VOV4.Êđê - Hlăm ai tiê mnuih [uôn sang Điện Biên, Mnga ban jing sa mta mnga bi êdah klei khăp ]ia\ng lă lar leh ana\n bi êdah klei tu\ dưi kdrăn mblah Điện Biên Phủ h[uê ênuk jho\ng ktang 63 thu\n êlâo dih. Kyua ana\n, grăp ]ô mnuih Điện Biên mâo sơa^ sa klei bi m^n jing brei kriê pioh leh ana\n mđ^ lar knhuah dhar kreh yuôm bhăn: mđ^ kyar bruă duh mkra yang [uôn mguôp mb^t ho\ng mta mnga anei.

Grăp aguah, nghệ nhân Mào Văn Ét, djuê ana Thái dôk ti alu\ 6, phường Thanh Trường, [uôn pro\ng Điện Biên pioh mn^t m’mông pe\ bro#, mui` kơ du\m ]ô mnuih hlăm go\ sang leh ana\n mnuih [uôn sang riêng gah hmư\ du\m klei mui` kơ mnga ban. Kyua hlăm klei lo\ bi hdơr, `u ]ia\ng mtă mtăn kơ anak aneh pô kơ boh yuôm bhăn mơ\ng mta mnga anei mâo klei tu\ dưn yuôm bhăn ho\ng djuê ana, ]ih pioh du\m klei yăl dliê jing leh klei yăl dliê kơ mnga Ban mơ\ng ]ư\ dliê Tây Bắc.

Kyua dah, mơ\ng mta mnga ana\n, mnuih Thái mâo lu knăm m’ak, kdo\ mui` ênhiang djuê ana, mnơ\ng [ơ\ng huă đ^ kyar hlo\ng truh kơ ara\ anei. Mơ\ng ana\n kriê pioh ngăn dhar kreh djuê ana pro\ng pr^n hluê du\m ênhiang mui`, 36 ênhiang kdo\ leh ana\n mâo lu klei ]ih yăl dliê, phu\n agha kbiă hriê mơ\ng mta mnga ana\n. Nghệ nhân Mào Văn Ét yăl dliê:

“Mnuih Thái dlăng yuôm bhăn kơ mnga ban `u mse\ si kyâo atâo atiêt. Digơ\ huă [ơ\ng jăk, digơ\ đ^ pro\ng dôk ung dôk mo#, k’kiêng anak leh ana\n đ^ kyar. Sơnăn klei tu\ dưn mtô mjuăt kơ klei m^n jing jăk êdi. Jing sơnei; digơ\ hd^p bi khăp ]ia\ng, leh djiê ăt bi khăp ]ia\ng mơh, đru kơ mnuih adôk hd^p, anak aneh ]ia\ng đ^ kyar”.

                                          Knăm m’ak mnga ban.

Nao kơ Điện Biên wưng anei, djăp anôk drei ăt êlưih mơh mâo hmư\ du\m klei yăl dliê mse\ sơnăn, ]ia\ng thâo săng thiăm kơ phu\n agha leh ana\n boh phu\n ya ngă mnuih Thái Điện Biên mpu\ he\ kơ mta mnga anei mse\ sơnăn. Leh ana\n, leh mnga ban klă s^t dưi ba hlăm knăm m’ak grăp thu\n, sơnăn amâo djo\ kno\ng mnuih [uôn sang djuê ana Thái đui] ôh hơ\k m’ak, [ia\dah jih jang bi hưn ktưn sơa^. Nghệ nhân Mào Văn Ét brei thâo:

 Đưm adih amâo mâo klei găl, [ia\dah ara\ anei Đảng leh ana\n Knu\k kna mjing leh klei găl po\k mlar knăm ma’k, pia jing knăm m’ak mnga grăp thu\n. La] jăk lu êdi, jih jang djuê la] jăk, anei amâo djo\ kno\ng hjăn mnuih Thái đui] ôh, [ia\dah jih jang du\m djuê ana leh ana\n wa\t dlông ro\ng lăn, jing hâo hưn gru rup lăn ala, anak mnuih mơ\ng Tây Bắc, ăt mse\ mơh mơ\ng Điện Biên, si be\ ngă ]ia\ng djăp mnuih thâo săng kơ dhar kreh Thái, thâo săng kơ mnga Ban”.

