VOV4.Êđê - Mnơ\ng [ơ\ng ]ho\, lehana\n mnơ\ng [ơ\ng doh ba ]h^ mnia amâo mâo thâo b^t klei bi knăl ôh, ngă kơ mnuih blei yua dôk ru\ng răng, hu^ hyưt hlăm klei blei yua. Êjai ana\n, du\m brua\ djo\ tuôm mơ\ng knu\k kna ăt ka ngă ho\ng jih brua\ đua klam mơh hlăm klei mghaih msir mnơ\ng [ơ\ng ]ho\.

Mnơ\ng [ơ\ng amâo mâo doh ja\k – klei dôk hu\i hyưt mơ\ng mnuih yua.

         Amâo djo\ kno\ng jing klei dôk bi m^n mơ\ng phung amai adei mniê tu\k kna\ êsei djam đuic\ ôh, [ia\dah wa\t ho\ng Lê Văn Phòng, ti sa\ Dur Kma\n, kdriêk Krông Ana, ]ar Daklak, djam mtam [ơ\ng ara\ anei [uh jing hu^ hyưt êdi yơh. Kyua, Phòng lui] leh klei đa\o knang ti ana\p klei mnơ\ng [ơ\ng ]ho\ ara\ anei.

    “ Kan, djam mtam, boh kroh la] kluôm jing hmei nao sang mnia kno\ng thâo blei đui], si pô gah thâo gơ\ doh mơ\ amâo dah h’a^. Hmư\ klei hâo hưn sna\n kâo hu^ mơ,h [ia\dah kla\ s^t amâo thâo b^t ôh ti do\ sra\ng [ơ\ng”.

     Nguyễn Vinh Phú, Khua kia\ kriê Êpul hgu\m Siêu thị Việt Nam la] snei: mnuih blei yua hla\k amâo mâo thâo b^t ôh lui] hla\m du\m mta mnơ\ng ba ]h^ hla\m sang ]ơ mnia kyua mnơ\ng s^t, mnơ\ng mgưt, mnơ\ng ]ho\ bi lu\k mtu\k mtu\l. Mnuih blei yua amâo mâo dja\p klei hâo hưn, amâo dja\p klei thâo ôh ]ia\ng ruah du\m mta mnơ\ng doh ê[a\t hla\k êjai a\t dôk k[ah brua\ bi mkla\ brei mơ\ng du\m anôk brua\ djo\ tuôm. Hluê si Phú, wa\t hla\m siêu thị, m^n dah anei yơh jing anôk mâo klei đa\o knang êdi kơ mnuih blei yua mnơ\ng, kyua hnơ\ng tu\ doh mnơ\ng [ơ\ng [ia\ amâo djo\ jih jang siêu thị thâo sa\ng s’a\i kơ klei anei. Kyua pra\k mnga, di`u amâo mâo mđing ôh kơ klei tu\ ja\k ho\ng mnuih blei yua. Mơ\ng du\m klei k[ah ana\n mơ\ng du\m anôk siêu thị ara\ anei mguôp mb^t ho\ng hdra\ duah [\ng si jing nga\ lui] leh jih klei đa\o knang mơ\ng mnuih blei yua. “ Hla\m brua\ siêu thị ara\ anei mâo lu klei k[ah, [ia\dah amâo dưi [uh kla\ ôh. Tal 1jing klei bi mje\ ho\ng anôk mka\p leh ana\n blei ara\ anei jing mâo klei gun kpa\k. Mâo du\m anôk siêu thị nga\ klei amâo mâo ja\k ho\ng anôk mka\p c\h^ mnơ\ng, dôk guôn blei. Kyua ana\n, mnơ\ng ja\k, mnơ\ng doh amâo dưi ba ]h^ kơ siêu thị leh ana\n truh kơ kiê kngan mnuih blei yua ôh. Siêu thị p’pro\ng hla\k dôk kp^ kơ phung mka\p c\h^ mnơ\ng dhơ\ng leh ana\n siêu thị đ’điêt le\ hla\k tuôm ho\ng klei kp^ mơ\ng anôk mka\p c\h^ mnơ\ng dhơ\ng”.

