VOV4.Êđê - Kbưi ho\ng [uôn pro\ng Đà Lạt hlăm brô 6km t^ng kơ nah Dhu\ng, alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê ala ]ar Ênao tuyền Lâm mâo boh pro\ng giăm 3 êbâo ha, hlăm ana\n lu jing dliê kngô lehana\n ênao êa. Ho\ng adiê êđăp nanao jih thu\n, lăn dliê jăk siam êbhiông êya\ng `a\t kriêp, Ênao Tuyền Lâm jing jăk snăk ho\ng tuê nao ]hưn ênguê. Trần Văn Long hriê mơ\ng [uôn pro\ng Hồ Chí Minh la]:“Kâo hriê kơ Đà Lạt lu blư\ leh, [ia\dah anei jing gưl tal êlâo nao hlăm anôk hiu ]hưn ênguê mâo mko\ mjing hlăm lu mta, jing jăk êdi mi, lehana\n siam snăk. Boh nik, kâo [uh jăk êdi lăn êa kơ anei, mjing hlăm ai tiê kâo bo\ ho\ng klei m’ai dhuai”.

Dlăm ho\ng lăn mnga êa siam ana\n, brua\ hiu ]hưn ênguê mâo lo\ mko\ mjing hlăm lu hdră, lu mta, dơ\ng mơ\ng klei hiu ]hn dlăng mnga êa siam, anôk mdei msăn hing ang, anôk bi k[^n, anôk mjua\t ktang asei mlei hyưt, êlan klei kap yuôl, đ^ng ksak, ta] golf, đ^ mran hla\m ênao, brua\ pơ\ng nưh mguôp ho\ng ]ing ]har, lehana\n hiu ]ua\ sang sang… Truh kơ sang yang Thiền Viện Trúc Lâm ti djiêu ênao êa Tuyền Lâm, amai Nguyễn Thị Tuyết Lan, tuê hriê mơ\ng Đồng Nai, la]“Sang yang anei siam êdi, lehana\n jing anôk hing ang êdi ti Đà Lạt, grăp blư\ truh kơ anei kâo [uh jăk ênang. Grăp blư\ hriê kơ Đà Lạt  hriê weh nanao kơ sang yang anei. Kâo m^n anei jing anôk hiu ]ua\ yang yang kơ jih jang mnuih khăp hriê dlăng”.

Amâo mâo djo\ kno\ng kơ phung tuê hlăm ala ]ar, [ia\dah wa\t phung tuê mơ\ng ala ta] êngao khăp hriê kyua klei jăk siam alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê anei. Marine Van Der Beek, sa ]ô tuê hriê mơ\ng Hà lan [uh jing mơak snăk ho\ng lăn êa kơ anei, mak m`ai êdi.“Alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê Ênao Tuyền Lâm jăk siam, mơak m`ai, mâo dliê hngô ju\m ênao êa êngeh [hang, doh siam, mjing klei êđăp jăk ho\ng hlei pô truh kơ anei. Hmei srăng lo\ hriê kơ anei hla\m gưl hiu ]ưn ênguê kơ ana\p, kyuadah jih jang anôk hiu ]hưn ênguê kơ anei jing siam êdi”.