                            Klei lông ]hia\m piêu mâo 10 êpul bi lông, phung mniê Thái ba w^t klei êđăp ênang.

Mnga Ban amâo djo\ kno\ng `u\ kma hlăm klei yăl dliê, mâo ai hd^p lă lar hlăm klei hd^p mda dhar kreh, ai tiê mngăt leh ana\n klei đ^ kyar mơ\ng mnuih [uôn sang Thái đui] ôh, [ia\dah hlăm klei mblah ngă Điện Biên Phủ, mta mnga anei lo\ jing ai tiê khăp ]ia\ng, klei mđ^ ai đru mguôp mtru\t mjhar l^ng k’han mnuih [uôn sang, g^r ktưn kriê kjăp klei êđăp ênang kơ kr^ng lăn mnga ban. Kyua ana\n, grăp bliư\ truh yan mnga ban, phung k’han hđăp Điện Biên Phủ bi hơ\k m’ak, hdơr w^t kơ gru kruăk knăl yuôm bhăn hlăm klei hd^p pô.

Nguyễn Hữu Chấp ti alu\ 20, phường Him Lam, [uôn pro\ng Điện Biên Phủ, k’han hđăp sư đoàn 312, sư đoàn phu\n mơ\ng kdrăn mblah ngă Điện Biên Phủ ksu\ng ngă mphu\n po\k klei mblah ngă Him Lam leh ana\n mă hd^p tướng Đờ cát tơri, lo\ hdơr w^t:

“ Ayo\ng adei l^ng k’han [uh mnga `u siam, ko# mse\ sơnăn, ko# bo\ dliê mtam, ăt la] yan mnga anei siam êdi. Mrâo mblah ngă Him Lam, ăt jing djo\ hlăm yan mnga ban. Kyua ana\n, hmei la] jing yan mnga ban jing yan mblah dưi”.

                                          Bi lông bhir còn.

Du\m hruê anei, hlăm du\m kdrê] êlan mơ\ng [uôn pro\ng Điện Biên Phủ, mse\ si:Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Văn Thái… amâo dah tuê du\m kping ]ư\ du\m kdriêk hlăm ]ar, mnga ban ]uh blang ko# mđung mse\ si kuh drông tuê nao ho\ng knăm m’ak mnga ban Điện Biên Phủ thu\n 2017. Phan Việt Dũng, Khua knơ\ng bruă Dhar kreh, ktang mjuăt asei mlei leh ana\n hiu ]hưn ]ar Điện Biên, Anôk bruă mko\ mjing Knăm m’ak Mnga ban brei thâo:

“Anôk bruă mko\ mjing knăm m’ak ăt iêu la], mtru\t mjhar mnuih [uôn sang, boh nik gơ\ phung hđeh êlăk, hđeh hriăm hră du\m sang hră hluê ngă bruă pla, kriê dlăng mnga ban. Hluê ngă bruă khăt, hro\ng ruah du\m phu\n mnga ban siam. ]ia\ng phung tuê kơ Điện Biên, êngao kơ trah dlăng lăn mnga êa m’ak ]o\ng mâo, sơnăn lo\ trah dlăng du\m adhan mnga ban ]uh blang”.

            Truh kơ ara\ anei, êngao kơ Điện Biên, mnga Ban lo\ mâo ti lu ]ar, [uôn pro\ng hlăm kluôm ala, ]uh blang mnga ti Hà Nội, djiêu msat Đại tướng hlăm ai tiê mnuih [uôn sang Võ Nguyên Giáp ti Quảng Bình. Kyua ana\n mnuih [uôn sang Điện Biên hưn ktưn n’nao kơ mnga Ban, ăt mse\ mơh du\m knhuah gru dhar kreh du\m êbâo thu\n mơ\ng mnuih [uôn sang du\m djuê ana ti anei.

H’Mrư pô ]ih, H’Nê] răk