     Hluê si Lê Bá Lịch, khua kia\ kriê êpul hgu\m mnơ\ng [ơ\ng kơ mnơ\ng rông Việt Nam, boh klei mnơ\ng [ơ\ng ]ho\ mâo leh hla\m sa wưng sui, [ia\dah hdra\ kriê dla\ng ka thâo bi tu\ ư sa ana\n, mb^t ho\ng klei bhia\n phat mkra ka ktang sna\n ka dưi ksiêm dla\ng jih ôh boh klei mnơ\ng [ơ\ng ]ho\ hla\m sang ]ơ mnia. Boh nik, Việt Nam ka ]ih mkra ôh sa hdra\ duh mkra pla mjing kja\p, mâo klei ksiêm dla\ng ktang kyua ana\n hlei pô ktang, hlei pô mâo pô ana\n nga\ yơh, knhal tui] mnơ\ng dhơ\ng ba ]h^ mse\ si kno\ng ma\ mơ\ng du\m go\ sang duh mkra pla mjing hliê, đ’điêt kyua ana\n dleh dưi rơ\ng klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng. Brua\ drei c\ia\ng nga\ ara\ anei ana\n jing hyua\ kja\p mơ\ng brua\ pla mjing truh kơ anôk c\h^ mnia, hla\m ana\n mâo hdra\ duh mkra pla mjing: “ Kâo c\ia\ng kơ du\m anôk brua\ ksiêm hria\m k[^n mđing hla\m brua\ mnuih [uôn sang dôk ]ia\ng. Mko\ mjing hdra\ duh mkra pla mjing hluê si gru hmô duh mkra pla mjing kja\p sir kra\p. Brua\ duh mkra pla mjing mnơ\ng bi mđra\m mb^t sna\n kơh drei dưi ksiêm dla\ng phu\n agha leh ana\n klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng”.

      Vương Ngọc Tuấn, K’ia\ng khua Êpul hgu\m hnơ\ng ]ua\n leh ana\n ra\ng mgang klei tu\ mâo hnơ\ng ]ua\n kc\ah t^ng dla\ng a\t mse\ mơh ho\ng Anôk brua\ tu\ yap klei anei. Kyua ana\n, mnuih blei yua a\t ka\n dưi mâo blei lei du\m mta mnơ\ng  [\ơ\ng doh. Anei jing du\m klei gun kpa\k ho\ng  anôk mnia mblei mnơ\ng dhơ\ng Việt Nam. “ Anôk brua\ duh mkra pla mjing mâo klei dưi nga\ duh mkra pla mjing du\m mta mnơ\ng doh, [ia\dah s^t ba kơ anôk c\h^ mnia amâo mâo klei bi mkla\ ôh sna\n klei đa\o knang ana\n a\t ka\n mâo đa\o knang rei. Amâo mâo ôh sa klei bhia\n ksiêm dla\ng klei hâo hưn kơ mnuih blei yua ana\n klei đa\o knang ana\n ka\n mâo lei mơh”.

     Boh s^t ara\ anei, mơ\ng brua\ pla mjing truh kơ brua\ blei yua, a\t dôk sa klei bi kpleh pro\ng. Klei anei mđr^ng ho\ng brua\ mnuih blei yua a\t dôk tui duah du\m mta mnơ\ng doh, mnơ\ng tu\ ja\k, [ia\dah ka thâo b^t ôh ti anôk sra\ng nao truh.

Nga\ brua\ c\ia\ng mnuih [uôn sang dưi ba yua mnơ\ng [ơ\ng doh ja\k.

     Nguyễn Như Tiệp, Khua anôk brua\ kia\ kriê hnơ\ng jăk brua\ lo\ hma, dliê kyâo mnơ\ng hlăm êa, mơ\ng phu\n brua\ lo\ hma la], kha\dah hlăm wưng leh êgao mâo leh lu hra\ mtru\n ktrâo ata\t brua\ ksiêm dlăng klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng, [ia\dah mơ\ng klei ngă brua\ amâo mâo bi sa hnơ\ng, amâo mâo bi sa ai, ngă amâo mâo jih hnơ\ng klei đua klam mơ\ng pô, snăn amâo mâo klei tu\ dưn ôh, ngă kơ yang [uôn dôk ăl ]ô`: “Hdră mtru\t mjhar, mđ^ ai mjing boh kdru\t kơ brua\ pla mjing djam mtam doh, ăt adôk êdu êdo\k, lehana\n amâo mâo klei kjăp ôh, kyuana\n hlăm wưng leh êgao klei mko\ mjing êpul hgu\m ngă brua\ bo\ ho\ng klei k[ah, lehana\n hdră êlan anei ka mâo klei ktang, ka nao hlăm klei hd^p ôh. Mâo du\m mta mtru\n, ênoh ]ua\n hdră ma\ brua\ ka mâo klei ksiêm dlăng nik ôh, mơ\ng ana\n adôk lu klei dleh dlan hla\m brua\ pla mjing, lehana\n mnia mblei djam mtam doh. Sa klei awa\t adôk klei ksiêm dlăng, mghaih msir klei ngă soh kơ brua\ anei ka mâo klei bi mguôp kjăp, snăn klei tu\ dưn mơ\ng klei ksiêm dlăng adôk êdu. Boh nik hưn mthâo ho\ng yang [uôn kơ klei ngă soh kơ klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng hua\, [ia\dah truh mmông tru\n kơ brua\ djăp dhar brua\ djo\ tuôm mâo klei bi kla\ brua\ anei dôk êmưt snăn ba klei amâo mâo êđăp ênang kơ mnuih yua”.

