VOV4.Êđê –Khă gơ\ kpăk ho\ng ho\ng bruă knuă jing pô bi ala Hội đồng nhân dân ]ar Dak Lak, [ia\dah ho\ng klei khăp ]ia\ng kriê piỏhgu grua mnơ\ng pơ\k m`am mơ\ng djuê ana Êđê, amai H’Ler Êban (kreh iêu jing am^ Sia), pioh lu hruê m’mông ksiêm dlăng, ba gru grua mơ\ng pơ\k m`am jing kdrăp ]u\t h’ô ênuk mrâo mrang. Gru grua boh đê] đưm mguôp mb^t hlăm kdrăp ]u\t h’ô ênuk mrâo mrang, mâo boh yuôm bhăn mb^t ana\n mjing hnư hrui w^t kơ lu phung thâo mbruă lehana\n phung amai adei djuê ana ti alu\ wa\l.

Hlăm sa tlam ako\ mlan 3, hlăm adu\ pro\ng ka bo\ 19 m2 mơ\ng sang k]oh Am^ Sia, ti [uôn Kniết, să Ea Ktur, kdriêk }ư Kuin, ]ar Dak Lak, 3 ]ô phung k]oh dôk mjê] k]oh m'iêng ao hmao ba ]h^ kơ ara\ng. Amai H'Trim Êban (Am^ Đuêm) brei thâo, 3 pluh blah m'iêng ao anei mâo sa boh sang ngă bruă bi kuôl k]ah pioh ngă kdrăp ]u\t h'ô kơ mnuih mă bruă. Ao leh anăn m'iêng đu\t ju\, ti kkuê ao, păl ao leh anăn m'iêng mâo gru đê] mnga kdrăp ]u\t h'ô djuê ana mơ\ng mnuih Êđê. Amai Am^ Đuêm yăl dliê, giăm 3 thu\n êgao, mơ\ng bruă g^r k]oh m`am ti nei hlăm mmông mmăt, `u lo\ mâo lu prăk hrui w^t pioh yua hlăm go\ sang.

"Grăp mlan ăt dưi mâo 3 êklăk, anăn kno\ng hjăn ngă hlăm mmông mmăt , bi tơdah ngă wa\t yang hruê snăn ênoh mkăn. Kâo pô ăt dleh dlan, amâo mâo lăn mkra mjing anăn kno\ng hiu mă bruă mưn. Mlan kâo g^r hriê k]oh ti nei. Kyua anăn ăt lo\ mâo bruă hlăm mmăt lo\ mâo prăk yua hlăm go\ sang."

Amai H Ler Êban (nah điâo) hâo hưn kdrăp pơ\k m`am ênuk mrâo mrang ho\ng mnuih nao blei

Du\m thu\n êgao, bruă ngă mơ\ng sang k]oh Am^ Sia mjing leh bruă mă hơ^t kjăp kơ phung k]ah m`am kdrăp djuê ana ti [uôn Kniêt leh anăn du\m [uôn giăm anăn. Hnơ\ng phung tuê blei mnơ\ng [rư\ hruê [rư\ lu, klei ]ia\ng yua du\m gru đê] kdrăp ]u\t h'ô Êđê m`am ho\ng kngan ăt [rư\ hruê [rư\ đ^.  H'Djưm Niê  (Aduôn Y Nhen), êbeh leh 70 thu\n, ti [uôn Ju\ng A, să Ea Ktur, kdriêk Cư Kuin, ]ar Dak Lak brei thâo, mơ\ng leh thâo m`am truh ara\ anei `u ka tuôm m`am ôh lu mse\ si ara\ anei:

"Dua thu\n ho\ng anei snăn kâo kno\ng thơ\ng m`am kơ H'Ler đui] kyua `u brei m`am lu. Mse\ si hlăm go\ sang hmei snăn mâo 3 ]ô mnuih, ară anei lo\ mâo adei klui] kâo ăt m`am mb^t. Êlâo dih snăn ăt mâo phung mkăn blei đa [ia\dah ara\ anei hmei kno\ng m`am hluê si phung akâo  blei hlăm [uôn đui]".

Amai H Ler Êban hnê] hlăm adiê tlam m’măt lehana\n hruê mdei ]ia\ng m`ai bi leh mnơ\ng pơ\k m`am akâo blei ti sang

Du\m blah k]oh m`am mrâo mrang, djo\ guôp ho\ng kdrăp ]u\t h'ô anôk mă bruă, m'iêng mđăm, m'iêng maxi mguôp ho\ng gru đê] kdrăp ]u\t h'ô djuê ana ti lu anôk mjing klei jăk siam. 

Mta mnal ksu bi hrô kơ mnal m`am ho\ng kngan djuê ana đru kơ kdrăp ]u\t h'ô siam, jăk kơ mnuih ]u\t. Du\m klei jăk anei đru kơ kdrăp ]u\t h'ô mơ\ng sang k]oh Am^ Sia [rư\ hruê [rư\ mâo lu mnuih khăp. Sa ] ]ô tuê khăng k]oh kdrăp ]u\t h'ô ti sang k]oh, H'Rum {uôn Yă (Aduôn La Ra), ti să Drai Bhăng, kdriêk }ư\ Kuin, ]ar Dak Lak brei thâo, klei bi mguôp gru đê] kdrăp ]u\t h'ô djuê ana đru leh kơ kdrăp ]u\t h'ô anei dưi kriê klei jăk siam mơ\ng kdrăp ]u\t h'ô Êđê đưm dih leh anăn ênưih ba yua.

"Kdrăp ]u\t h'ô anei mâo klei bi mguôp plah wah du\m gru đê] kdrăp djuê ana leh anăn mnal, hdră k]ah, h'ô djo\ guôp, amâo đei hlơr, k'uh mse\ si kdrăp djuê ana. Kdrăp ]u\t h'ô anei ênưih ba yua hlăm du\m knăm mơak pro\ng amâo dah hlăm knăm tuh ako\ pin êa amâo dah du\m knăm mơak snăn hmei srăng h'ô kdrăp anei."

                           Du\m kdrăp ]u\t h’ô lehana\n mnơ\ng yua kơ bruă pơ\k m`am

Amai Am^ Sia,  Khua sang k]oh Am^ Sia brei thâo, tal êlâo, mơ\ng klei khăp kơ gru đê] kdrăp djuê ana, `u ]o\ng k]oh du\m blah kdrăp ]u\t h'ô mrâo mrang mâo gru đê] ]ia\ng yua. Du\m blah anei leh anăn mâo lu amai adei khăp leh anăn k]oh. Mơ\ng nănm `u bi m^n duah hdră mđ^ kyar, mjing prăk hrui w^t kơ go\ sang, ăt jing hdră hưn mdah du\m klei jăk siam kơ gru đê], kdrăp ]u\t h'ô djuê ana pô.

 Mơ\ng thu\n 2017, Am^ Sia mphu\n ]h^ kdrăp ]u\t h'ô mâo gru đê] hlăm hla po\k web yang [uôn Facebook leh anăn Zalo. Du\m kdrăp ]u\t h'ô k]oh hlue si hdră mrâo mrang mâo lu hră akâo blei hlăm leh anăn êngao ]ar, boh nik lo\ mâo wa\t phung Việt Nam dôk hd^p ti ala ]ar Mi, Úc. Ară anei, grăp hruê `u mâo na nao tuê blei, mâo wưng hră akâo blei lu snăk. Kah knar grăp mlan sang k]ah ba ]h^ 30 - 40 kdrăp ]u\t h'ô, ho\ng ênoh mơ\ng 4 êtuh êbâo truh 1 êklăk hlăm grăp blah.

Amai Am^ Sia yăl dliê, bruă phu\n jing K'iăng Khua Dhar bruă djuê ana - HĐND ]ar Dak Lak mâo lu bruă. ~u hnê] mmông hlăm mmăt leh anăn du\m hruê mdei ]ia\ng k]oh ho\ng mnuih mă bruă. ~u dôk bi m^n ]ang hmăng po\k mlar bruă ngă mơ\ng sang k]oh leh anăn mkra mjing lu kdrăp ]u\t h'ô mrâo ]ia\ng mđ^ hnơ\ng dưi ba yua, ba du\m gru đê] djuê ana je\ giăm ho\ng klei hd^p mrâo mrang.

"Kâo bi m^n sang k]oh srăng bi hgu\m ho\ng phung thâo m`am ho\ng phung tuê mâo klei ]ia\ng anăn kâo ]ang hmăng anăp truh amâo djo\ kno\ng ngă bi mrâo mrang kdrăp ]u\t h'ô djuê ana Êđê đui] ôh, tơdah dưi lo\ m`am gru đê], k]oh hlăm ao dai ăt jing bruă jăk siam mơh. Tơdah dưi mđ^ kyar hră akâo blei mơ\ng du\m sang k]oh ao dai snăn mmông anăn lo\ dưi mjing bruă mă kơ phung m`am ]ia\ng mâo prăk hrui w^t."

Ngă mkra gru grua hlăm m’iêng ao dlông, 1 hdră ngă mrâo ho\ng mnơ\ng pơ\k m`am mơ\ng sang tă k]oh am^ Sia

Mb^t ho\ng bruă mkra mjing leh anăn k]oh m`am kdrăp ]u\t h'ô, amai Am^ Sia lo\ bi m^n srăng mkra mjing du\m mta mnơ\ng pioh djă mb^t mse\ si ]hiăm, bai, hrăng k'iêng... ngă mnơ\ng pioh ]h^ kơ phung tuê hiu ]hưn dlăng. Amai ]ang hmăng, du\m mta mnơ\ng anei srăng đru hưn mdah du\m knhuah jăk siam kơ gru đê], kdrăp ]u\t h'ô djuê ana Êđê, đru kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana.

H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk