VOV4.Êđê - Ho\ng boh siam a\t dôk hrông si gơ\ mâo mơ\ng mnơ\ng dhơ\ng, êa juôr, la\n adiê hlai mb^t ho\ng du\m kdra\p jia\ [a\l knhuah dhar kreh mnuih djuê ana Êđê; [uôn Ko\ Tam, sa\ Êa Tu, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuột, ]ar Daklak dưi mko\ mjing, đ^ kyar jing leh sa wa\l anôk hiu ]hưn la\n mnga êa m’ak mnơ\ng dhơ\ng ja\k siam, tluh lui` êdi. Du\m hruê ako\ yan mnga anei, alum jak kơ mnuih [uôn sang lehana\n [^ng ga\p nao ]hưn kơ [uôn Ko\ Tam ]ia\ng [uh dla\ng ai êwa h’^t ênang, mơ\ng la\n adiê lehana\n klei dôk kriê mse\ hđa\p đưm [ia\dah a\t ja\k siam êdi mơ\ng dhar kreh mnuih djuê ana [ia\ tinei pô mtam.

Du\m ênai pe\ tông anei jing mơ\ng êpul thâo mbruă alu\ wa\l hiu ]hưn êngiê dliê mnga êa m’ak Ko\ Tam. Digơ\ hlăk hriăm w^t du\m klei bi lông, prăp êmiêt ksă êmă du\m bruă ngă hlăm wưng tit nguyên đán ana\p truh. Ênai tông kdrăp pe\ tông đ^ kwang mtluk mtlak, h^n mơh ngă kơ ai êwa yan mnga mtluk mtlak, m]h^t m’uăt.

Êbeh 4 thu\n ngă bruă ti alu\ wa\l hiu dliê mnga êa m’ak Ko\ Tam, H’Rôya K[uôr, djuê ana Êđê juăt mưng leh ana\n sia\ suôr ho\ng du\m kdrăp pe\ tông iu\ djuê ana mse\ si bro# T’rưng, buôt kliă, ghi tar. H’Rôya brei thâo, mơ\ng êlâo dih truh kơ ara\ anei, lu êdi kno\ng phung êkei pe\ tông du\m kdrăp anei, [ia\dah kyua klei khăp ]ia\ng anăn `u hriê ngă bruă ti anei leh ana\n hluê mu\t hlăm êpul kdo\ mui` pe\ tông iu\ kdrăp djuê ana ]ia\ng hưn mdah kơ phung tuê hiu ]hưn:

“ Ana\n jing 1 klei khăp ]ia\ng leh ana\n mâo lu klei jăk j^n. Mơ\ng hriê ngă bruă ti anei, kâo mâo hriăm du\m kdrăp pe\ tông mse\ si bro# T’rưng, buôt kliă, ghitar, êlâo kơnăn kâo hriăm piano, hriăm [ia\ kơ ghitar leh ana\n hriăm mui`”.

Mb^t ho\ng klei khăp ]ia\ng kơ dhar kreh djuê ana leh ana\n ]ang hmang dưi đru mguôp [ia\ klei thâo pô ]ia\ng ngă mđ^ kyar thiăm klei hd^p mda ai tiê kơ tuê hiu ]hưn mơ\ng djăp anôk, lu phung hlăk ai ti du\m [uôn riêng gah jing leh knuă druh mơ\ng alu\ wa\l hiu ]hưn Ko\ Tam. H’Sinh Êban, knuă druh ktrâo ata\t mtô mblang alu\ wa\l hiu ]hưn dliê mnga êa m’ak Ko\ Tam brei thâo: ngă bruă ti anei amâo djo\ kno\ng đru `u mâo klei găl ksiêm hriăm êlam h^n kơ dhar kreh mơ\ng djuê ana pô đui] ôh, [ia\dah lo\ đru mguôp hâo mdah du\m knhuah siam ê[a\t ana\n truh ho\ng jih jang tuê hiu ]hưn je\ giăm taih kbưi:

“ Alu\ wa\l hiu ]hưn dliê mnga êa m’ak dưi mko\ mjing ho\ng lu hdră k`ăm klei tu\ dưn leh ana\n klă s^t, hlăm ana\n kâo nao ai êdi ana\n jing hdră k`ăm kriê pioh knhuah gru mơ\ng djuê ana [ia\ ti anei, boh nik gơ\ djuê ana Êđê. Leh ngă bruă ti alu\ wa\l hiu ]hưn anei, snăn mnuih Êđê pô ăt dưi thâo lu h^n leh ana\n mâo klei mpu\ lu h^n. Tal 2 ana\n jing dhar kreh pô sơnăn pô dưi mtô mblang, hâo hưn kơ jih jang mnuih hlăm ala ]ar ăt mse\ mơh ala ta] êngao”.

\

Ho\ng boh pro\ng êbeh 17 ha, wal anôk hiu ]hưn dliê mnga êa m’ak Ko\ Tam dưi ngă mkra jing sa alu\ wa\l kluôm, mguôp ho\ng anôk lăn mnga êa m’ak leh ana\n du\m hdră bruă mkra mjing mâo mă hjăn păn mse\ si sang krum djuê ana Êđê, pin êa, alu\ hưn mdah sang kriê pioh, wa\l anôk krah mkra mnơ\ng ho\ng kyâo, alu\ đang war bi hmô… Mb^t ho\ng ana\n, dhar kreh đưm mơ\ng djuê ana Êđê dưi kriê pioh leh ana\n mđ^ lar, bohnik gơ\ hlăm du\m knăm m’ak, tit hat. Hlăm mlam knăm m’ak, djiêu kpur pui trơ\ng bla\k bla\k, hlăm ênai ]ing ]har đ^ kwang, hlăm mnâo mngưi mơ\ng kpiê ]eh, jih jang du\m knhuah drông tuê dưi hluê ngă ho\ng klei s^t êdi, thâo raih mơ\ng mnuih [uôn sang [uôn Ko\ Tam mtam. Mâo dlăng leh ana\n  hluê nga\ hlăm mlam kdo\ mui` dưi mko\ mjing ti wa\l hiu ]hưn Ko\ Tam, amai Vũ Võ Thuỳ Dung, ti phường Tân Hoà, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột, ]ar Daklak [uh snei:

“ Leh hriê truh ti Ko\ Tam, kâo dưi hiu ]hưn, mâo dlăng du\m klei kdo\ xoang leh ana\n ]ing ]har mơ\ng phung thâo mbruă ti anei, sơnăn [uh jăk êdi leh ana\n kâo bi m^n [uh sơnei anei djo\ êdi jing Tây Nguyên.

Ho\ng klei găl giăm ho\ng [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột, tuê êlan dơ\ng mrô 26 mtam, hdră tă ]ua mđ^ kyar bruă hiu ]hưn kma êlam hlăm knhuah mâo mă hjăn păn mơ\ng knhuah dhar kreh djuê ana ti ana\n, wa\l anôk hiu ]hưn dliê mnga êa m’ak Ko\ Tam [rư\ hruê [rư\ mâo lu tuê hlăm ]ar leh ana\n êngao ]ar thâo. Hlăm ai êwa du\m hruê yan mnga, kluôm alu\ wa\l dưi mkra mđ^ bi msiam doh jăk, [rư rư lu mta mnga ]ia\ng ]ia\ng prăp êmiêt kuh drông tuê. Aduôn Nguyễn Thị Ngọc Anh, Khua Êpul hgu\m kriê dlăng Knơ\ng bruă Mguôp hnư hiu ]hưn ênguê êpul êya Ko\ Tam brei thâo: wa\l anôk hiu ]hưn Ko\ Tam djăp ho\ng klei ]ia\ng mơ\ng tuê hiu ]hưn ho\ng hnơ\ng tuê đ^ truh 10 êbâo ]ô mnuih grăp hruê ho\ng lu bruă ngă êdah kdlưn:

“ Alu\ wa\l hiu ]hưn dliê mnga êa m’ak Ko\ Tam `u\ kma êlan hlăm dhar kreh djuê ana mơ\ng mnuih Êđê, kyua ana\n hlăm du\m hruê knăm m’ak, tit, hmei khăng mko\ mjing klei bi lông dhar kreh ]ing ]har kơ phung mduôn [uôn leh ana\n êpul kdo\ mui` mơ\ng Ko\ Tam hưn mdah kơ phung tuê hiu ]hưn dlăng. Leh ana\n mko\ mjing du\m klei bi lông đ^ mran ê’i waih mran bip. Mb^t ana\n du\m mta mnơ\ng [ơ\ng jăk j^n ba hlăm mnơ\ng [ơ\ng drông tuê. 1 mta klei mdê dơ\ng ana\n jing hlăm du\m hruê tit, khă gơ\ ênoh ênil đ^, [ia\dah knơ\ng bruă hmei amâo mâo mđ^ ênoh ôh, ênoh ênil kăn bi mlih lei”.

Ko\ Tam mâo lu mnuih bi hmô mse\ si sa gru rup kơ dliê mnga êa m’ak, kdrăm k’ah, jăk siam a\t adôk hrông. Kriê pioh knhuah gru dhar kreh đưm mguôp ho\ng mđ^ kyar bruă hiu ]hưn ênguê bi mjing leh mta k`ăm mâo mă hjăn păn pô jak iêu tuê hiu ]hưn s^t grăp blư\ weh ]hưn ti anei.  Sa klei hd^p mrâo ho\ng du\m êa mtah mda mnga] ta] bo\ dlai ai êwa yan mnga hlăk [uh klă hlăm kr^ng lăn Dap kngư bo\ ho\ng ang^n mđiă anei.

H’Nga pô ]ih hlo\ng ra\k