VOV4.Êđê –Klei rua\ mrôk adu\ng jing sa mta klei rua\ kreh mâo lu, boh nik ho\ng lu phung ma\ nanao brua\ hlăm anôk ]ho\ [ruih [ram. Klei rua\ anei mdrao sui hlao, lehana\n ênưih lo\ dơ\ng w^t rua\, mb^t ho\ng ana\n lo\ mâo klei rua\ ko\, kbia\ êa adu\ng, dleh bi êwa…hmăi amâo mâo jăk kơ klei hd^p mda. {ia\dah, klei rua\ mrôk adu\ng dưi răng mgang tơdah drei thâo kla\ kơ klei rua\ anei. kdrê] “Klei suaih pral – klei hd^p” Hruê anei, hmei la] kơ hdră răng mgang klei rua\ đo\k ]ia\ng răng mgang kơ klei rua\ mrôk adu\ng.

Rua\ mrôk adu\ng jing rua\ hlăm êlan hluh mơ\ng mrôk adu\ng truh kơ [a\ng adu\ng, mâo klei mđu] m[le\ amâodah bo\k, bi kbu\m ênah, ba klei amâo mâo jăk kơ mnuih rua\. Klei rua\ mrâo mâo ho\ng du\m klei bi knăl mse\ si: Kreh bha`, kbia\ êa du\ng, rua\ bi êgah hlo\ng truh kơ rua\ ko\, rua\ knga, rua\ ktăl hlăm ko\ng đo\k. Anei yơh jing pô phu\n ngă kơ mnuih rua\ kreh ]huai ho\ng du\m mta klei rua\ mkăn, mơ\ng ana\n amâo mâo klei uê` mđing ôh, lehana\n ]o\ng mdrao ma\ hjăn kơ sang. Klei anei, bi kla\ ya ngă lu mnuih mâo klei rua\ mrôk adu\ng ba mka dlăng kơ sang êa drao tơl klei rua\ anei sui leh mdrao amâo lo\ thâo hlao ôh.

Tui si Aê mdrao thơ\ng kơ klei rua\ Knga, Adu\ng ko\ng đo\k brei thâo: “Mâo snăk phu\n agha ba hriê klei rua\, [ia\dah tui si klei ksiêm êmuh lu mnuih rua\ ba nao mdrao kơ sang êa drao snăn klei rua\ mrôk adu\ng lu jing kbia\ hriê mơ\ng klei rua\ ko\ng đo\k, lehana\n amâo mâo mdrao hlao jih [hut ôh, hlo\ng jing klei rua\ mrôk adu\ng dleh thâo hlao. Klei rua\ đ^ jing nanao [rư\ [rư\, amâo mâo klei bi knăl kla\ mnga] ôh. Leh sa wưng sui, klei rua\ anei srăng đ^ lar truh kơ ala\, mse\ si: rua\ brăm [ho\k ala\, apse ala\, bi mđu] êka hlăm klang ko\, rua\ hlăm kl^t dlô… Jih jang klei đ^ mlih jing du\m klei rua\ ana\n srăng jing kjham sơăi, hdră mdrao kno\ng jing klei bliah, lehana\n yua kháng sinh ktang, ba klei hmăi amâo mâo jăk pro\ng kơ asei mlei mgi dih”.

Mka\ dlăng klei rua\ lehana\n mdrao klei rua\ mrôk adu\ng jing sa hdră mdrao sui, brei mnuih rua\ mâo klei g^r mdrao. Klei rua\ amâo hlo\ng jih [hut mtam ôh, lehana\n ênưih snăk lo\ w^t mâo, mâo nanao hlăm lu blư\, tơdah mnuih rua\ amâo mâo hluê ngă djo\ ênu\m ôh ya mta klei aê mdrao mta\ mtăn lehana\n mdrao ho\ng klei s^t êm^t. Kyuana\n ]ia\ng dưi răng mgang klei rua\ anei, brei jih jang mnuih răng, lehana\n mdrao mtam mơ\ng hnưm tơdah tuôm ho\ng klei hdrak ngă . Dưi tlo\ mgang hlăm grăp thu\n, rao kiê kngan jê` jê`, boh nik leh ma\ kngan ho\ng mnuih mkăn. Amâo mâo jăk ôh lui klei rua\ dăl adu\ng sui, mdrao mtam bi pral, lehana\n mdrao bi djo\. Krơ\ng nanao bi mđao kơ asei mlei hlăm yan êa\t, boh nik hlăm kr^ng kkuê, đah da, lehana\n adu\ng. Yua ]hia\m guôm tơdah kbia\ hiu kơ ta], amâo mâo djo\ kno\ng krơ\ng kơ mđao kơ adu\ng lehana\n lo\ đru mkhư\ [hu\k ]ho\, lehana\n kman mu\t. Yua êa hra bi mdoh [a\ng êgei mbah hlăm aguah ưm leh kgu\ p^t, lehana\n tlam mma\t êlâo kơ p^t đih, rao adu\ng bi doh răng mgang mđu] m[le\. Phung kreh mâo klei rua\ adu\ng, knga, ko\ng đo\k, kyua kl^t mda hlăm lam adu\ng bo\k. đăm bi djo\ ho\ng ya mta klei amâo mâo jăk mơ\ng êngao mse\ si ang^n, [hu\l, sa\p ha\t, sa\p brui mngưi, sa\p êdeh, êwa hoá chất… Nao kơ sang êa drao mtam ]ia\ng mka\ dla\ng, tơdah mâo klei bi knăl amâo mâo jăk hlăm mrôk adu\ng. Đăm ]o\ng pô duah blei êa drao mdrao klei rua\, hu^dah truh kơ klei amâo mâo jăk kơ asei mlei. Boh nik, grăp ]ô mnuih brei mâo klei thâo răng mgang asei mlei pô ho\ng hdră hua\ [ơ\ng bi djo\ guôp, mdei msăn bi jăk. 

Ho\ng phung hđeh ya mta klei anei brei dưi ngă lu h^n, kyua hđeh asei kdơ\ng ho\ng klei rua\ awa\t h^n, ênưih mâo djăp mta klei rua\ hlăm êlan bi êwa. Mka\ dlăng mdrao mgu\n klei rua\ 6 mlan sa blư\ jing hdră răng mgang jăk h^n.

Kdrê] “Klei suaih pral – Klei hd^p” Hruê anei rue# ti anei. La] jăk kơ diih mâo mđing hmư\ leh. {ua\n lo\ bi tuôm ho\ng diih hlăm kdrê] anei hruê kăm êdei.

                                              Y-Khem pô ]ih ho\ng răk.