Klơ\ng klơ\ng dơ\ng nao hlăm brua\ anôk hiu ]hưn ênguê anei mơ\ng hlăk thu\n 2004, truh kơ ara\ anei, alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê ênao Tuyền Lâm, Đà Lạt mâo truh 37 hdră brua\ duh bi liê, hlăm ana\n mâo 10 hdră brua\ lehana\n du\m brua\ duh mkra ho\ng ênoh pra\k duh bi liê êbeh 2.400 êklai prăk. Hlăm ana\n, knơ\ng brua\ knơ\ng brua\ duh bi liê lehana\n mđ^ kyar Sacom jing sa hlăm 10 phung duh bi liê mâo hdră brua\ pro\ng lehana\n tu\ dưn leh. Tui si Đỗ Văn trắc, khua knơ\ng brua\ Sacom – Tuyền Lâm, jih jang 11 alu\ wa\l mâo ]ua\l mka\ kơ anôk hiu ]hưn ênguê ala ]ar Ênao Tuyền Lâm mâo dăp djo\ lehana\n jăk plah wah du\m anôk mdei msăn ho\ng ho\ng anôk hiu ]hưn dlăng, lehana\n hlăp mbul, lehana\n hlăm du\m brua\ hiu ]hưn ênguê phu\n mơ\ng du\m hdră brua\“Kâo dlăng hdră êlan kluôm kơ brua\ hiu ]hưn ênguê, boh ho\ng phung tuê hiu ]hưn ênguê amâo mâo djo\ mơ\ng tuê hlăm ala ]ar, [ia\dah hla\m alu\ wa\l lehana\n mơ\ng ala ta] êngao, snăn brua\ anei srăng guôp ho\ng du\m brua\ mko\ mjing anôk bi k[^n, lehana\n hlăp mbul mjua\t ktang asei mlei. Êjai hiu ]hưn ênguê hlăm [uôn pro\ng snăn djăp anôk mse\ snăi, kyua ana\n kâo m^n di`u srăng duah lehana\n hriê kơ du\m anôk mâo lăn mnga êa siam mse\ ho\ng ênao Tuyền Lâm”.

Ho\ng klei mkla\ mklơ\ng tu\ yap alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê Ênao Tuyền Lâm Đà Lạt jing alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê ala ]ar, Khua knu\k kna mta\ kơ knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar Lâm Đồng mâo brua\ klam mko\ mjing, kia\ kriê, dưn yua, mđ^ kyar alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê ala ]ar tal êlâo mơ\ng Việt Nam, djo\ ho\ng hdră leh ]ua\l mka\, djo\ ho\ng klei kia\ kriê lehana\n ktrâo ata\t mơ\ng Phu\n brua\ dhar kreh, mjua\t ktang asei mlei, lehana\n hiu ]hưn ênguê.

Nguyễn Xuân Thành, Khua anôk brua\ hiu ]hưn ênguê Ênao Tuyền Lâm Đà Lạt brei thâo“Knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar ăt mâo leh hdră êlan ksiêm w^t brua\ ]ia\ng mâo klei duh bi liê, hro\ng ruah phung ngă brua\ lo\ mbo\ hlăm du\m alu\ wa\l adôk. }ia\ng si we\ duh bi liê mâo klei tu\ dưn êjai, ba yua lăn ala mâo klei tu\ dưn, [ia\dah ăt dưi kia\ kriê ]ư\ dliê, ]ia\ng kơ êjai mđ^ kyar brua\ hiu ]hưn ênguê ênao Tuyền Lâm, lehana\n brua\ hiu ]hưn ênguê Đà Lạt mâo klei đ^ kyar pro\ng h^n. Mta mkăn le\, mơ\ng ara\ anei kơ ana\p ]ar ăt srăng ba yua klei bhiăn ngă brua\ djo\, srăng lui jih hlei êpul brua\ amâo mâo klei dưi ngă brua\, amâo mâo thâo brua\”.

Grăp thu\n, alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê Ênao Tuyền Lâm ]ia\ng bi mâo hlăm brô 2 êklăk gưl phung tuê hlăm ala ]ar, lehana\n mơ\ng ala ta] êngao hriê ]hưn ênguê mdei msăn, mghaih msir brua\ knua\ kơ 1 êbâo ]ô mnuih, lehana\n mâo mguôp kơ ngăn prăk knu\k kna hlăm brô 20 êklai prăk. Ho\ng brua\ Khua knu\k kna bi kla\ tu\ yap alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê Ênao Tuyền Lâm jing alu\ wa\l hiu ]hưn ênguê ala ]ar tal êlâo, dhar brua\ hiu ]hưn ênguê Đà Lạt – Lâm Đồng hlăk dôk hlăm klei đ^ kyar mrâo./.

                                                                  Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.