VOV4.Êđê – Hlăm klei mblah kdơ\ng ho\ng kahan Mi mtlaih êngiê ala ]ar, Bruă Đảng gưl dlông leh ana\n Khua g^t gai Hồ Chí Minh bi mklă srăng po\k êlan đru kơ hdră bi blah Trường Sơn ti duah nah Yu\ leh ana\n Ngo\, đru mguôp leh yuôm bhăn ]ia\ng kơ l^ng kahan leh ana\n mnuih [uôn sang mâo leh klei dưi hbuê ênuk yan Mnga thu\n 1975. Leh hruê mtlaih êngiê, ti nah Yu\ mko\ mjing leh  Êlan dơ\ng pro\ng mrô 14, ara\ anei dưi mkra mđ^, po\k phai jing êlan Hồ Chí Minh. Bi ti nah Ngo\, Knu\k kna jao leh kơ Anôk bruă kăp K]e\ – phu\n bruă l^ng kahan po\k ngă hdră bruă mkra êlan Trường Sơn Ngo\. Êlan anei jing yuôm bhăn êdi kơ hdră kriê mgang ala ]ar, bi kjăp bruă kriê mgang ala ]ar, klei êđăp ênang leh ana\n bruă duh mkra yang [uôn.

Hlăm sang ru\ mdơ\ng pro\ng h’^t kjăp ti Alu\ 5, wa\l krah Kbang, ]ar Gia Lai, kahan hđăp Lê Minh Trí hơ\k m’ak tu\ drông phung [^ng găp ênuk blah ngă. Bi yăl dliê klei thâo duh [ơ\ng, kơ klei anak aneh hriăm hră mâo klei tu\ jing hlo\ng truh klei bi hdơr hlăm klei blah ngă bi kdria jih aguah mse\ si amâo thâo mjưh rue#. Giăm 50 thu\n êlâo dih, kahan hđăp Lê Minh Trí, hluê ngă hlăm kdrăn mblah Ngo\ Trường Sơn. Boh [om ktang ph^t, kăn dưi mkhư\ gang lei ai tiê g^r ktưn mơ\ng phung l^ng kahan mse\ si `u lehana\n klei blah ngă mơ\ng l^ng kahan lehana\n mnuih [uôn sang drei tuê êlan yuôm bhăn anei. Leh hruê mtlaih êngiê, `u mb^t ho\ng lu phung [^ng găp jing du\m phung ba ana\p hluê ngă mđ^ kyar bruă duh mkra hlăm kr^ng lăn `u tuôm blah ngă leh, ara\ anei jing kdriêk Kbang, sơnăn `u thâo [uh klă du\m klei bi mlih tuê êlan h[uê ênuk anei:

“Leh hruê mtlaih êngiê, hmei jing phung kahan lo\ w^t ho\ng ]ư\ dliê, ru\ mkra lăn ala Kon Hà Nừng anei, tuê êlan Ngo\ Trường Sơn anei. Êlâo dih, amâo mâo ôh êlan klông, sơnăn tuôm ho\ng lu klei dleh dlan kơ bruă du\ mdiăng mnơ\ng ]h^ mnia, mnơ\ng mă mơ\ng lo\ hma. {ia\dah mơ\ng leh mâo êlan Ngo\ Trường Sơn găn nao sơnăn mâo lu klei găl êlưih, du\ mdiăng mnơ\ng ]h^ mnia, ênoh ênil mnơ\ng mnia mblei bi knar ho\ng sang mnia. Êngao kơnăn, hmei mb^t ho\ng mnuih [uôn sang, siă suôr ho\ng mnuih [uôn sang alu\ wa\l nao mđ^ kyar bruă duh mkra, duh [ơ\ng mse\ si ayo\ng adei Yuăn mơh”.

