VOV4.Êđê- Mbĭt hŏng bruă klam mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, čar Lâm Đồng dôk pŏk ngă sĭt êmĭt hdră bruă Grăp să mâo sa mta mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP. Dŭm thŭn êgao, čar anei duh bi liê leh êbeh 13 êklai 300 êklăk prăk čiăng hluê ngă hdră kčah mđĭ kyar OCOP. Mơ̆ng anăn, đru mđĭ kyar bruă duh mkra krĭng ƀuôn sang, mđĭ boh tŭ yuôm mnơ̆ng dhơ̆ng, kñăm pral bi leh Hdră mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo thŭn 2021 lehanăn kơ dŭm thŭn ti anăp.

Lâm Đồng jing sa hlăm 9 čar, ƀuôn prŏng dưi mâo klei čuăn ruah, gĭt gai mkŏ mjing OCOP wưng thŭn 2018-2020, tă hdră truh kơ thŭn 2030 mơ̆ng knŭk kna. leh 2 thŭn êgao, alŭ wăl dưi mâo 124 mnơ̆ng mdhơ̆ng mâo ênŭm hnơ̆ng čuăn OCOP, 5 mtŭ, 4 mtŭ lehanăn 3 mtŭ gưl čar lehanăn gưl ala čar. Boh tŭ dưn anei jing klei gĭr tĭr mơ̆ng čar Lâm Đồng hlăm bruă bi mlih hdră êlan bruă duh mkra, lŏ bi mlih hdră êlan mkra mjing bruă lŏ hma čiăng mđĭ kyar bruă duh mkra hlăm alŭ wăl krĭng ƀuôn sang, mđĭ ênoh prăk ba wĭt, klei hdĭp mnuih ƀuôn sang hlăm bruă kñăm mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, ngă mâo boh tŭ dưn dŭm êpul klei čuăn kơ bruă duh mkra lehanăn êpul êya bruă mkra mjing.

Ti kdriêk Lạc Dương, jing kdriêk mâo klei mngač dưi mđĭ kyar lu mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP. Leh 2 thŭn tui ngă hdră êlan OCOP, ênoh prăk ba wĭt kah knar mơ̆ng bruă lŏ hma hlăm kriêk truh kơ 300 êklăk prăk/ha/ thŭn. Đĭ 3 blư̆ mkă hŏng ênoh kah knar hlăm ala čar. Lạc Dương ăt mâo lu klei bi hmô bruă lŏ hma hŏng kdrăp mrâo mrang, bruă lŏ hma thâo mĭn lehanăn jih jang klei bi mguôp, anôk ba čhĭ boh mnga bruă lŏ hma kơ mnuih ƀuôn sang, kyua anăn dưi dêč đuĕ kơ dŭm klei amâo jăk “mâo boh mnga ƀiă dah amâo mâo ênoh”. Tui si khua gĭt gai bruă sang čư̆ êa kdriêk Lạc Dương Sử Thanh Hoài, čiăng đru kơ mnuih ƀuôn sang mđĭ bruă mkra mjing mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP, kdriêk mâo leh dŭm hdră êlan rŭ mdơ̆ng anôk mkra mjing boh mnga bruă lŏ hma leh hrui pĕ hŏng ênhă 25 ha. Êngao kơ anăn, lŏ duh bi liê kơ dŭm bruă pla ana êa drao yuôm mơ̆ng mnuih djuê ƀiă msĕ si: Atiso, sâm Ngọc Linh...

Yăl dliê kơ klei jăk bruă bi mlih klei pla mjing lehanăn mtrŭt mjhar mđĭ mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP, khua kiă kriê bruă sang čư̆ êa să Dă Sar, Liêng Jrang Ha Ro Ky brei thâo, thŭn 2016 ênoh prăk ba wĭt kah knar sa čô mnuih knŏng mâo 18,5 êklăk prăk, truh ti thŭn 2020 dưi mâo êbeh 42 êklăk prăk/sa čô/sa thŭn. hŏng ênoh prăk anei, mnuih ƀuôn sang mâo klei hơĭt hlăm klei mă bruă.