      Tui si Nguyễn Hoài Nam, K’ia\ng khua kia\ kriê brua\ hgu\m mkra mjing, lehana\n mnia mblei ho\ng ta] êngao Việt Nam, klei ka ksiêm dlăng kjăp kơ brua\ bi mdoh mnơ\ng [ơ\ng, mơ\ng ana\n mnơ\ng [ơ\ng ]h^ mnia adôk ka dưi kia\ kriê, mâo lu phung mplư duah m]hua anôk ka kjăp, ngă truh klei [ơ\ng djo\ mnơ\ng rua\. Nguyễn Hoài Nam, năng bi mâo klei ksiêm dlăng kluôm ênu\m h^n kơ klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng. “Hlăm klei ]h^ mnia mnơ\ng dhơ\ng ara\ anei ti Việt Nam, snăn knu\k kna brei mđing brua\ anei jing tal êlâo, ksiêm dlăng jih jang mnơ\ng dhơ\ng ba ]h^, mnơ\ng mgưt, mnơ\ng amâo mâo jăk, klei bi ktưn amâo mâo ênuah. Anei yơh jing klei adôk awa\t êdu, ngă hmăi amâo mâo ho\ng du\m go\ êsei dôk duh mkra mnơ\ng dhơ\ng doh, ngă lu] he\ klei tu\ dưn mơ\ng brua\ ngă jăk leh”.

      Đại tá Phạm Mạnh Thông, khua adu\ brua\ mrô 5, C49, Phu\n brua\ kahan ksiêm mta\ brei ksiêm dlăng bi kluôm ênu\m snăn kơh dưi đru mgang kơ mnuih yua, lehana\n ta\ êlan kơ mnuih yua, lehana\n klei đua klam anei dôk hlăm kngan knu\k kna. Tơdah amâo mâo ngă jăk brua\ anei, s^t nik srăng dleh dưi ksiêm dlăng klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng leh mâo lu đei klei quảng cáo tơl amâo mâo thâo b^t ti mnơ\ng s^t, ti mnơ\ng mgưt.“Dơ\ng mơ\ng klei ba ]h^ mnơ\ng kbia\ hriê lu mta klei amâo mâo jăk. Mơ\ng ana\n mơh mâo klei mtu\l mtu\l plah wah mnuih duh mkra mâo djăp mnơ\ng ]h^, lehana\n mnuih duh mkra amâo mâo djăp ôh mnơ\ng ]h^, lehana\n lu đei klei bi hâo hưn amâo lo\ thâo t^ng knăl. Mơ\ng klei anei yơh brua\ klam mơ\ng du\m dhar brua\ hâo hưn, mơ\ng phung kia\ kriê brei mâo klei kjăp. Ara\ anei lu đei klei bi quảng cáo tơl amâo lo\ thâo b^t ôh ti mnơ\ng s^t, ti mnơ\ng mgưt”.

       Brua\ ksiêm dlăng klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng jing brua\ kơ jih jang yang [uôn. Kăn djo\ rei hjăn dhar brua\ djo\ tuôm, ]ia\ng kơ klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng [rư\ [rư\ dưi ksiêm dlăng. S^t yơh ]ia\ng mghaih msir klei anei bi mâo hdră ma\ brua\ kjăp, mâo klei phat mkra ktang h^n ho\ng klei ngă soh./.

                    H’Nê] – Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.