VOV4.Êđê - Kdrê] hnoh krông Pa đoh găn kdriêk Krông Pa ]ar Gia Lai dưi yap jing hnoh krông Yang, yap jing anôk dưi rao mdoh klei ênguôt hn^ng, klei mbhuah asei. Hlăm grăp blư\ nao ngă bruă ti ]ar Gia Lai, truh ti alu\ wa\l să Ia Rmok, kdriêk Krông Pa, hmei [uh lu mnuih hlăk dôk k[^n ti hang krông Pa. M^ndah mâo mnuih mngăt hlăm êa, hmei weh êmuh lăng, sơnăn kơh thâo, mnuih [uôn sang hlăk prăp êmiêt mnei hnoh êa yang, ngă yang mbhuah asei.

Nay H’Sương leh mnei mbhuah asei mâo mduôn [uôn ngă yang, mnăm kpiê mbhuah asei

Ayo\ng Ksor Y the leh ana\n anak mniê mnei mbhuah asei leh ana\n ngă yang

Dôk hlăm hnoh êa jing 1 ]ô mniê, [ar wa\t m’iêng ao, dôk krah 2 [e\ adhan kyâo krah hnoh krông. Ti hang êa mâo 1 po\k hla mtei adôk hrông, nah dlông dưm mnu\ leh tu\k, ti djiêu ana\n jing kriăk ]eh. Dôk giăm ho\ng mniê hlăm hnoh krông mâo 1 ]ô êkei mduôn khua, [ê] [ê] [a\ng êgei dôk ngă yang, mă êa sa] hlăm asei mlei mniê ana\n.

Hlăm brô 15 mn^t sơnăn klei nga\ yang mbhuah asei mjưh rue# yơh. Digơ\ đ^ kơ hang. Pô mduôn ana\n jing khua mduôn [uôn Nay Bé, thu\n anei 84 thu\n, ti [uôn H’Nga, să Ia Rmok, kdriêk Krông Pa. ~u mrâo ngă yang mbhuah asei kơ amai Nay H’Sương, 31 thu\n, mnuih hlăm [uôn.

Leh mnei ngă yang mbhuah asei 

Khua mduôn Nay Bé [uh hmei, hơ\k m’ak yăl dliê ho\ng klei bhiăn mnei hnoh krông anei, tlao la]: “Yang krông dôk êpa sơnăn klei ngă yang anei ngă lu êdi, amâo hu^ ôh”. Amai Nay H’Sương tlao lo\ mblang: “Mduôn la] ana\n jing êa krông ara\ anei amâo mse\ ho\ng êa krông đưm dih ôh. Êa hro\, kan [ia\, djăp mta [ia\ sơa^, kyua drei ngă knơ\ng kdơ\ng êa bi êran pui kmlă. Sơnăn yang êa krông amâo mâo m’ak ôh. Iêu n’nao yơh. Mbloh [ia\ mduôn [uôn srăng lo\ ngă yang kơ mnuih mkăn”.

La] kơ mta phu\n mnei êa krông, k`ăm ngă yang mbhuah asei, amai Nay H’Sương brei thâo, hruê mlan giăm anei amai tuôm ho\ng lu klei amâo mâo jăk asei mlei amâo mâo suaih pral, bruă duh mkra go\ êsei ka jăk lei. Amai la]: “Ba tian amâo thâo k’kiêng, tưl aê mdrao mbla] mă. Leh mbla] [ia\dah tian ăt ruă mơh. Aê mdrao la] mbla], khăt mă he\ ya be\ mnơ\ng hlăm tian ana\n, sơnăn kơh dul [ia\ ruă. Êrah kbiă lu êdi”.

Phu\n agha kyua sui ho\ng anei êbeh 1 thu\n, amai ba tian gưl tal 2, kyua k’kiêng dleh snăn k’kiêng mbla]. Êjai gru mbla] ka hlao mơh, snăn amai lo\ ruă prô] êbeh. Snăn lo\ dơ\ng mbla] mơh. Klei hd^p mda go\ êsei ăt tuôm ho\ng dleh dlan, du\m mta mnơ\ng mă mơ\ng lo\ hma go\ êsei `u mse\ si kphê, hbei [lang, boh mnga hrui w^t [ia\ mơh, ênoh ]h^ êlưih. Hnư hrui w^t [ia\ h^n mkă ho\ng thu\n dih, hlăk êjai ung mo# lo\ thiăm mnuih huă [ơ\ng sơnăn klei hd^p mda dleh dlan h^n.

“Klei ngă yang mbhuah asei mlei lui] liê lu prăk mơh he\?”, kâo êmuh. “Amâo mâo ôh, [ia\ đui]. Kno\ng 1 drei bip, 1 boh kriăk kpiê ba nao kơ hnoh krông lehana\n [ia\ mnu\ bip, kpiê ti sang jum mnuih [uôn sang mnăm đui]”, amai w^t la]. Kâo lo\ êmuh: “Leh ngă yang amai m’ak mơh he\?”. Amai w^t la] “M’ak kơh, Amâo lo\ mâo klei amâo mâo jăk ôh”.

Pô tal 2 mâo khua mduôn Nay Bé ngă yang mbhuah asei mlei mlat ana\n jing ama anak ayo\ng Ksor Y the, 48 thu\n. Ayo\ng brei thâo, phu\n agha bi mnei ngă yang mbhuah asei mlei kyua dah hlăm du\m mlan êgao, `u mâo 2 blư\ klei truh. Tal 1 `u le\ buh joh kngan. Păn guôm ka hmao mơh, `u lo\ le\ buh gưl tal 2, joh 2 [e\ êgei.

