VOV4.Êđê - Amâo mâo pô jho\ng lac\ ôh pô sra\ng suaih pral truh kơ jih klei hd^p. Thu\n [rư\ đ^ khua, sna\n klei suaih pral mb^t ho\ng klei asei mlei đ^ khua mduôn sra\ng êlưih djo\ mâo klei rua\. Mnuih [uôn sang lehana\n [^ng ga\p brei c\ia\ng nao bi ksiêm mka\ dla\ng nanao klei rua\ hla\m gra\p thu\n, kyua gra\p blư\ rua\, gra\p bliư\ êngoh jing du\m klei bi êdah hưn ra\ng kơ klei suaih pral drei amâo dưi ôh amâo mâo mđing:

1/. Klei rua\ kboh:

Klei rua\ kboh jing sa mta klei rua\ kreh tuôm lu, ho\ng lu mta mơh klei rua\ mâo kơ kboh. Hlăm ana\n mâo klei dăl arua\t êrah kboh, srăng ngă kpăk hnơ\ng osi, lehana\n ai hd^p ba rông kboh amâo mâo djăp ôh.

Klei bi knăl [uh: Kreh rua\ ktang hlăm đah da, bi êwa hma\r, hlăm ai tiê ngă nanao [a\r [a\r mse\ si mâo mnơ\ng gư\. S^t yơh mnuih mâo klei rua\, êlâo ana\n amâo mâo klei bi knăl amâo mâo jăk ôh.

Phung ênưih mâo klei rua\ anei: Jing ho\ng phung mniê leh khua thu\n, mnuih êmo\ng, ala kpư\ mjua\t asei mlei, mnuih mâo klei rua\ êrah đ^.

Hdră răng mgang: Mâo klei g^r ep mjua\t asei mlei, đăm [ơ\ng ms^n đei ôh, kăn [ơ\ng lu prăi rei, lui mtam amâo mâo dưi dju\p hăt mnăm kpiê ôh.

2/. Klei rua\ m’iêk [ê` hra:

Êjai hnơ\ng insulin kbia\ hriê mơ\ng dlô klang ro\ng amâo mâo dưi mghaih msir jih ôh hnơ\ng mmih mâo hlăm asei mlei, ngă hnơ\ng mmih hlăm êrah đ^, truh kơ klei hnơ\ng mmih mơ\ng djăp anôk mkăn hlăm asei mlei đ^ mơh. Klei rua\ m’iêk [ê` hra ênưih đue# nao kơ klei rua\ kjham h^n ba klei amâo mâo jăk truh kơ kboh, kơ boh [leh…

Klei bi knăl [uh: Êmăn êmik, toh êwang, nao m’iêk lu, mhao êa, ala\ mta amâo mâo lo\ mnga].

Phung ênưih mâo klei rua\ anei: Boh nik ho\ng phung êmo\ng.

Hdră răng mgang: Mjua\t ktang asei mlei, đăm [ơ\ng lu mnơ\ng mmih, lehana\n prăi êma\ ôh.

3/. Klei rua\ êbhui] klang:

Jing sa klei bi mlih hlăm klang. Mnuih rua\ mâo lu mta phu\n truh kơ klei rua\, năng ai k[ah calsi vitamin D3, kyua hrip ma\ calsi awa\t.

Klei bi knăl [uh: Rua\ ktang hlăm klang, ênưih truh kơ klei joh klang…

Hdră răng mgang: Bi mbo\ djăp calsi hlăm êrah, boh nik vitamin D, mđ^ h^n klei mjua\t ktang asei mlei.

4/. Klei rua\ hlăm êhu\ng – prô] khua:

Klei rua\ êhu\ng jê` mâo lu kbia\ hriê mơ\ng ru\ng răng klei m^n, ngă bi kbia\ lu asit êgao kơ hnơ\ng dưi bi kna asid, lehana\n amâo lo\ dưi mgang kl^t lam hlăm êhu\ng. Êngao ana\n lo\ kbia\ hriê mơ\ng hormol, lehana\n klei m^n amâo mâo h’^t.

Klei bi knăl [uh: Rua\ hlăm nah dlông êhu\ng, lar hang hlăm ro\ng. Kreh [uh leh hua\ [ơ\ng, bi rua\ hluê gưl hlăm 2 – 3 hruê kăm.

Hdră răng mgang: Mdei amâo lo\ mnăm kpiê, dju\p hăt ôh, lehana\n du\m mta êa drao truh kơ klei bi êka hlăm êhu\ng, mâo ai tiê êđăp ênang, đăm dôk nanao hlăm klei ênguôt hn^ng ru\ng răng ôh.

5/. Klei rua\ tiê siêu vi:

Mâo 5 mta virus rua\ tiê: A, B, C, D, E. Anei jing du\m mta virus kreh ba klei jhat kơ tiê.

Klei bi knăl [uh: Amâo mâo ]ia\ng hua\ [ơ\ng, êmăn êmik, êngoh hlơr, k`^ kl^t kliêng, k`^ ala\ mta.

Hdră răng mgang: Tlo\ vaccin răng mgang.

6/. Rua\ êka kpu\ng êa iêk:

Kbia\ hriê klei djo\ kman hlăm êlan m’iêk, mâo boh tâo lăng, bi bo\k.

Klei bi knăl [uh: Nao m’iêk rua\ hang, m’iêk lu, m’iêk kbia\ êrah, êmăn êmik, rua\ nah gu\ tian.

Hdră răng mgang: Amâo mâo jăk ôh ư\ m’iêk sui. Bi mdoh asei mlei jê` jê`, mnăm êa lu.

7/. Klei rua\ bi bo\k sang anak:

Klei rua\ ho\ng phung mniê, jing klo\ bo\k amâo mâo jhat ôh đ^ pro\ng hla\m sang anak. Tơdah klo\ bo\k jing jhat, pia jing ung thư sang anak.

Klei bi knăl [uh: Mtu\k mtu\l hlăm klei [uh mlan, rua\ hlăm kr^ng klang k’iêng, m’iêk rua\, kreh kluh êrah.

Hdră răng mgang: Nao mka\ dlăng jê` jê` klei rua\, bi mdoh asei mlei nanao.

8/. Bo\k êlan m’iêk ho\ng phung êkei:

Anei jing sa mta klei rua\ bo\k hlăm êlan m’iêk, ngă dleh kp^ kpu\ng êa iêk, lehana\n dleh hlăm klei tu\n êa iêk kơ ta]. Phu\n agha mâo klei rua\ ka nik ôh, [ia\dah kbia\ hriê mơ\ng 4 mta kreh [uh ana\n jing mâo mơ\ng tian am^, kyua hormon, kyua anôk hd^p mda, lehana\n knhuah hd^p, kyua bi tưp klei rua\ mơ\ng klei mje\ êkei mniê.

Klei bi knăl [uh: M’iêk dleh, rua\ hang, êa iêk êkăl, tăp năng rua\ gu\ tian êjai eh m’iêk.

Hdră răng mgang: Bi nao mka\ dla\ng jê` klei rua\ , ]ia\ng pral thâo [uh klei rua\.

Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k