Dưi mâo klei mtô mjuăt jăk, đru kơ klei kreh knhâo- mrâo mrang, anăn yơh jing boh kdrŭt kơ mnuih ƀuôn sang dưi mâo klei mdrŏng sah ti ƀuôn sang pô. Kah mbha kơ dŭm klei yuôm bhăn bruă duh mkra mơ̆ng klei dưn yua kdrăp bhu mnơ̆ng dhơ̆ng hŏng êwa mơ̆ng Nhật Bản kơ boh kaki (boh hồng) hlăm alŭ wăl, khua êpul mnuih mă bruă lŏ hma să Xuân Trường (ƀuôn prŏng Đà Lạt, čar Lâm Đồng) Lê Thịnh brei thâo: êlâo dih ka mâo ôh kdrăp mrâo mrang mơ̆ng Nhật Bản, mnuih ƀuôn sang knŏng čhĭ mă boh kaki (hồng) dôk mtah lehanăn ênoh čhĭ kăn hơĭt lei, lu êdi 3.000 prăk/kg. Leh mơ̆ng hruê mnuih ƀuôn sang nao hlăm dŭm adŭ bi hriăm, thâo kơ bruă bhu krô boh kaki hŏng êwa, êngao kơ boh kaki mtah, ară anei să Xuân Trường lŏ mâo thiăm boh kaki leh bhu krô dưi mâo klei khăp čiăng mơ̆ng mnuih yua. ti knhal jih thŭn leh êgao, boh kaki leh bhu krô dưi mâo klei bi mklă jing mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP 3 mtŭ. Tui si klei tĭng knăl mơ̆ng mnuih ƀuôn sang, čiăng mâo 1 kg boh kaki leh bhu krô, mnuih ƀuôn sang srăng yua hlăm brô 4 - 5 kg boh kaki dôk mtah mâo ênoh mơ̆ng 12- 15 êbâo prăk/kg. ƀiădah leh bhu krô hŏng êwa, boh anei srăng mâo ênoh čhĭ hlăm brô 250.000 prăk/kg. Leh tĭng jih ênoh prăk duh bi liê, mnuih ƀuôn sang lehanăn knơ̆ng bruă mâo prăk mnga lu êdi. Ară anei, ênoh prăk ba wĭt kah knar ti să Xuân Trương truh kơ 110 êklăk prăk/sa čô/sa thŭn. Klei tŭ anei jing hdră êlan dưi mgaih msir ênoh prăk ba wĭt kơ mnuih ƀuôn sang hlăm bruă mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo.

Boh Kaki ƀhu krô ba ênoh yuôm kơ mnuih ƀuôn sang să Xuân Trường, ƀuôn prŏng Đà Lạt

Tui si khua kiă kriê knơ̆ng bruă lŏ hma lehanăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang čar Lâm Đồng Nguyễn Văn Sơn, alŭ wăl dôk ngă bruă bi mlih lehanăn mđĭ kyar dŭm hdră êlan mkŏ mjing, bi mguôp hlăm bruă mkra mjing, kñăm tui ngă dŭm klei mđĭ kyar klei bi mguôp ba čhĭ mnơ̆ng dhơ̆ng, mtrŭt mjhar bi mđĭ anăn knăl mnơ̆ng dhơ̆ng “Đà Lạt - klei bi mklin mơ̆ng lăn jăk” lehanăn bruă tui ngă hdră êlan grăp să mâo sa mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP. Ti anăp, mđĭ bruă dưn yua kdrăp mrâo mrang hlăm bruă mkra mjing mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP tui si hdră prŏng êlam hĭn, đru bi mđĭ ênoh mnơ̆ng dhơ̆ng hlăm sa anôk bruă mâo ênhă ngă bruă đĭ lu blư̆ mkă hŏng êlâo.

Dưi thâo, ti anăp anei, čar Lâm Đồng srăng mtrŭt mjhar hĭn bruă mkra mjing dŭm mnơ̆ng dhơ̆ng mâo klei găl, dưi dlăng jing klei găl mơ̆ng alŭ wăl lehanăn mtrŭt mjhar kơ mnuih ƀuôn sang, knơ̆ng bruă mâo klei bi mguôp, kñăm mâo klei găl dưi mkra mjing mnơ̆ng dhơ̆ng mâo ênŭm hnơ̆ng čuăn OCOP. Bi mguôp mđĭ kyar klei bi hmô bruă hiu čhưn ênguê mbĭt hŏng bruă lŏ hma čiăng mđĭ kyar bruă duh mkra. Knơ̆ng bruă lŏ hma lehanăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang dôk mjêč bi leh dŭm hdră mkăp mđĭ kyar bruă lŏ hma tui si êlan mâo lu bruă ngă, lu mta bruă lehanăn bruă čhưn ênguê nao mbĭt hŏng bruă lŏ hma.

Pô mblang: Y-Ƀel Êban