Bi anak mniê 6 thu\n mơ\ng ung mo# di`u ăt djiu djuăm dua\m rua\, jih hdrak ngă lo\ êngoh. Ung mo# di`u bi m^n s^t năng ai ama anak mâo klei soh sơnăn yang adiê bi kmhal. “Nao mdrao kơâê mdrao lui] liê lu prăk kăk. {ia\dah ara\ anei sang amâo lo\ mâo prăk ôh, hiu ]an prăk mnga truh du\m pluh êklăk prăk leh. Prăk blei u\n, kpiê klei ngă yang hruê anei jing mơ\ng ayo\ng adei hlăm sang lehana\n mnuih [uôn sang hlăm [uôn đru mguôp”, `u la].

Leh prăp êmiêt du\m mta mnơ\ng ngă yang, khua mduôn Nay Bé mă 2 [e\ adhan kyâo mkăn pơ\ng hlăm hnoh êa hlăk đoh, êdei kơnăn kă 1 arua\t klei ko#. Rue# riêng, khua mduôn ngă klei bi knăl brei ayo\ng Ksor Y The mb^t ho\ng `u tru\n hlăm hnoh krông.

 Y- The h’ô ao t^ lehana\n tru\n nao ti krah 2 adhan kyâo khua mduôn mrâo pơ\ng ana\n. ~u êluê nao hgao arua\t klei ko# kplăk đ^ ngo\. Êluê êjai, ayo\ng toh ao, hlo\ng phưi hluê hnoh krông. Bhiâo riâo r^t, ao ana\n lui] hluê hnoh êa. Êdei kơnăn, khua mduôn ngă yang êjai, kbum êa pruih hlăm asei mlei ayo\ng.

            Leh mnei mbhuah asei leh ana\n ngă yang ti hnoh krông, lo\ ngă yang kơ atâo atiêt ti sang

Leh đ^ ti hang, khua mduôn jur 1 to\ kpiê brei kơ ayo\ng Ksor Y-The mnăm lehana\n lo\ ngă yang mơh. Leh rue#, `u ur ktang: “Yang adiê [uh klă leh, djăp mta klei amâo mâo jăk srăng mâo yang puh mđue#. Hruê mgi dưi nao hma ngă bruă kreh kriăng, ]ia\ng ktơr bo\ hjiê mdiê bo\ bro\ng, mo# anak trei mđao, phung [uôn sang thâo bi khăp ]ia\ng”. Ayo\ng Ksor Y the kui ako\ mđing hmư\ dôk kpă asei mlei. Êdei kơnăn, `u mnăm jih to\ kpiê ana\n.

Khua mduôn Nay Bé hlak mblang: “2 [e\ adhan kyâo bi hmô kơ 2 mta yang, [uh klă klei ngă yang kwưh akâo. Kyâo anei mă mơ\ng dliê kmrơ\ng knư\ kbưi knư\ jăk. Ti ana\n kyâo dliê jăk siam, ngă yang `u myang. Tơdah mă kyâo ti sang amâodah giăm ho\ng sang, yang srăng ăl. Bi arua\t klei ko# ana\n bi hmô klei mguôp mb^t, mnga] ta]”. Kâo lo\ êmuh: “Bi klei ngă yang ana\n si `u?”. Khua mduôn la]: “Mâo lu klei ngă yang, grăp ]ô mnuih mâo klei amâo mâo jăk, mâo klei ngă yang mdê mơh”.

Leh rue# klei ngă yang ti hnoh krông, pô ngă yang w^t ti sang, lo\ dơ\ng ngă yang kơ atâo atiêt, aduôn aê. M’mông anei kơh klei ngă yang mbhuah asei yap jing rue#.

Ksor Phúc, ti Adu\ bruă Kriê dlăng Ngăn do\ Dhar kreh, Knơ\ng bruă dhar kreh mjuăt asei mlei hiu ]hưn ênguê ]ar Gia Lai brei thâo “Mnei êa krông Pa, ngă yang mbhuah asei jing 1 hlăm du\m knhuah bhiăn mâo mơ\ng đưm, jing 1 hlăm du\m knhuah bhiăn mâo mă hjăn păn mơ\ng mnuih Jarai. Du\m ]ô mnuih hlăm 1 wưng asei mlei amâodah găp djuê tuôm n’nao ho\ng klei amâo mâo mbhă mbhai, ngă kơ digơ\ amâo mâo êđăp ênang, hu^ hyưt yang adiê bi kmhal, sơnăn digơ\ ngă yang mbhuah asei. Pô g^t gai jih klei ngă yang jing khua mduôn, amâodah phung mduôn khua mâo k’hưm hlăm [uôn sang.

Ara\ anei, klei bhiăn anei ăt adôk dja\ pioh, [ia\dah amâo đăo kơ yang adiê ôh. Jing phung [uôn sang thâo săng, tơdah mâo klei ruă duam, klei truh tơl bi nao kơ sang êa drao bi mdrao mgu\n. Bruă ngă yang mbhuah asei kreh mko\ mjing leh mnuih [uôn sang mdrao klei ruă, yap mse\ si êa drao mdrao klei m^n ]ia\ng go\ êsei bi h’^t kjăp klei hd^p mda./.