VOV4.Êđê – Mnuih Ka Yong hd^p sui thu\n ho\ng anei ti gu\ jơ\ng ]ư\ Ngọc Linh hla\m kr^ng Trường Sơn – Dap kngư. Mnuih Ka Yong mâo knhuah dhar kreh ja\k siam êdi, hla\m ana\n mâo kdra\p ]u\t h’ô, mnơ\ng buh, ba\k mjing leh klei mdê hja\n lehana\n siam êdi mơ\ng djuê ana anei ho\ng du\m djuê ana ayo\ng adei mka\n hla\m kr^ng. Hla\m kdrê] hruê anei, hmei hưn mthâo kơ kdra\p ]u\t h’ô, mnơ\ng buh, ba\k mơ\ng mnuih Ka Yong.

Kdrăp ]u\t hơô mơ\ng mnuih djuê ana Kayo\ng mâo êa ju\ lehana\n uê. Ho\ng gru grua mdơ\ng hluê kdru\n ao, lehana\n m’iêng, kpin ho\ng mta êa k`^, ko#, hrah. Kdrăp phung mniê Kayo\ng mâo: Ao, m’iêng lehana\n ]hia\m din kơ tian. Ao jing ao hrua ko\, amâo mâo păl. M’iêng phung mniê Kayo\ng m`am mơ\ng mrai êwei mơ\ng kpaih, ho\ng lu mta êa mdê mdê, lu êdu jing hrah, k`^, lehana\n ko#. Knhal kdru\n m’iêng mâo mprăp bi msiam ho\ng lu arua\t ku^ hrah. Mb^t ho\ng m’iêng mâo mnal hyua\ k’iêng êa ko# k`ăm păn m’iêng, lehana\n dlăng bi msiam kơ phung mniê nao hla\m klei hua\ mnăm kdo\ mu`.

Phung mniê Kayo\ng khăp băk a`u\ ho\ng lu mta êa ti kkuê, lehana\n arua\t hdrăng k’iêng ho\ng klei kông. Phung mniê Kayo\ng mâo leh ung lehana\n mniê mduôn, êngao kơ mnal pioh hyua\ m’iêng êa ko#, di`u lo\ yua kdrăp bi msiam ho\ng klei kông dlông, mâo yuôl êriâo din ti k’iêng, băk lu mta mnơ\ng bi msiam ho\ng kông, ho\ng prăk hlăm kngan, hlăm kkuê lo\ bi msiam hlăm grăp blư\ mâo klei hua\ mnăm. Mnuih Kayo\ng khăp snăk kơ du\m boh kông a`u\, lehana\n mnơ\ng ana\n lo\ jing mnơ\ng yuôm bhăn hlăm grăp blư\ mko\ mjing klei bi kuôl ung mo# mnuih Kayo\ng. Tui hluê ho\ng klei thâo mâo mơ\ng mdê bi găp djuê, êngao kơ du\m mta mnơ\ng tui si klei bhiăn đưm, găp djuê t^ng kơ êkei mprăp he\ sa boh kông pioh buh ti kngan, kông prăk pioh kơ dua ]ô ung mo# mrâo mjing mnơ\ng bi kuôl ka\.

           Kdrăt ]u\t h’ô đưm mơ\ng mnuih Ca-Yong

Kdrăp êkei Kayo\ng mâo: Kpin, lehana\n ]hia\m guê] hlăm asei. Kpin jing sa blah mnak dlông, pơ\k man dưn mâo m`am ho\ng tur mnal êa uê ju\, mb^t ho\ng 3 mta êa hrah, ko#, lehana\n k`^, ho\ng gru kdrueh mdơ\ng hluê boh dlông kpin, lehana\n dua nah asei kpin mâo riêm arua\t m`hai hrah. Êjai phung êkei [ar kpin, leh din phưi dua knhal ro\ng lehana\n ana\p giăm truh klia\ng jơ\ng. Hlăm gră2p knăm hua\ mnăm, kdrăp ]u\t h’ô êkai Kayo\ng lo\ mâo ]hia\m guê] hlăm asei, dlăng kơ êkei kjăp h^n, năng jing mnuih ]ư\ ]hia\ng.

