VOV4.Êđê - Tê San leh anăn Măng Ri jing dua să kr^ng cách mạng ti kdriêk Tu Mrông, ]ar Kon Tum bi knông ho\ng kdriêk Nam Trà Mi mơ\ng ]ar Quảng Nam. Mơ\ng hlăm klei bi blah bi kdơ\ng ho\ng Prăng, Mi mnuih [uôn sang Sê Dang ti Tê San, Măng Ri sa ai tiê tui hluê Đảng, tui hluê Awa hồ mko\ mjing [uôn sang bi blah, jing [uôn kru\ kdơ\ng kjăp ktang mơ\ng ]ar Kon Tum. Hlăm du\m hruê  Têt amâo dah go\ sang mâo bruă yuôm bhăn, mnuih [uôn sang ti nei mâo du\m mta mnơ\ng [ơ\ng jăk amâo mâo anôk mâo ôh. Drei nao ti Tê San –  Măng Ri, kdriêk  Tu Mrông leh anăn hmư\ klei hâo hưn kơ mnơ\ng [ơ\ng jăk anei.

Kr^ng lăn Te San, lehana\n Măng Ri jing leh anôk hing ang ho\ng lu mta ana êa drao yuôm hin, mse\ si sâm Ngọc Linh; Sâm hrue\; đương quy; ngũ vị tử… Boh nik jing sâm Ngọc Linh anei jing mta ana êa drao yuôm h^n êdi dlông ro\ng lăn, mâo leh khua knu\k kna Nguyễn Xuân Phúc yap jing do\ yuôm bhăn kơ lăn ]ar. Ara\ anei, Tu Mrông mâo leh truh 760 ha pla ana êa drao djăp mta. Kyua mơ\ng brua\ pla mjing ana êa drao ana\n yơh dưi mâo leh hnơ\ng hrui w^t lu h^n mka ho\ng êlâo dih. Amai Y Băp ti [uôn đăk Song, sa Tê San brei thâo: Hlăm [uôn amâo lo\ mâo ôh go\ êsei ư\ êpa, ênoh go\ êsei [un hro\ mơh. Mơ\ng thu\n 2019 truh kơ ara\ anei hlăm [uôn mâo 67 go\ êsei mâo ]an prăk ho\ng mnga hdjul, grăp go\ êsei 100 êkla\k prăk, ho\ng pra\k mnga kno\ng 3% sa thu\n pioh pla mjing ana sâm Ngọc linh. Amâo lo\ mâo ôh go\ êsei kplu\t hua\ [ơ\ng, k[ah mnơ\ng ]u\t hơô. Klei hd^p mda dơ\ng đ^ kyar, snăn gra\p go\ êsei djăp sơăi klei găl duh kơ tết:Klei hd^p mda phung [uôn sang êlâo dih le\ hlăm klei hd^p mda. Ara\ anei kha\dah ka mdro\ng sah ôh, [ia\dah lu go\ êsei dơ\ng thâo mâo leh. Êlâo dih kno\ng buh pla mdiê, ktơr hbei, kno\ng dja\p ma\ hua\ [ơ\ng du\m mlan. Ara\ anei lo\ thâo pla ana kđu], ana kphê, sâm hrue\... mâo leh đa đa go\ êsei thâo pla ana sâm Ngọc linh snăn ênoh mâo ba w^t lu h^n, klei hd^p bi mlih leh. Tết truh grăp boh sang mâo djăp ênu\m, grăp boh sang mâo djăp mnơ\ng [ơ\ng.

Hrue tết mb^t ho\ng djăp mta mnơ\ng [ơ\ng mse\ si: }^m ăm; đio\ brông; kpiê ]eh grăp boh sang ti Tê San, Ma\ng Ri lo\ mâo kđeh ]^m kkuih tlông. Klei Sedang pia Tup, asei pro\ng h^n kơ prôk. Kkuih anei khăp [ơ\ng kuôt hla lehana\n mnga ana sâm Ngọc Linh. Sa kg sâm Ngọc Linh mâo ênoh êbeh 100 êklăk prăk, kkuih tup anei dưi yap jing kkuih yuôm hin. Grăp blư\ nao mu\t hlăm kmrơ\ng dlưng kriê ana sâm Ngọc Linh, amâodah sâm hrue\, phung [uôn sang lo\ dja\ ba gr^p, lehana\n kap pioh [ê] kơ kkuih. Brua\ anei amâo mâo mdei ôh nga\ k`ăm ]ia\ng răng mgang ana sâm mơ\ng klei kkuih [ơ\ng, lehana\n lo\ dơ\ng mâo kđeh ]^m kkuih jăk êdimima.Tơdah [êư gr^p djo\ kkuih briah ma\ he\ prô] lehana\n ghang [hu krô dlông kpur pui… Pioh mơ\ng mâo tue hriê ]hưn snăn mkra djam [ơ\ng, amâodah mkra djam [ơ\ng hlăm wưng têt hat, jing mkra pioh drông tue.

A De khua sa\ Tê San brei thâo: Ho\ng sa\ hmei ara\ anei ênu\m jih jang jing mnuih Sedang sơăi. Hlăm klei mơak thu\n bhang mrâo amâo mâo dưi k[ah ôh kpiê ]eh. Kna\ leh êlâo du\m mlan, gra\p boh sang mâo sơăi. Truh hrue têt grăp boh sang bi brông đio\. Boh nik, grăp boh sang duah kđeh ]^m kkuih, snăn bi nao [ê] gr^p, [ê] kap hla\m ana kyâo, ba w^t [hu krô pioh [ơ\ng tết. }^m kkuih [hu krô, lo\ ba tu\k mkra, amâodah hu\l [ơ\ng jăk snăk, kyuadah mta kkuih anei [ơ\ng ana sâm.

Mb^t ho\ng kđeh ]^m kkuih, phung [uôn sang djuê ana Sedang ti Te San lehana\n Măng Ri lo\ mâo mnơ\ng [ơ\ng mkra mơ\ng sâm mâo phung tue khăp snăk ana\n jing djam sâm hlơr. Amâo mâo djo\ mơ\ng mta ana sâm Ngọc Linh ôh, [ia\dah pe\ knăt sâm hrue\, khăt đ’đu\t hlăm brô dua băn điêng lehana\n tu\k ho\ng klang mnu\, klang u\n jing djam hlơr [ơ\ng jăk snăk. Êjai [ơ\ng, lo\ mple\ knăt sâm hlăm go\ djam man hlơr mse\ si k’u\l [ơ\ng jăk snăk. Êjai adiê êa\t, dôk [ơ\ng ti kpu\r hrah anghar pui, mnăm mb^t ho\ng kpiê ]eh, lehana\n [ơ\ng kđeh ]^m kkuih tlông, hu] êa djam sâm. Bi hơê] hmưi hdơ\ng găp mâo lu klei suaih pral, lehana\n bi yăl dliê êa, kơ brua\ duh [ơ\ng thu\n bhang mrâo, kơ brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, lehana\n kơ djăp mta ra klei… ]^m kkuih tup [ơ\ng sâm Ngọc Linh hlo\ng jing leh mta kkuih yuôm hin jăk êdi./.