Êlan Ngo\ Trường Sơn găn nao kdriêk Kbang, ]ar Gia Lai

Mơ\ng anôk mphu\n k]ưm jing wa\l krah Thạnh Mỹ, kdriêk Nam Giang, ]ar Quảng Nam, Êlan Ngo\ Trường Sơn dưi duh bi liê găn nao kơ ]ar Quảng Ngãi, Kon Tum lehana\n nao kơ Gia Lai, Dak Lak lehana\n Lâm Đồng. Ti kdriêk Kbang – [uôn sang pô jho\ng ktang Núp, mnuih [uôn sang BaNa ti anei hơ\k m’ak kyua kdrê] êlan găn dliê êlâo dih ara\ anei po\k pro\ng êhai, găn êrô găl êlưih. 1 hlăm du\m ]ô mnuih BaNa [ia\ đui] mâo ti să Jho\ng ktang Sơn Lang, kdriêk Kbang tuôm nao ]ua\ dlăng wa\l msat awa Hồ brei thâo, dlăng kơ êlan lăn mơ\ng awa Hồ lehana\n Phu\n bruă kđi ]ar ngă mkra êlâo dih, ara\ anei mâo Knu\k kna duh bi liê mkra mđ^ h’^t kjăp, pro\ng êhai, mnuih [uôn sang BaNa ti anei h^n mơh hdơr kơ awa Hồ:

“Mnuih [uôn sang hmei hưn ktưn kyua dưi ruah mă ]ia\ng uă druôm kyâo nao ngă mkra wa\l msat awa Hồ lehana\n kâo mbhă mbhai he\ mơh dưi nao ]ua\ dlăng wa\l msat awa. Mnuih [uôn sang khăp kơ awa, hdơr kơ awa êdi, kno\ng h[lo\k êdi kyua mnuih [uôn sang ka mâo bi tuôm ho\ng awa 1 blư\ ôh, [ia\dah awa djiê leh, mnuih [uôn sang ênguôt êdi”.

Êlan Ngo\ Trường Sơn yuôm bhăn đưm, ara\ anei dưi duh mkra pro\ng êhai, găn nao kơ kr^ng ngă phu\n kơ klei kru\ kdơ\ng ti 4 ]ar lăn Dap kngư, mko\ lu kr^ng lăn Jho\ng ktang mse\ si: să Đăk Ring, Đăk Nên, ]ar Kon Tum, să Sơn Lang, Tơ Tung, Đất Bằng, Yang Bắc ]ar Gia Lai. Ana\n ăt jing [uôn sang mơ\ng phung Jho\ng ktang mse\ si: Đinh Núp, A Gió, Kpă Klơng, Wừu… Mơ\ng du\m kr^ng lăn jho\ng ktang ana\n, du\m phung jho\ng ktang ana\n, mb^t ho\ng êlan lăn Ngo\ Trường Sơn đưm adih đru mguôp yuôm bhăn blah ngă tu\ jing yan mnga thu\n 1975. Klei tu\ dưn h[uê ênuk, boh yuôm bhăn klă s^t ăt mse\ mơh klei yuôm bhăn mơ\ng kdrê] êlan Ngo\ Trường Sơn dưi bi mklă leh. Lehana\n ara\ anei, du\m alu\ wa\l hlăk ba yua, mđ^ lar tui] hnơ\ng klei găl mơ\ng êlan Ngo\ Trường Sơn ]ia\ng ngă boh kdru\t kơ klei mđ^ kyar. Nguyễn Trường, khua Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa kdriêk Đăk Pơ, ]ar Gia Lai brei thâo:

“Êlan Ngo\ Trường Sơn dưi ngă mkra găn nao alu\ wa\l Đăk Pơ sui ho\ng anei hlăm brô 10 thu\n, si la] he\ mâo klei tu\ dưn yuôm bhăn ho\ng alu\ wa\l. Leh mâo kdrê] êlan anei hmei ăt po\k lu kdrê] êlan mlir să nao kơ kr^ng Yu\. Hmei ngă mkra du\m kdrê] êlan [êtông simăng mko\ ho\ng du\m să lehana\n du\m boh [uôn nao kơ êlan Ngo\ Trường Sơn, sơnăn mjing klei găl êlưih kơ mnuih [uôn sang”.