Mb^t ho\ng du\m djuê ana mkăn hd^p hla\m dlông duôr ]ư\ pro\ng truh kơ Lăn Dap Kngư, mơ\ng đưm đa\, mnuih Kayo\ng thâo tui duah ma\ pô kdrăp hla\m dliê, bi mlih mblei mnơ\ng mnua\ pioh mkra mnơ\ng bi msiam. Ho\ng mnuih Kayo\ng, kdrăp bi msiam bi knăl kơ brua\ bi êdah klei tu\ dưn mơ\ng klei hd^p dhar kreh, lehana\n klei đăo, klei bhiăn, hlăm du\m knăm mơak mâo…

Kông êa prăk buh ti kngan mơ\ng phung mniê Ca-Yong

Mơ\ng đưm leh, kdrăp ho\ng kông, ho\ng prăk jing du\m mta a`u\ mâo lu mta êa [lê] [lir, jing mnơ\ng bi hmô kơ knhuah gru dhar kreh hjăn păn phung mniê djuê ana Kayo\ng.

Tui si klei m^n mnuih djuê ana Kayo\ng, mơ\ng đưm hlo\ng kơ ara\ anei kông, lehana\n kwang ho\ng prăk pioh buh ti kngan, băk ti kkuê di`u la] jing anôk yang klei hd^p dôk, anôk klei trei mđao, myun mdan, yap jing mnơ\ng kăp đru. Kông jing leh mnơ\ng amâo mâo dưi tlaih ôh, găn hlăm jih klei hd^p grăp ]ô mniê Kayo\ng. Tơdah mniê hlăm găp djuê djiê, digơ\ hlo\ng dja\ ba ho\ng atâo.

Boh nik, du\m boh kông anei jing mnơ\ng amâo mâo dưi k[ah ôh hlăm klei bi kuôl ung mo# mnuih Kayo\ng. Tui hluê ho\ng klei thâo mâo mơ\ng găp djuê, êngao kơ du\m mta mnơ\ng bi mđup brei, sang êkei prăp êmiêt bi mâo kông buh ti kngan kwang băk ti kkuê yap mnơ\ng bi kuôl. Anei jing ngăn do\ yuôm bhăn bi knăl kơ ung mo# mrâo mnuih djuê ana Kayo\ng. Mơ\ng klei ana\n, phung mniê Kayo\ng mta\ mtăn nanao kơ anak ]ô pô bi thâo kriê pioh ngăn do\ ana\n, yap jing ngăn k^r mơ\ng aê aduôn.

Phung mniê Ca-Yong ho\ng a`u\ băk ti k’kuê 

Aguah tlam mlam hruê, mnuih djuê ana Kayo\ng mdro\ng sah kreh tui duah du\m boh kông, boh kwang prăk pioh buh băk. Kyuana\n, lu go\ sang mdro\ng sah tơl bi mlih ho\ng êmô kơ du\m boh kông, boh kwang prăk yuôm bhăn. Ara\ anei, kha\dah mnơ\ng ana\n ênoh ênil amâo lo\ yuôm mse\ si mphu\n dô ôh, [ia\dah mnơ\ng anei jing leh do\ dô yuôm bhăn k`ăm mđ^ ai tiê. Boh n^t, lu phung mniê Kayo\ng thu\n leh khua amâo mâo tuôm kleh ôh kông mơ\ng asei. Di`u bi la], mnơ\ng buh băk anei mâo mngăt êwa, kyuana\n tơdah amâo lo\ buh, mnuih khua thu\n eneưih mâo klei dju djuăm duam rua\. Mb^t ho\ng ana\n, duah brei he\ pô mkăn ma` snăn klei mdro\ng sah, klei dưi mơ\ng pô srăng lu].

Mnuih Ca-Yong m`am êjai ho\ng hmôk kyâo sari

Bi a`u\ klei jing mnơ\ng kăn dưi k[ah rei ho\ng mniê Kayo\ng. Mta a`u\ anei điêt amâodah pro\ng mdê mdê, ho\ng lu mta êa mdê mdê, mtaqh mda, lehana\n mtah khua, lehana\n k`^, uê hr^ng mjing a`u\ kơ phung mniê băk. Lehana\n êngao kơ băk a`u\ phung mniê Kayo\ng lo\ dơ\ng ka êriâo ti k’iêng lo\ ]ia\ng mđ^ klei siam pô hlăm anôk hua mnăm.

Hlăm grăp blư\ mâo knăm mơak, klei bi kuôl ung mo#, mnuih Kayo\ng mprăp yơh kdrăp bi msiam pô brei anak ]ô dlăng. Grăp boh kông, boh kwang prăk, a`u\ klei lu mta êa, mb^t ho\ng du\m klo\ êriâo jing djo\ ho\ng sa mta klei ho\ng klei hd^p phung mniê Kayo\ng.                                                       

                                                       Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk