VOV4.Êđê –Bi mlih ana pla mjing, bi lu jơr du\m mta mnơ\ng dhơ\ng, ba yua klei kreh knhâo hlăm bruă pla mjing hlăk jih klei k]ah hluê ngă leh anăn hdră ngă hlăm bruă lo\ hma. Ti ]ar Gia Lai, lu mnuih ngă lo\ hma ăt jho\ng bi mlih ana pla mjing, mơ\ng ana [ia\ hruê ba pla ana boh kroh leh anăn tal êlâo ba w^t leh klei tu\ dưn. Công Bắc, pô ]ih klei mrâo Sang mđung asa\p blu\ Việt Nam mâo klei ]ih la] kơ klei s^t ti să }ư\ A Thai, kdriêk Phú Thiện, ]ar Gia Lai, anôk mâo lu go\ êsei mâo prăk hrui w^t êbeh 1 êklai prăk hlăm grăp thu\n mơ\ng pla boh êrang.

Krah yan bhang không, êjai jih jang mnuih hlăm kr^ng dôk thu krô, snăn đang boh êrang go\ sang aduôn Nguyễn Thị Huyên, ti alu\ }ư\ Wâu, sa\ }ư\ A Thai, kdriêk Phú Thiện, ]ar Gialai hlăk hlê mtah mda ]ăt đ^. Dôk ti djiêu đang boh êrang mboh bi kyut, mprăp dơ\ng truh yan pe\, aduôn Nguyễn Thị Huyền ho\ng klei mơak la], `u bi mlih pla mơ\ng 3 ha lăn kbâo êlâo adih pla ana boh êrang mâo 8 thu\n ho\ng anei leh. Đang boh êrang `u mâo pe\ ti thu\n tal 5 leh, ho\ng 500 phu\n boh djuê mơ\ng Hưng Yên, lehana\n boh êrang Thailand mâo mơ\ng 70 – 90kg/phu\n. Boh siam jăk snăn mâo ]h^ yuôm kah knar mơ\ng 25 êbâo truh 45 êbâo prăk/kg, tui hluê ho\ng yan, ara\ anei đang boh êrang `u mâo ba w^t êbeh 1 êklai prăk sa thu\n:

“{uôn sang pô jing kr^ng pla boh êrang Hưng Yên, snăn [uh kr^ng lăn hlăm anei dleh dlan, go\ sang hmei lông ba pla boh êrang mơ\ng [uôn sang pô. {ia\dah [uh ana boh đ^ jing jăk, lehana\n dơ\ng pla mjing po\k phai pro\ng h^n”.

                     Đang boh nhãn du\m êklai prăk mơ\ng go\ êsei aduôn Nguyễn Thị Huyền, alu\ Chư Wâu, să Chư A Tha

Ăt [uôn sang mơ\ng Hưng Yên mơh, hlăm 10 thu\n, go\ sang Bùi Đức Quý, ti alu\ Hải Yên, sa\ }ư\ A Thai, kdriêk Phú Thiện, ]ar Gialai jho\ng mlih pla 5 ha lăn kbâo pla boh êrang, lehana\n ara\ anei đang boh êrang mâo leh êbeh 800 phu\n ana đa điêt đa pro\ng. Ana pro\ng mboh leh mâo truh 100 kg/thu\n. Tuh êyuh duh ai tiê hriăm êmuh ksiêm dlăng klei kơ lăn ala, lehana\n yan adiê kr^ng lăn sah mba, ]uah êga mse\ si }ư\ A Thai, Quý thâo dlăng kriê leh đang war boh êrang `u mboh nanao hlăm jih thu\n êngu\n mlan, mâo nanao boh mnga pioh ]h^. Mơ\ng ana\n, mâo ba w^t nanao prăk pioh yua, kah knar truh 1 êklai 200 êklăk prăk/thu\n, jing lu h^n mka\ ho\ng pla kbâo êlâo dih:

“Hlăm anei mboh nanao, kâo ]ia\ng ti ana mboh snăn ana ana\n mboh. Lehana\n, hlăm dăl 12 mlan kâo mâo nanao boh pioh ]h^. Jing jih pa\ yan mâo mnơ\ng ]h^ nanao. {ia\dah amâo mâo djo\ ôh sa ana bi mnga lu blư\, [ia\dah leh pe\ boh ana anei, srăng pe\ boh ana adih le\”.

Bùi Đức Quý ba yua kdrăp mrâo mrang mjing đang boh nhãn mboh jih thu\n bhang

Mơ\ng phung mâo [uôn sang ti Hưng Yên ngă klei bi mlih mơ\ng lăn pla kbâo ti anôk sah mba lăn ]uah êga pla ana boh êrang, truh kơ ara\ anei mâo leh lu mnuih tui hriăm. Hdră ma\ brua\ mâo ba w^t klei tu\ dưn anei. Mse\ si go\ sang Lại Quang Huấn, ti alu\ }ư\ Wâu, sa\ }ư\ A Thai, kdriêk Phú Thiện, ]ar Gialai jho\ng mlih leh mơ\ng 3ha lăn kbâo pla ana boh êrang mâo 3 – 4 thu\n ho\ng anei leh. Ara\ anei đang boh êrang hlăm dơ\ng mboh, lehana\n klei hd^p mda go\ sang Huấn mơ\ng ana\n mơh dơ\ng mâo klei bi mlih. Tui si Huấn, brua\ pla ana boh êrang brei mâo klei thâo dlăng kriê wiê ênăk, bi kreh kriăng, hriăm êmuh thâo ruah mjeh, dlăng kriê snăn kơh ana boh srăng mboh. Ti kr^ng lăn k[ah êa, Huấn ksiêm duah leh ]ia\ng duh bi liê kơ brua\ pla mjing, lehana\n yua êa krih ho\ng klei mkiêt mkriêm, đru kơ ana boh đ^ jing jăk, lehana\n mdul mơ\ng ai mnuih ngă brua\:

“Snăn dah dưi duh bi liê kơ kdrăp krih êa mrâo, đru mdul ai ngă brua\, lehana\n ma\ brua\ ênang snăk. Kno\ng bi mlih val po\k êa ti alu\ srăng krih snăn po\k val kơ ana\n. Lehana\n ana boh đ^ jing jăk snăk, kyua mâo djăp êa krih”.

Krih êa mkiêt mkriêm kơ đang boh nhãn hlăm kr^ng lăn sah kba Chư A Thai

Brua\ pla ana boh êrang dơ\ng đ^ lar hlăm sa\ }ư\ A Thai, kdriêk Phú Thiện, ]ar Gialai. Dlăng đang boh êrang hlăm ]a\t đ^, lehana\n ba w^t leh klei tu\ dưn kơ klei hd^p mda mnuih [uôn sang. Jho\ng duh bi liê, mlih mrâo mnơ\ng pla, ]o\ng jih ai tiê tui duah, hriăm êmuh, ksiêm hriăm hdră ngă brua\ pioh ba yua kơ klei hd^p pô, hlăk dôk ba w^t leh klei tu\ dưn jăk êdi kơ du\m go\ êsei mnuih [uôn sang pla boh êrang hlăm kr^ng lăn sah kba. Anei jing hdră ngă brua\ jăk, năng bi tui hriăm, lo\ bi lar hdră duah [ơ\ng, ti alu\ wa\l adôk tuôm lu klei dleh dlan anei.

Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk