh snăn ƀiădah ăt dleh čhĭ mơh, amâo mâo pô hiu blei ôh. Tei nan ksă lu hlăm hma amâo mâo dưi čhĭ ôh.

 Msĕ snăn mơh, yan tei nan thŭn anei, gŏ sang Y Lập Êban ti ƀuôn Čăm B, să Čư̆ Drăm, kdriêk Krông Bông pla 1,5 ha. Hlue si Y Lập, thŭn anei ênoh mnơ̆ng mdhơ̆ng hbâo pruê đĭ, êa drao krih kơ mnơ̆ng pla mjing, đĭ sơăi, ênoh kriê dlăng, hrui pĕ ăt đĭ lu, mơ̆ng 200 êbâo prăk/sa čô đĭ 300 êbâo prăk/sa čô. Kyua anăn bruă ênoh tei nan trŭn ƀiă đei ngă kơ gŏ sang luic liê hĭn.“Thŭn dih sang pô hrui mâo hlăm brô 100 êklăk prăk mơ̆ng 1,5ha, ƀiădah thŭn anei ăt ênhă anăn knŏng hlăm brô 30-50 êklăk prăk, mnuih ƀuôn sang luič liê lu”.

Klei ksiêm yap mơ̆ng adŭ bruă lŏ hma leh anăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang kdriêk Krông Bông, kluôm kdriêk ară anei mâo giăm 1000 ha tei nan, kƀĭn lu ti să Čư̆ Drăm, Yang Mao leh anăn Čư̆ Pui. Tei nan ti nei lu jing tei nan mmih (mjeh Cayen), hnơ̆ng mâo grăp thŭn mâo 40 êbâo ton boh.

Hlue si Võ Tấn Trực –  Khua adŭ bruă lŏ hma leh anăn Mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang kdriêk, mjeh tei nan Cayen khă gơ̆ mâo hnơ̆ng lu ƀiădah amâo djŏ guôp čiăng ba čhĭ kơ ala tač êngao ôh. Kyua anăn, lu thŭn êgao, phung pla tei nan ti kdriêk Krông Bông tlă anăp hŏng boh klei anôk ba čhĭ amâo hơĭt kjăp, djŏ thŭn mâo djŏ thŭn tlaih. Klei amâo jăk mkăn mjeh tei nan anei jing ksă pral đei, khăng hrui pĕ sa blư̆ hlăm wưng 2-3 nhruê kăm, ngă truh kơ bruă mkăp lu hĭn kơ klei yua, phung blei kpĭ ênoh. Bruă lŏ hma dôk hâo hưn, đru kơ mnuih ƀuôn sang ƀrư̆ bi mlih pla dŭm mjeh tei nan msĕ si: Win amâodah Md2, dŭm mta dưi ba čhĭ kơ ala tač êngao leh anăn wưng hrui pĕ sui mơ̆ng 2-3 mlan. Kdriêk Krông Bông ăt dôk iêô mthưr anôk bruă duh mkra hriê duh bi liê sang mkra mjing mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng tei nan čiăng msir mgaih klei kơ anôk ba čhĭ. Võ Tấn Trực brei thâo:“Hmei dôk tă hdră kơ mnuih ƀuôn sang ƀrư̆ bi mlih pla tei nan si ngă čiăng djŏ guôp hŏng anôk ba čhĭ leh anăn dŭm klei čiăng phung hrui blei bi djŏ guôp pioh ba čhĭ kơ ala tač êngao, mjeh hmei čiăng mnuih ƀuôn sang bi mlih pla jing Win amâodah MD2. Ară anei mnuih ƀuôn sang dưi hâo hưn, ktrâo lač snăn ăt dôk ƀrư̆ bi mlih pla dŭm mjeh tei nan anei. Dŭm mjeh anei boh điêt hĭn ƀiădah lŏ mâo klei găl ba čhĭ hơĭt kjăp, dưi ba chĭ kơ ala tač êngao, dưi mkra mjing dưm hlăm ƀuăt. Kơ ênhă adôk, snăn bruă lŏ hma mkŏ mjing đru kơ mnuih ƀuôn sang Êpul hgŭm bruă, ktrâo lač hdră mnêč kreh knhâo kơ mnuih ƀuôn sang pla tei nan doh čiăng ba čhĭ hlăm ala čar.”

Hlăm thŭn êgao, tei nan mâo lu yan djŏ yan mâo ênoh, ba lu prăk hrui wĭt kơ mnuih ƀuôn sang ti dŭm să taih kbưi ƀun ƀin msĕ si: Čư̆ Drăm, Čư̆ Pui leh anăn Yang Mao ti kdriêk Krông Bông. Tơdah dưi tă hdră pla leh anăn mkra mjing tei nan hŏng djăp ênŭm hnơ̆ng čuăn ba čhĭ kơ ala tač êngao amâodah mâo sang mkra mjing jăk mjing anôk ba čhĭ hơĭt kjăp, tei nan dưi jing sa hlăm dŭm ana pla mjing mâo bruă duh mkra kjăp, djŏ guôp hŏng dŭm alŭ wăl mâo lu čư̆ čhiăng, bruă duh mkra dôk dleh dlan ti kdriêk Krông Bông./.