VOV4.Êđê - Dŏng mdrao, lŏ krŭ wĭt klei suaih pral kơ mnuih ruă leh klei truh mčah aruăt êrah dlô yuôm bhăn êdi, đru kơ mnuih ruă pral lŏ krŭ wĭt klei suaih pral, amâo êwiên êwu, hnưm lŏ wĭt hŏng klei hdĭp aguah tlam. Mklăk hŏng anăn, tơdah lui leh “Wưng yuôm bhăn”, amâo dưi dŏng mdrao hnưm srăng ba lu klei truh amâo jăk kơ mnuih ruă. Aê mdrao thơ̆ng kơ adŭ mdrao mrô 1 Lương Công Toàn, Khua adŭ mdrao lŏ krŭ wĭt klei suaih pral, Sang êa drao mdrao hluê knhuah djuê ana čar srăng mâo klei bi blŭ hrăm hưn lač kơ klei anei:

-Ơ Aê mdrao, akâo kơ ih brei thâo klei yuôm bhăn mơ̆ng bruă mdrao mgŭn kơrŭ wĭt klei kpư̆ mgei hnưm kơ mnuih ruă êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô?

Aê mdrao Lương Công Toàn: “Drei thâo klă, mnuih ruă êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô jing phung mâo klei kpĕ êka hlăm êlan aruăt êrah dlô. Wưng phŭn mâo, mnuih ruă srăng dưi mdrao hŏng kdrăp mdrao mgŭn Êgar yŭ (hdră mrâo mrang) čiăng bi hơĭt klei kơ klei hdĭp mnuih ruă. Mnuih êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô kreh mâo klei nao mbĭt hŏng anăn jing djiê sa năh pŏk, êwiên kngan, êwiên jơ̆ng sa nah srăng ngă lu klei hmăi kjham. Mnuih ruă amâo thâo êbat hiu, amâodah dưi êbat hiu ƀiădah amâo suaih ôh leh anăn amâo thâo blŭ, toh hroh hlăm klei mĭn, amâo jăk hlăm klei mĭn. Jih jang dŭm klei amâo jăk anăn srăng ngă truh lu klei hmăi kjham tơdah mdrao mă hlăm lam asei mlei, klei dŏng mdrao knŏng mgaih msir dŭm klei hdĭp êjai, leh kơ anăn tơdah amâo rơ̆ng bruă mjuăt ktang asei mlei, kơrŭ wĭt klei kpư̆ mgei amâodah amâo mdrao dŭm klei adôk mâo, srăng ngă kơ mnuih ruă êwiên êwu jih klei hdĭp. Kyuanăn, leh mdrao hlăm lam asei mlei, mnuih ruă srăng lŏ mdrao bi kơrŭ wĭt klei kpư̆ mgei bi mguôp hŏng klei mdrao mgŭn hŏng kdrăp đưm.”

-Sơnăn, Ơ Aê mdrao, akâo kơ ih brei thâo ti hruê mmông mdrao mgŭn krŭ wĭt klei kpư̆ mgei mâo boh tŭ dưn hĭn leh êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô?

Aê Mdrao Lương Công Toàn: “Phung kreh knhâo mâo leh klei bi klă, phung ruă êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô mâo klei mjuăt asei mlei krŭ wĭt klei kpư̆ mgei ktang hnưm ktang jăk. Năng ai hlăm wưng dŏng mdrao, dôk hlăm adŭ mdrao ICU ăt dưi ngă mơh, mâo đa đa amâo dưi ngă ôh hlăm wưng tal êlâo, leh kơ anăn tơdah mâo leh klei hơĭt, mâo klei tŭ ư mơ̆ng aê mdrao mdrao mgŭn hlăm lam asei ăt srăng dưi mơh. Phung ruă srăng ngă dŭm klei mjuăt asei hluê si wưng, wưng tal êlâo leh mâo klei êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô, srăng bi kpư̆ mgei tŭt klang, dluih, kpĭt kơ mnuih ruă. Leh mâo klei hơĭt hĭn srăng bi mjuăt asei krŭ wĭt klei kpư̆ mgei hluê si mơ̆ng hdjul truh kơ ktrŏ, mơ̆ng ƀiă truh kơ lu, amâo djŏ ôh leh jih klei ruă dăl aruăt êrah kơh mjuăt yơh asei mlei. Yuôm hĭn jing drei srăng rơ̆ng bi mjuăt asei hlăm wang 6 mlan tal êlâo. Mnuih êbuh kyua dăl aruăt êrah kreh mâo klei hmăi ti tluôn anăn, tơdah hlăm wang 6 mlan tal êlâo amâo mâo mdrao, dŭm klei hmăi anăn srăng nao mbĭt hlăm jih klei hdĭp, mmông anăn pô mdrao amâo mâo boh tŭ dưn ôh, tơdah dưi, knŏng dưi mâo mă klei êbat hiu, kpư̆ mgei, bi kơ dŭm mta mkăn jing dleh êdi, kyuanăn mnuih ruă čiăng mjuăt bi ktang asei ktang hnưm ktang jăk.”

-Ơ aê mdrao, hruê mmông êgao, si ngă boh tŭ dưn mơ̆ng bruă kơrŭ wĭt klei kpư̆ mgei kơ mnuih êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô ti sang êa drao mdrao hŏng knhuah djuê ana?

Aê mdrao Lương Công Toàn: “Sang êa drao mdrao hŏng knhuah djuê ana jing sa anôk bruă hlăm čar thơ̆ng mdrao kơ mnuih êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô, kyuanăn ênoh mnuih ruă hriê mdrao tinei jing lu êdi. Grăp hruê, anôk mdrao krŭ wĭt klei kpư̆ mgei, sang êa drao mdrao hŏng knhuah djuê ana čar mjuăt bi ktang asei, kơrŭ wĭt klei kpư̆ mgei kơ hlăm brô 100 – 150 čô mnuih ruă. Hluê si hnơ̆ng kpĕ êka, anôk kpĕ êka, boh tŭ hlăm klei mdrao mgŭn srăng mdê mdê. Ƀiădah, hluê si klei bi klă mơ̆ng sang êa drao, jih jang mnuih ruă êbuh kyua dăl aruăt êrah dlô leh mdrao ti sang êa drao mdrao hŏng knhuah djuê ana čar, mâo hlăm brô 70 - 80% dưi êbat hiu, dŭm adôk mơ̆ng 2 – 30% dôk mdrao sui, bi kơ lu dưi hlao leh anăn dưi êbat hiu.