Êlan Ngo\ Trường Sơn mjing klei mđ^ ai yuôm bhăn kơ klei mđ^ kyar bruă duh mkra mnuih [uôn sang hd^p tuê dăng ]ư\ Trường Sơn

Ho\ng klei tu\ dưn đru mguôp mđ^ kyar bruă duh mkra ala [uôn, bi h’^t kjăp bruă răng mgang klei êđăp ênang ala ]ar, Hdră bruă êlan Ngo\ Trường Sơn klă s^t mphu\n ngă mkra thu\n 2017, mơ\ng Phu\n bruă đru k]e\ - Hlăm Phu\n bruă l^ng kahan ngă phu\n duh bi liê ho\ng ênoh prăk êbeh 10 êbâo êklai prăk. Anei jing êlan bi kuh 7 ]ar kwar Krah lehana\n lăn Dap kngư ho\ng boh dlông hlăm brô 700 km, mđr^ng ho\ng êlan Yu\ Trường Sơn (êlan Hồ Chí Minh ara\ anei) lehana\n êlan dơ\ng pro\ng mrô 1A.  3 êlan phu\n anei mko\ mb^t nao kơ du\m kdrê] êlan dơ\ng pro\ng  mrô: 19, 25, 26, 27, 29, 14B, 14E, 40B… mjing êlan klông mlir mb^t leh ana\n găn êrô wa\t kwar Krah leh ana\n lăn Dap kngư. Hluê si Thiếu tướng Nguyễn Bá Tòng, Anh hùng lực lượng vũ trang, k’iăng khua Anôk bruă Kđi ]ar l^ng kahan Binh đoàn 12, k’iăng khua Êpul hgu\m knhuah gru L^ng kahan Trường Sơn – Hồ Chí Minh, du\m kdrê] êlan anei jing klei mđ^ ai ]ia\ng mđ^ kyar bruă duh mkra – ala [uôn mơ\ng mnuih [uôn sang du\m djuê ana tuê dăng ]ư\ Trường Sơn:

“Tal 1, kdrê] êlan anei đru mnuih [uôn sang hlăm dăng ]ư\ Trường Sơn mkra mđ^ êlan klông êrô êbat. Dưi mkra mđ^ êlan klông anei, sơnăn bruă duh mkra đ^ kyar. Kyua êlâo dih amâo mâo ôh êlan, sơnăn pla mjing mă pô yua mă pô mơh, [ia\dah ara\ anei leh mâo êlan, sơnăn du\m mta mnơ\ng mơ\ng mnuih [uôn sang dưi ba nao ]h^ mnia hlăm sang mnia. Mơ\ng ana\n, ngă kơ klei hd^p mda mnuih [uôn sang tuê dăng ]ư\ Trường Sơn jăk h^n”.

Êlan lăn Ngo\ Trường Sơn yuôm bhăn êlâo dih mb^t ho\ng mnuih [uôn sang du\m djuê ana dôk hd^p mda tuê dăng ]ư\ Trường Sơn pro\ng kdrăm sa ai tiê hgu\m mguôp, hluê Đảng, hluê awa Hồ, ba w^t boh tu\ dưn kdrăm k’ah, mtlaih êngiê kwar Dhu\ng, hluh lir ala ]ar. Êdei 60 thu\n yap mơ\ng hruê po\k êlan, êlan yuôm bhăn ana\n lo\ dơ\ng mâo Knu\k kna duh bi liê po\k phai, mko\ du\m kr^ng lăn jho\ng lăn tuê dăng ]ư\ Trường Sơn, hluê ngă hdră bruă răng mgang ala ]ar, bi h’^t kjăp klei êđăp ênang răng mgang ala ]ar lehana\n mđ^ kyar bruă duh mkra – ala [uôn alu\ wa\l kwar Krah – lăn Dap kngư.

                                   H’Mrư pô ]ih hlo\ng răk