VOV4.Êđê –Go\ sang Nềm A Mùi – djuê ana Nùng, 52 thu\n, ti alu\ 2, [uôn pro\ng Bảo Lộc, ]ar Lâm Đồng mâo êbeh 4,5 ha la\n pla plua\ lu mta ana boh kroh mse\ si kphê, sầu riêng, boh [ơr, ma\ng cụt. Brua\ ba pla lu mta ana mb^t ho\ng brua\ rông kan đru leh kơ go\ sang `u hrui w^t pra\k mnga gia\m 1 êklai pra\k./thu\n. Ti gu\ anei, hra\m mb^t tui ksiêm kơ hdra\ ma\ brua\ duh mkra mơ\ng Nềm A Mùi ti ]ar Lâm Đồng

Êlâo dih, go\ êsei aduôn Nềm A Mùi pla kno\ng kphê, [ia\dah kyua kphê gơ\ ana khua leh, sơnăn hnơ\ng mâo hrui w^t [rư\ hruê [rư\ hro\ tru\n, boh tu\ dưn ba w^t amâo mâo đ^ ôh. Mơ\ng thu\n 2012, `u uă druôm he\ ana kphê leh khua ana\n, grep du\m djuê mjeh mrâo boh mnga hrui w^t đ^ mse\ si Thiện Trường lehana\n Trường Sơn; mb^t ana\n, pla mpluă du\m mta ana boh kroh mse\ si sầu riêng Thái Lan, măng cụt lehana\n boh [ơr.

Aduôn Nềm A Mùi brei thâo: “Hruê mlan tal êlâo, kâo hro\ng ruah du\m mta ana boh kroh pla mpluă hlăm đang kphê, lu mnuih ka đăo knang ôh sơnăn adôk mâo klei đing hdră pô ngă bruă. Hruê mlan ana\n, lu mnuih ti alu\ wa\l bi liê prăk kăk uă druôm ana kphê ba pla ]ê Olong lehana\n mtru\t mjhar kâo hluê ngă. {ia\dah kâo ăt gơk gơk ruah mă hdră ngă bruă hjăn pô ]ia\ng mđ^ kyar bruă duh mkra”.

Leh grep mkra mlih du\m djuê mjeh mrâo, hnơ\ng mâo boh kphê mơ\ng go\ êsei aduôn Nềm A Mùi đ^ mơ\ng 3 ton mkrah truh 5 ton hlăm 1 ha kơ 1 thu\n. Ara\ anei hnơ\ng mâo boh kphê mơ\ng go\ êsei `u truh êbeh 20 ton hlăm 1 thu\n. Êdei giăm 7 thu\n pla mpluă ho\ng kphê, sầu riêng grep Thái Lan mâo hrui pe\ giăm 10 ton hlăm 1 thu\n. Du\m mta boh kroh mkăn mse\ si măng cụt, boh [ơr ăt mâo hrui pe\ boh mơh.

                       Kan hlăm ênao êa mơ\ng go\ êsei aduôn Mùi truh 15 kg hlăm 1 drei

}ia\ng du\m mta ana pla mjing mâo boh mnga hrui w^t đ^, êngao kơ bruă bi mlih djuê mjeh mrâo, aduôn Nềm A Mùi lo\ blei eh mnu\, eh êmô ba w^t mđam pioh dưm kơ mnơ\ng pla mjing. Kyua kriê dlăng djo\ hdră, đang kphê lehana\n ana boh kroh hnơ\ng hrui boh mnga đ^ n’nao, mâo hnơ\ng jăk. Wưng jik rơ\k, dưm hbâo lehana\n hrui mă boh mnga, `u ktuê dlăng siă suôr, ktrâo la] kơ mnuih ngă bruă mưn hluê ngă djo\ hdră. Kyua ana\n, hnơ\ng mâo du\m mta mnơ\ng pla mjing đ^ n’nao hluê thu\n.

}ia\ng mâo hnư hrui w^t h’^t kjăp, aduôn Nềm A Mùi klei kuai 5 ênao êa rông kan, ho\ng ênhă pro\ng êbeh 1 êbâo m2 ]ia\ng mđ^ hnư hrui w^t. ~u ruah mă rông lu mjeh kan mse\ si kan êbu\ng, kan me, kan chép, kan kê` lehana\n kan rôphi. Grăp thu\n, go\ êsei `u hrui w^t mơ\ng 8 – 10 ton kan djăp mta, hnư hrui w^t truh du\m êtuh êklăk prăk.

}ia\ng djo\ guôp ho\ng bruă ngă grăp hruê, aduôn Nềm A Mùi mưn 4 ]ô mnuih ngă bruă. Bi hrui mă boh mnga, go\ êsei mưn thiăm du\m pluh ]ô mnuih ngă bruă. ~u lông t^ng, ho\ng du\m hnư hrui w^t mơ\ng bruă pla mjing, rông mnơ\ng, go\ êsei mâo hrui w^t prăk mnga hlăm brô 1 êklai prăk hlăm grăp thu\n. T^ng wa\t hnư hrui w^t mơ\ng bruă mkra mjing mnơ\ng yua ho\ng kyâo, grăp thu\n go\ êsei mkuôm pioh hlăm brô 1 êklai 500 êklăk prăk. Si la] he\, kyua mâo đang war pla lu mta mnơ\ng lehana\n mguôp mb^t ho\ng bruă rông kan đru leh go\ êsei kâo kpưn đ^ hriê kơ sah mdro\ng. Mơ\ng ana\n, mâo thiăm klei găl ]ia\ng duh bi liê kơ anak aneh hriăm hră m’ar jing mnuih tu\ dưn – aduôn Nềm A Mùi yăl dliê.

Hluê si Nguyễn Xuân Hải – khua Êpul hgu\m mnuih [uôn sang ngă lo\ hma phường mrô 2 [uôn pro\ng Bảo Lộc, jing mnuih djuê [ia\, [ia\dah aduôn Nềm A Mùi pral kdal mơ\ng klei m^n lehana\n thâo pai mă klei găl ]ia\ng ngă bruă đ^ hriê kơ sah mdro\ng. “Klei kreh kriăng, g^r ktưn, jho\ng bi m^n jho\ng ngă jing kliăng đru `u mâo klei tu\ jing hlăm bruă duh mkra pla mjing. Amâo djo\ kno\ng ngă bruă đ^ hriê kơ sah mdro\ng kơ asei mlei lehana\n go\ sang, aduôn Nềm A Mùi lo\ hur har bi kah klei thâo ngă bruă đ^ hriê kơ sah mdro\ng kơ mnuih [uôn sang, mb^t ana\n; lo\ đru prăk kăk kơ du\m go\ êsei [un mđ^ kyar bruă duh mkra đru mguôp mko\ mjing Êpul hgu\m ktang kjăp, hur har hluê ngă du\m hdră bruă đru mnuih knap m`ai hlăm lehana\n êngao alu\ wa\l…” Nguyễn Xuân Hải bi mklă.

H’Mrư pô ]ih hlo\ng răk