VOV4.Êđê - La] kơ ênhiang mmui` djuê ana Êđê jing la] kơ klei Kưt leh ana\n nga\ Eirei. Tơdah Kưt ho\ng ênhiang `u lar [ar, mdak mduê, amâo mâo ênai hmư\ kla\ klơ\ng `u jia\ kma kơ klei c\o\ng ya\l dliê kơ pô, sna\n nga eirei jing ênhiang mui` ho\ng ênai hmư\ m’ak jing du\m klei ya\l dliê hong ênhiang mui` ja\k j^n.

Mơ\ng đưm leh, nga\ eirei jing leh knhuah bhia\n hla\m klei hd^p dhar kreh êpul êya mnuih [uôn sang Êđê ti kr^ng Dap Kngư. Eirei `u mâo ênhiang mui` pral ktang, si c\ia\ng kha\ng nga\ eirei ti anôk bi m[^n lu mnuih. M`ê eirei kha\ng bi êdah kla\ ho\ng asa\p blu\ mga\l jing mse\ si klei duê ana\n bi mjing ênhiang mui` mâo klei duê êjai leh ana\n mâo knhuah mui` êjai. Hla\m hdra\ boh blu\ ana\n, du\m prue# mui` mse\ si bi tua\k mb^t ana\n. Êlâo adih ênhiang nga\ eirei dưi nga\ hla\m ya klei m’ak mơ\ng mnuih Êđê; kno\ng s^t nga\ eirei hla\m du\m klei djiê bru\ sna\n kơh mâo wa\t mnơ\ng yua mb^t jing đ^ng na\m iu\ mb^t ana\n. Êdei anei hla\m du\m klei kdo\ mui` mnuih [uôn sang sna\n kơh lo\ mâo du\m kdra\p iu\ mb^t ana\n s^t kưt amâodah nga\ eirei, ho\ng kưt kha\ng yua đ^ng buôt c\o\k iu\ mb^t, bi nga\ eirei le\ yua đ^ng na\m iu\ mb^t amâodah lo\ mâo mnuih mui` mb^t. Pô thâo mui` Aê Tuôr ti [uôn Drai Hling, sa\ Hoà Xuân, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt, c\ar Daklak brei thâo: “ Ara\ anei  mâo lu mnuih nga\ eirei bi mâo mnuih iu\ đ^ng na\m mb^t. {ia\ đưm adih nga\ eirei jing nga\ mang sna\n yơh amâo guôn mâo đ^ng iu\ mb^t ôh. Kno\\ng  nga\ eirei hluê ho\ng asa\p blu\ mse\ si klei duê ana\n. Mse\ si drei mui` mang ana\n gơ\. Hmư\ `u `u mse\ si amâo đei ga\l ja\k ôh. S^t mâo wa\t iu\ đ^ng na\m mb^t hmư\ sra\ng ja\k h^n, `u mâo kdrêc\ mui`, kdrêc\ iu\ đ^ng na\m, kdrêc\ iu\ đ^ng na\m mb^t ho\ng asa\p mui` hmư\ `u bi djo\ guôp h^n. Gơ\\ mse\ si mui` mâo mnuih pe\ brei bro# gơ\ djo\ ho\ng gam mơ\ng klei mui`, sna\n gơ\ hmư\ `u ja\k h^n.”

      Lu klei eirei mơ\ng mnuih [uôn sang Êđê jing mui`  bi kmlah. Mâo 3 mta eirei mui` bi kmlah: klei nga\ eirei bi kmlah lac\ kơ klei bi kha\p êkei mniê, eirei bi kmlah bi mni kơ boh siam hla\m klei hd^p, mtô lac\ mta\ mta\n kơ anak c\ô…. leh ana\n tal tlâo jing eirei  bi mđa\o.

Klei mdê hja\n mơ\ng eirei jing amâo djo\ kno\ng eirei bi kmlah êkei mniê đuic\ ôh, [ia\ lo\ dưi nga\ bi kmlah eirei êkei hdăng êkei, mniê hdăng mniê. Klei anei mse\ si sa klei bi blu\ hra\m ho\ng ênhiang mui` ana\n plah wah dua c\ô mnuih. Hluê si pô thâo mui` Aduôn ~ua\n ti sa\ Êa Tul, kdriêk C|ư\ Mgar, c\ar Daklak, nga\ eirei, bohnik eirei bi kmlah jing dleh sna\k, amâo djo\ dja\p mnuih thâo s’a\i ôh. Kno\ng phung mâo klei yang  brei thâo duê sna\n kơh thâo nga\ eirei. Di`u c\ia\ng bi thâo ênhiang  mui`, thâo tuc\ lu pruê klei duê, thâo bi m^n [uh c\ia\ng dja\l thâo lo\ w^t mga\l. Aduôn H’~ua\n brei thâo:“ Hla\m [uôn s^t hua\ bla\m mna\m thu\n [ơ\ng êmô kbao amâo dah hla\m mmông djiê bru\, sna\n phung khua asei bi kưt, bi phung êkei êdam mniê êra bi mna\m kpiê c\eh leh dơ\ng kma kpiê sna\n bi iu\ êđ^ng na\m nga\ eirei yơh. Nga\ eirei bi duê kơ  pô anei, pô adih. S^t mniê êra dla\ng ala\ mta kơ hlei pô êkei êdam sna\n mniê êra ana\n ha eirei kơ êkei êdam ana\n leh kơ ana\n êkei êdam ana\n lo\ ha eirei mui` w^t mga\l mtam ho\ng klei duê mơ\ng mniê êra. A|t mâo mơh êkei êdam mniê êra jing ung mo# mơ\ng du\m blư\  nga\ eirei sna\n.”

Mb^t ho\ng eirei bi kmlah, dưi mơh nga\ eirei hja\n pô. Mmông ana\n mse\ si klei c\ia\ng ya\l dliê kơ klei hd^p pô ana\n, pô eirei bi êdah kơ ai tiê ênguôt hn^ng, kơ ai tiê m’ak hlak, bi mni kơ klei kha\p c\ia\ng hla\m go\ sang, ho\ng [^ng ga\p, [uôn sang, amâodah mse\ si asa\p mta\ mta\n mơ\ng aê ama ho\ng anak c\ô. Ênhiang nga\ eirei a\t dôk  hrông sna\n, du\m du\m asa\p mui` mơ\ng gra\p c\ô mnuih, gra\p kr^ng `u bi mdê mơh, kyua ana\n jing klei m^n mjing ma\ mơ\ng gra\p c\ô mnuih.

Êlâo adih, kha\ng nga\ eirei hla\m pưk hma, hla\m mmông djiê bru\ ata\t mnuih djiê w^t ho\ng aê aduôn atâo atiêt. Mduôn [uôn Aê Khon ti [uôn Êa Dho, sa\ C|ư\ Pơ\ng, kdriêk Krông {u\k, c\ar Daklak brei thâo:“ Êlâo adih s^t mâo klei djiê bru\ hla\m [uôn sna\n kơh bi nga\ eirei. Nga\ eirei c\ia\ng bi mâo  mnuih iu\ đ^ng na\m. Dja\p mnuih nao kơ sang djiê bi nga\ eirei ya\l dliê kơ klei hd^p mnuih leh djiê.”

      Nga\ eirei hla\m mmông djiê bru\ jing c\iang bi ktlah ho\ng mnuih djiê, bi juh ho\ng muih dôk hd^p hla\m go\ sang. Hluê si klei m^n mơ\ng mnuih [uôn sang Êđê, nga\ eirei hla\m mmông djiê bru\ jing `u mâo klei tu\ yuôm mtru\t mđ^ klei [a\ kkiêng, klei trôk yun mơ\ng mnuih djiê.

