Dŭm boh sang krum mnuih Thái ti Sơn La, boh sang mnhuih Tày, Nùng ti Lạng Sơn, mnuih Hà Nhì ti Lào Cai amâodah dŭm boh sang mnuih Mông ti Lạng Sơn, Sơn La… mâo mtih mđao hlăm yan êăt, êđăp hlăm yan bhang leh anăn dưi bi mguôp klei thâo djŏ tuôm kơ klei ngă yang, dhar kreh. Khădah snăn, dŭm boh sang anei dưi dlăng jing ka djăp hnơ̆ng čuăn krĭng ƀuôn sang mrâo. Lu gŏ sang lŏ dưi mtrŭt mjhar čiăng lăm lui sang djuê ana čiăng rŭ mdơ̆ng dŭm boh sang djăp hnơ̆ng čuăn 3 khăng (mtih khăng, čuôr khăng, tur khăng) ngă kơ dŭm boh sang djuê ana jiă kma jih klei thâo djuê ana mơ̆ng dŭm djuê ana mnuih mâo klei huĭ ƀrư̆ luč.

 Hŏng hdră dưi pŏk ngă êlam msĕ msi krĭng ƀuôn sang mrâo snăn bruă bi khăng leh anăn săng soh snăn huĭ hyưt snăk. Jih ai tiê hŏng dhar kreh krĭng ƀuôn sang, Nguyễn Thị Phương Châm, Khua Anôk bruă ksiêm hriăm dhar kreh, Anôk bruă ksiêm hriăm klei kreh knhâo ala ƀuôn Việt Nam brei thâo: Tinei, klei găl dhar kreh ka dưi thâo săng djŏ, ênŭm, kyua anăn ka yua jăk ôh dhar kreh čiăng mđĭ kyar:

“Dŭm klei dhar kreh ti ƀuôn sang, drei khăng yua hnơ̆ng kčah, yua ăl anak mnuih ară anei dlăng leh anăn lač anăn jing klei kthŭl mluk, êmưt đĭ kyar. Klei anăn năng lăm lui. Boh sĭt dŭm klei dhar kreh anăn, tơdah dưi ba yua hlăm klei hdĭp mda ala ƀuôn mơ̆ng mnuih ƀuôn sang, jing yuôm bhăn snăk hlăm klei hdĭp diñu.  Mơ̆ng ală mta phung ƀuôn sang drei srăng ƀuh anăn jih phŭn mdĭ kyar. Dhar kreh djuê ana ka tuôm ngă gun kpăk ôh kơ klei đĭ kyar, knŏng mâo klei đĭ kyar amâo dưi ba yua jăk hĭn klei găl dhar kreh kơ pô.

 Dlăng kơ ênoh yuôm dhar kreh mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, ti anăp klei anei, Khua phŭn bruă lŏ hma krĭng ƀuôn sang leh anăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang Lê Minh Hoan ƀuh rŭng răng ti anăp klei tui ngă amâo ruah. Ktrâo lač boh sĭt tơdah kbưi hŏng ƀuôn sang sui đei, lu mnuih ƀuh mdê snăk, mưng mơh ƀiădah mdê mơh. Ƀuh kƀah sa mta klei mâo leh hlăm ai tiê klei mĭn. Lu anôk mrâo mrang hĭn, ƀiădah msĕ si knŏng hlue ngă ti êngao, amâo guôp ôh hŏng ƀuôn sang pô. Hlue si Khua phŭn bruă Lê Minh Hoan, klei mkra mjing djuê ana jưh kơ lăn adiê leha anăn dhar kreh alŭ wăl. Grăp alŭ wăl mâo yan adiê mdê mdê, Grăp djuê ana mâo klei dhar kreh mdê mdê. Ară anei, ƀuôn hlăm ƀuôn sang, klei mơk mbĭt hŏng klei hnĭng hơưi. Ƀuôn sang ƀrư̆ lu, ƀrư̆ mdrŏng ƀiădah mnuih ƀuôn sang lŏ bi kbưi hĭn:

“Tơdah anak mnuih duah klei hdĭp mda jăk hĭn, snăn amâo ñĕ ôh kơ klei amâo thâo bi djŏ kơ klei tŭ dưn, klei bi mguôp êpul êya ƀrư̆ luč. Hlăk anăn pui hlăm ti sang knŏng mtrang ti sang anăn, Hlei hma pô anăn ngă mă, klei bi mkă, bi keh nač bi ktlah klei khăp ƀuôn sang. Anak mnuih mâo dua klei klei mĭn: jăk leh anăn jhat. Dhar kreh đru bi kna ai tiê klei mĭn, mjing ai tiê jăk, mkhư̆ ai tiê amâo jăk. Ai tiê jăk đru kơ ala ƀuôn krĭng ƀuôn sang jăk siam.”

 Hŏng phung čih mkra hdră rŭ mdơ̆ng, Hoàng Thúc Hào, K’iăng Khua Êpul hgŭm čih mkra hdră rŭ mdơ̆ng Việt Nam lač: Boh tŭ kơ krĭng ƀuôn sang mrâo knŏng lač kơ hnơ̆ng. Hlăm wưng kơ anăp brei mđing kơ hnơ̆ng jăk. Anăn jing dŭm klei bi mklă kơ hnơ̆ng siam msĕ si êlan klông, ƀuôn sang, ana kyâo mtah, êa đoh... ênưih hĭn, ƀiădah mkŏ mjing klei khăp mnuih Việt Nam. Êngao anăn, hdră mkŏ mjing ƀuôn prŏng jing ngă nanao. Mjing ƀuôn sang mrâo mrang, tơdah ktuê dlăng jăk, snăk dhar kreh srăng mâo lu klei găl. Mñă klă dŭm klei amâo uêñ hlăm bruă ba yua gru hmô mkra mjing êdah êdi kơ lu krĭng ƀuôn sang, Pô thâo mkra mjing Hoàng Thúc Hào mtă:

“Sang dhar kreh kdriêk, să alŭ ƀuôn, sang mdrơ̆ng hŏng êa lip… Anôk anei mkra. Hmei akâo lŏ dlăng wĭt, si ngă čiăng mâo dŭm êbâoklei bi hmô mbha hlue si 7-8 krĭng dhar kreh, ƀiădah anăn jing klei bi hmô hŏng phần mềm, dưi bi mlih. Drei mâo klei găl phung čih mkra klei rŭ mdơ̆ng lu, phung ngă hdră čualw mkă lu mă bruă ti ƀuôn prŏng, kyua tinăn kơh mâo klei kuôl kă bruă duh mkra, bi ti dŭm krĭng ƀuôn sang, amâo mâo ôh hlei pô mưn phung čih mkra hdră rŭ mdơ̆ng. Anăn jing klei tĭng yap ksiêm mkă, dŭm klei čiăng mkra mlih hlăm bruă rŭ mdơ̆ng”.

Mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo jing mđĭ ai tiê anak mnuih. Knŏng tơdah mnuih ƀuôn sang thâo săng leh anăn thâo klă, snăn kơh čŏng răng kriê leh anăn mđĭ lar dŭm ênoh dhar kreh. Knŏng tơdah dhar kreh mŭt hlăm grăp gŏ sang, snăn dŭm anăn knăl “dhar kreh” klă sĭt leh anăn jing phŭn pioh mđĭ kyar. Tơdah ênoh yuôm dhar kreh dưi mâo phung mda asei mpŭ tŭ mă leh anăn mđĭ kyar djŏ guôp hŏng klei mrâo mrang kơh dhar srăng dôk lă lar./.