Ara\ anei kyua mâo klei c\ia\ng pioh yua hla\m brua\ hiu c\hưn ênguê leh ana\n `u\ kma ho\ng ara\ng, ana\n mnuih [uôn sang dưi nga\ eirei hla\m dja\p anôk, dja\p mmông. Ho\ng  ênai hmư\ ja\k m’ak, eirei dja\l dưi nga\ hla\m du\m kna\m m’ak mơ\ng [uôn sang…. Ênhiang  mui`, asa\p m`ê mdê hja\n mơ\ng eirei jing mta mâo lu phung c\ih mc\eh klei mui` ba yua pioh c\ih mc\eh mjing klei mui` hing ang kơ Daklak, kơ Dap Kngư mse\ si klei mui`: “ Còn thương nhau về {uôn Ama Thuôt”, “ H’Yen lên rẫy”…….

Sna\n [ia\dah, a\t mse\ ho\ng klei ghan, klei kưt, c\ing c\har mơh….. nga\ eirei mơ\ng mnuih [uôn sang Êđê hla\k dôk ti ana\p klei hu\i luc ram kyua amâo lo\ mâo ôh pô lo\ dơ\ng c\uê. Hluê si pô c\ih mc\eh klei mui`, pô ksiêm hria\m kơ knhuah dhar kreh djuê ana Linh Nga Niê kda\m, brua\ kriê pioh, ba mtô brua\ nga\ eirei jing dleh êdi kyua k[ah anôk pioh mdah, pioh mui`, ênoh mnuih thâo  kơ brua\ anei [rư\ hruê [rư\ [ia\, leh ana\n phung m’ai kha\p c\ia\ng hria\m nga\ eirei a\t [ia\ đuic\ mơh. Nga\ eirei jing knhuah mui` hluê hdra\ mtô ho\ng [a\ng êgei. Truh kơ ara\ anei kno\ng mrâo mâo 2 klei mui` “ Ơ hơh C|ư\ Ju\” leh ana\n “ {uôn Dur kma\n” dưi mblang leh klei Yua\n. Pô c\ih mc\eh klei mui` Linh Nga Niê kda\m lac\ snei:“ Đưm adih hla\m [uôn dah mâo klei msir mkra kđi klei hluê klei bhia\n hd^p ho\ng asa\p blu\ duê mơh. Êngao mkơ brua\ msir mkra kđi klei đu\ bi kmhal, ara\ng tơ bi tuôm blu\ hra\m ho\ng klei kưt, nga\ eire mơh…. Ara\ anei klei anei amâo lo\ mâo ôh. C|ia\ng bi mâo kna\m bi m[^n, mâo klei m’ak pioh mui` bi kmlah, bi lông klei thâo mbrua\, bi mđa\o…. [ia\ ara\ anei amâo lo\ mâo ôh kna\m pioh nga\ eirei, pioh kưt mui`, amâo lo\ mâo ôh pô mtô, pô lo\ dơ\ng c\ia\ng hria\m, sna\n gơ\ klei sra\ng luc\ ram jing pro\ng êdi yơh.”

Klei hd^p mrâo mrang ara\ anei hin mb^t ho\ng du\m klei kmang kơ duah [ơ\ng, c\ia\ng êdi yơh mâo du\m klei bi blu\ hra\m hluê ho\ng ênhiang mui` nga\ bi ja\k siam h^n kơ klei hd^p ai tiê klei m^n mơ\ng mnuih [uôn sang Êđê. {ia\ dum klei ya\l dliê ho\ng klei mui`, ho\ng klei kưt nga\ eirei thâo dưi lo\ dơ\ng c\uê pioh he\ amâodah h’a\i jing tui hluê ho\ng du\m êpul êya mnuih [uôn sang Êđê, pô mơ\ng du\m ênhiang klei kưt, nga\ nga\ eirei hluê ho\ng klei duê nga\ djiê mnga\t êwa ai tiê mnuih hmư\.

                                                                                    H’Nga pô ]ih hlo\ng răk.